Nizomiy nomidagi toshkent davlat pedagogika universiteti
Download 24 Kb. Pdf ko'rish
|
- Bu sahifa navigatsiya:
- U r g ‘u ..................................................... 7 O r fo e p iy a ..............................................8
- O r f o g r a fiy a ....................................... 10 L ek sik o lo g iy a .................................. 15
- S o ‘z y a s a lis h i................................... 30 M o r fo lo g iy a .................................... 38
- Sifat s o ‘z t u r k u m i..................... 48 S o n ........................................................ 51
- R a v is h ................................................. 67 E ga va uning ifo d a la n ish i.......... 88
- A n iq lo v c h i........................................ 91 G a p b o ‘laklarinin g t a r t ib i......... 93 E gali va e gasiz g a p la r ................... 93
- G a p b o la k la r i bilan aloq a g a kirish m ayd igan b o i a k l a r .......... 99 U n d a lm a ............................................ 99
- S i n t a k s i s .......................................... 75 T inish belgilarini q o lla s h G a p ....................................................
- T e s t la r .......................................... 133 B o g l a m a ......................................... 86 294
283 26. Q ish lo q lar bir-biriga o ‘xsham aydi ham m asining o‘ziga xos arxitekturasi bor. U shbu q o ‘shm a gapda yana qanday tinish belgisi ishlatilishi kerak? A) vergul B) nuqtali vergul C) tire D) gap oxirida qo‘yilgan nuqtaning o‘zi yetarli 27. Jism im iz y o ‘q o lu r 0 ‘chmas nomimiz— kabi zid m a’noli gaplar orasiga qanday tinish belgisi qo‘yiladi? A) vergul B) ikki nuqta C) tire D)undov 28. Buni esdan chiqarmang / / shu ozod va obod v atan barchamizniki. Ushbu gapdagi // belgisi o‘rnida qanday tinish belgisi qo‘yiladi? A) tire B) vergul C) ikki nuqta D) nuqtali vergul 29. Faqat bitta iltimos // bir bayt o‘qiyman, shuni yaxshilab eshiting. Ushbu gap tarkibidagi sodda gaplar orasiga qanday tinish belgisi qo‘yiladi? A) vergul B) ikki nuqta C) nuqtali vergul D) tire 30. Tohir bobo to‘g‘ri aytadi o‘sha yerlarga terakning chiroyli n ih o llarin i q a to r qilib ekib qo‘yish kerak. Ushbu qo‘shma gap qism lari orasiga qanday tinish belgisi qo'yiladi? A) vergul B) nuqtali vergul C) ikki nuqta D) tire 31. Hoy (1) odamlar-u (2) odamlar (3) eshitmadim demang- lar. Ushbu gapda qaysi raqamlar o‘rnida vergul qo‘yiladi? A) faqat 1 raqami o‘rnida B) faqat 3 raqami o ‘rnida C) 1 va 3 raqami o‘rnida D) 1, 2, 3 raqamlari o‘rnida 32. Y ozma nutqda biriktiruv b o g ‘lo v ch ila rn i nim a almashtirishi mumkin? A) yarim to‘xtam B) vergul C) tire D) vergul, tire 33. Ularning ham m asi//xoh yosh, xoh, qari // firibgar, zolim, (O ybek). U shbu gapdagi // belgilari o'rnida qanday tinish belgisi qo‘yiladi? A) ikki nuqta, vergul B) ikki nuqta, tire C) tire, vergul D) tire, tire 34. E rk a k la rn in g biri - markaziy gazetaning muxbiri, ikkinchisi - injener; (Mavlon- bekov uni Feodor Makarovich der edi) qiz esa M oskv ada in stitu tn i b itirib , ho zir shu injenerning qo‘lida tajriba ko'rib yurgan ekan. (A) Qahhor) Ushbu 284 g apd a qaysi tin ish belgisi noto‘g‘ri qoilangan? A) birinchi tire B) ikkinchi tire C) birinchi vergul D) nuqtali vergul 35. M ajlisda qatnashdilar: Salim N aim ov, S hokir O taqulov, Rustam SharipoB) U shbu gapda ikki nuqtaning ishlatilish sababi qaysi javobda to ‘g‘ri izohlangan? A) U yushiq b o ia k la rd a n oldin um um lashtiruvchi so ‘z kelganligi uchun B) Bir gap boshqa bir gapning mazmunini to'ldirgani uchun C) Ajratilgan bo ‘lak bilan izohlanmish b o iak o'rtasida D) U yushiq b o ‘laklardan oldin um um lashtiruvchi so ‘z b o ‘lm asa ham ohang va mazmunga ko‘ra 36. Qaysi hukm noto‘g‘ri? A) Kesim harakat nomi yoki sanoq son bilan ifodalansa ega b ila n kesim orasig a tire qo‘yiladi. B) Kesim sifat yoki ravish bilan ifodalansa ega va kesim orasiga tire qo‘yilmaydi. C) Agar ega va kesim orasida — ham — yordamchisi bo‘lsa tire ishlatilmaydi. D) Ega bilan kesim — bu, u, m ana bu — so ‘zlari bilan ajratilganda tire ishlatilmaydi. 37. Qaysi qatordagi gapda tin ish b elg ilari n o to ‘g ‘ri qo‘llangan? A) Faqat bitta iltimos: bir bayt o‘qiyman, shuni yaxshilab eshiting. B) Tilmoch bitta-bitta qadam bosib, eshikka tomon borarkan, aylanib orqasiga qaradi, keng zal b o ‘m -b o ‘sh, xuddi yetimchadek ko'rinadi. C) Bizlar xizmatkor odam — nimani bilaylik, to‘ram. D) Yaxshi oshini yer, yomon — boshini. 38. Qaysi qatordagi qo‘shma gap q ism lari o rasid a tire ishlatiladi? A) Istiq lo l keldi // o ‘zligim izni an g lad ik , qadriyatlarimiz tiklandi. B) Xalqimiz mehmondo‘st // topgan tutganini mehmonning oldiga qo'yadi. C) Bularni k o ‘rib hamm a ishondi // Sobirjon bugun albatta g‘alabaga erishadi. D) Q a y e rd ad ir x o !roz q ich q ird i // tong otishi yaqinlashgan. 39. Q aysi q o ‘shm a gap qismlari orasida tinish belgisi noto‘g‘ri qo‘llangan? A) Qish oxirlamoqda, qorlar erig an , ham m a jo y d a loygarchilik — yo‘lda arava tu g u l, p iyo d a ham z o ‘r g ‘a, qo‘rqa-pisa qadam bosadi. B) Ko‘p so‘zning ozi yaxshi, oz so‘zning o‘zi yaxshi. C) Eshik ochildi: ko‘chada pochtalyon turardi. 285 D) Havo ochiq bo‘lsa, ertaga Chimyonga chiqamiz. 40. Qaysi qatordagi gapda tin ish b elg ilari n o to ‘g ‘ri qo‘yilgan? A) Choi undan balandroq keldi: men b rig a d irlik d a n tushmayman, deb chiqib ketdi. B) Sizning q ila y o tg a n ishingiz yomg‘irga o'xshaydi — har bir tomchisi don undiradi. C) A riq la r c h iq a rd ik — yovlar quritdi. D) S u lto n m u ro d o ‘zini chetga olishga tirishdi, xalq tolqin i uni surib ketdi. 41. O p poq so q o li bilan farzandlarini ham, nevaralarini ham. qo‘shni o‘g‘il-qizlarni ham, k o ‘c h a-k u y d ag i begona bolalarni ham xullas barchani sizlab gapirardi. Ushbu gapda uyush g an b o ‘lak va um um - lashtiruvchi qism orasiga qan day tinish belgilari qo‘yiladi? A) uyushgan bo‘laklardan keyin tire, um um lashtiruvchi bo‘lakdan oldin vergul qo‘yil- adi. B) uyushgan bo‘laklardan keyin, umumlashtiruvchi bo ‘- lakdan oldin tire qo‘yiladi. C) um um lashtiruvchi b o ‘- lakdan keyin, uyushgan b o ‘- la k la rd a n o ld in ikki n u q ta qo‘yiladi. D) uyushgan bo ‘laklardan keyin, umumlashtiruvchi bo ‘- lakdan oldin vergul qo‘yilidi. 42. Birinchi qismida nuqta, ko‘p nuqta, undov yoki so‘roq belgisi bo‘lgan ko‘chirma gap o‘rtasida kelgan muallif gapidan so ‘ng q an d ay tinish belgisi qo‘yiladi? A) nuqta B) vergul C) nuqtali vergul D) 1-qismida nuqta, k o ‘p nuqta bo'lgan hollarda - vergul; undov, so'roq belgisi bo‘lgan h o lla rd a - n u q ta b elgilari qo‘yiladi. 43. Xalqimiz mehmondo‘st / / topgan-tutganini mehmonning oldiga qo‘yadi. Ushbu qo‘shma gap tarkibidagi sodda gaplar orasiga qanday tinish belgisi qo'yilishi kerak? A) vergul B) tire C) ikki nuqta D) nuqtali vergul 44. X ush k elibsizlar mehmonlar poyqadamingizga hasanot.— Ushbu gapda qaysi o‘rindagi tinish belgilari tushib qolgan? A) —mehmonlar— so‘zidan oldin vergul B) —mehmonlar— so‘zidan so‘ng vergul C) —mehmonlar— so'zidan so‘ng tire D) —mehmonlar— so‘zining har ikkala tomonidagi vergul 45. Dadasi:— Qani o‘g‘lim qarashib yubor, gul ekamiz,-- d e d i.— U sh bu g apda qaysi 286 o ‘rinda tinish belgisi tushib qolgan? A) tinish belgilari barcha o‘rinlarda to‘g‘ri qo‘yilgan B) —qani— so‘zidan so‘ng vergul qo‘yilmagan C) —o ‘g ‘lim — s o ‘zid an so‘ng vergul qo‘yilmagan D) —o‘giim — so‘zining har ikki to m o n id an vergul qo'yilmagan 46. Q uyosh, havo, suv ham m asi bizning eng qadrli d o ‘stim iz.— U shbu gapdagi umumlashtiruvchi so‘zdan oldin qaysi tinish belgisi ishlatiladi? A) vergul B) ikki nuqta C) tire D) nuqtali vergul 47. B a’zan, qiy n alib q o lg an id a, m enga m u ro ja at qilardi? Ushbu gapda qanday bo‘lak ajratilgan? A) Ushbu gapda ajratilgan bo‘lak mavjud emas B) hoi ajratilgan C) to‘ldiruvchi ajratilgan D) aniqlovchi ajratilgan 48. Q uyidagi s o 'z la rd a n qaysilari bir-biriga tobe bog‘- lanishi mumkin? l.~Tol, terak. 2.~Hikoya, o‘qimoq. 3.~Tele- fon, gap irm o q . 4 .- K a t t a , oshqovoq. 5.~ U y, eshik. 6 .~ 0 ‘rik, g‘allA) A) 1,2, 3,4, 5,6 B) 2, 3,4, 5,6 C) 2, 3. 4 D) 2, 3, 4, 5 49. Qaysi q a to rd a ta rtib sonlar to‘g‘ri yozilgan? A) 7-sinf, 2001-yil, 2-guruh B) II sinf, 2001-yil, 2-guruh C) yettinchi sinf, 2001 yil, 2 guruh D) 7-sinf, 2001 yil, 2-guruh 50. O tlash g an so ‘z qoilangan gapni toping. A) B ilm aslik ayb em as, o‘qimaslik - ayb B) Birov y o nvagirdan gul tergani, birov buloq suvidan ichgani tarqab ketdi. C) D u nyoda el va yerga xiyonat qilishdan, zolimga do‘st boiishdan ham ko‘ra ogirroq, razilroq, m udhishroq jinoyat bormi? D) Donolikning bir belgisi - adolat. Zulm bilan hamroh erur jaholat. 51. Ega bilan kesim orasida tire to ‘g ‘ri qo ‘yilgan qatorn i toping. A) Ikki karra ikki - to ‘rt boiadi. B) Bilim olish - yuksalish sanaladi. C) Sen - Lutfiyning so iim g‘azali - B ulbulisan - H ofiz gulshanin. D) Bolalarimizning maqsadi ilm olish, y u k salish, ja m iy a tn in g oldingi kishisi b o iib yetishish. 52. Bizning qarorim iz shu m ajlisd a ham m am iz s o ’zga chiqamiz. Ushbu qo’shma gap 287 qism lari orasiga qaysi tinish belgisini qo’yish kerak? A) tire B) vergul C) nuqtali vergul • D) ikki nuqta 53. Q aysi gap da tinish belgisi noto’g’ri qo’yilgan? A) Maqtanchoq bo’lmang - xijolat tortmaysiz. B) Bora-bora ularning ham k o ’zi ochiladi, past-balandni ajratib olishadi. C) Kimki mehnatning zo’rini qidiribdi - odamning sarasi ana shu. D) U rilm oq ham foyda - pishiq b o ’lasiz, tajriba hosil qilasiz. 54. Vergul, tire, ikki nuqta, n u q ta li vergul kabi tin ish belgilari qo ’shma gapning qaysi turida qo’llanilishi mumkin? A) erg ash g an q o ’shma gaplarda B) b o g ’lovchisiz q o ’shma gaplarda C) b erilg an q o ’shma gaplarning barchasida D) b o g ’lan gan q o ’shma gaplarda 55. X adicha xola bolalik chog’idagi singari uning beliga non tugib berdi, peshonasidan o’pdi, duo qildi // irim qilib o’zi k u z a tg a n i chiqm adi. U shbu qo’shma gapda // belgisi o’rniga qanday tinish belgisi qo’yiladi? A) tire B) vergul C) nuqtali vergul D) ikki nuqta 56. B orliq jim h a r b itta d a rc h a d a zan g o ri sh u ’la la r porlaydi. M azkur qo’shma gap qismlari orasiga qanday tinish belgisi qo’yiladi? A) tire B) vergul C) nuqtali vergul D) ikki nuqta 57. Q o’shma gap qismlari o rasid a q a n d a y m u n o sa b a t ifo d a la n g a n d a , o rasiga tire qo’yilmaydi? A) zidlash munosabati B) o’xshatish munosabati C) izohlash munosabati D) shart munosabati 58. K o ’chirm a gapli q o ’shma g a p la rd ag i m u allif gapi... A) so’zlovchining gapi B) b iro v n in g aynan keltirilgan yoki o’zganing nut??a olib kirilgan gapi C) mazmuni saqlanib, shakli o’zgartirilgan gap D) tinglovchining gapi 59. Q o’shma gap qismlari orasida o’xshatish, zidlash, shart m unosabatlari ifodalanganda, ular orasida qanday tinish belgisi qo’yiladiqi A) Tire B) Ikki nuqta C) Nuqtali vergul D) Vergul 288 60. Q o’shma gap qismlari orasida izohlash m unosabati bo’lganda ular orasida qanday tinish belgisi qo’yiladi A) Tire B) Ikki nuqta C) Nuqtali vergul D) Vergul 61. Q o’shma gap qismlari m azm u n an u n c h a lik yaqin bo’lmagan voqealarni bildirsa ular orasiga qanday tinish belgisi qo’yiladi A) Tire B) Ikki nuqta C) Nuqtali vergul D) Vergul 62. G ’animlar duch kelar // jan g b o ’lar pu x ta U shbu qo ’shma gap qismlari orasiga q an d ay tin ish belgilari qo’yiladiqi A) Tire B) Ikki nuqta C) Nuqtali vergul D) Vergul 63. Qaysi qatordagi bog’- lovchisiz qo’shma gap qismlari orasiga ikki nuqta qo’yiladi A) Eshakni yaydoq minib bo’lmaydi // yiqiitadi kishini B) T o ’rt m ashin a o ’g ’it yubordik // fermerlarga vaqtida taqsimlansin C) Y uragida qanday dard bor // mana bu menga sir D) M ening b ir ja y d a ri fa lsa fa m d ir shu // hargiz iltimosga kuning qolmasin USLUBIYAT 1. Qaysi gapda so'z qo'llash bilan bog‘liq xato mavjud? A) Shahrim iz nufuzi uch milliondan oshdi. B) Quyosh hamal yulduzlar burchiga o‘tishi bilan kunlar isiy boshlaydi. C) Ot chopsa, gum burlar tog‘ning darasi. D) Tushga qolmay yukimiz ot aravaga ortildi. 2. Qaysi gapda so‘z qo'llash bilan bog‘liq xato mavjud? A) Laziz y o q ilg ‘i t o ‘la b o c h k a la rn i b irin ketin dumalatib ayvon tagiga taxladi. B) Tog‘da don topolmay och qolgan k ak lik lar gala-galasi bilan daraga yopirilib tushgan. C) Samarqand bilan yondosh Buxoroda xalqning amirlikka qarshi qudratli harakati yanada rivojlandi. D) Yormat boshini ko‘tardi, bir q o ‘lini yerga tira b yonboshladi. 3. Qaysi gapda so‘z qo‘llash bilan bog‘liq xato mavjud? A) M ayin tong shabadasi ra n g -b a ra n g g u lla rn i sekin tebratib, atirlarini har yoqqa sepadi. B) O tab ek h o vlining o ‘rta s id a , tu t y o g ‘ochning y o n ig a kelib t o ‘x tag a n va ja n u b d a kishi y o ‘qm i, deb alanglar edi. C) D oniyor sh an b a kuni boladigan to ‘yga ko‘mir, o‘tin 289 k a b i y o n i l g ‘ i l a r n i t a y y o r l a b q o ‘y d i. D) M u h a b b a t ju d a oz yigitlarga muyassar boiadigan yurak javharidir. 4. Berilgan qaysi gapda so‘z q o ‘llash b iln b o g ‘liq x ato mavjud? A) Z ilo la y o d sira b , qovog‘ini solib, teskari burildi. B) Q u d ra t k o ‘cha aylanib kelib uyga kirsa hech zog‘ yo‘q. C) Anzirat xola o‘zi-o‘zidan javrab, qorong‘ida ivirsib yurar edi. D) M illiard yillar sari yo‘l olgan avlodlarning ibtidosiman 5. So‘z qo ‘llash bilan bog‘liq x a to m av ju d b o ‘lgan gap n i toping. A) Shahidbek maxdumning m a h a lla a x illa rid a n b o i ib , X udoyorxon zakotchilarining biridir. B) Q o m a tig a ish o n g a n q a d d in i b u k ib k etad i, k o ‘p- chilikka ishongan m aqsadiga yetadi. C) K u m u sh n ing bu daqi- qadagi holini qalam bilan chizib k o ‘rsa tish , a lb a tta , m um kin emas D) Birpas b o ‘shadi degun- cha, kitob ustiga mukkalaydi. 6. Qaysi qatorda so‘z qo‘l- lash bilan bog‘liq xato mavjud? A) Q adr bilmas qarindosh- dan, qadr qilgan yod yaxshi. B) Dangasaning ishi bitmas, yoz kelsa ham qishi bitmas C) H a r q a d a m d a x alq o b bo‘lib yotgan ko‘lmaklar yerga singib, ariqlardagi loyqalar tina boshladi. D) O t chopsa, gum burlar tog‘ning darasi 7. Qaysi gapda paronim lar b ila n b o g 'liq u slu b iy xato mavjud? A) Gul o‘tkazdim bog‘imga B) Otasi endi qarib kuchdan qolgan edi. C) Hirotda talaygina adiblar, m ash sh o q la r, ra sso m la r chiqibdi. D) Hayvonot bog‘ida jayron ham bor. 8. B adiiy uslu b h aq id ag i qaysi hukm noto‘g‘ri? A) Turli tasviriy va ta’siriy vositalar qo‘llanadi. B) S o d d a, t o ‘liq siz va undalm ali gaplardan ko'p ro q foydalaniladi. C) Tildagi hamma vositalar- dan erkin foydalaniladi. D) Sonlar raqam bilan emas, so‘z bilan yoziladi. 9. So‘zlashuv uslubiga xos so‘zlar qatorini toping. A) fa rz a n d , s h o d la n d i, qabristoh, durust B) taklif qilish, soxil, doira, dala C) metro, tuzuk, yasashmoq, attang 290 D) istiq lo l, bezanm oq, afsus,moviy 10. H aybatli sharsharalar so c h a r k u m u sh z a r r a la r . Gapda qanday ma’no ko‘chishi mavjud A) metonimiya B) metafora C) sinekdoxa D) m a’no k o ‘chish bo‘lmagan 11. D u ny od a o ‘zim izdan keyin qoldiradigan tuyoqimiz faqat shul Otabekdir, deb yozdi Yusufbek Hoji. Ushbu gapda ma’no ko‘chishining qaysi usuli qoilangan? A) metafora B) metonimiya C) sinekdoxa D) vazifadoshlik 12. X o‘sh, janobi oliylari, qaysi s h o i'lik xalq sizning “h im o y an g iz” ga qolm ish in tizo r. U sh b u p a rc h a d a q o ‘s h tirn o q ish la tilish in in g sababini izohlang. A) kinoya usuli qollanilgani uchun B) k o ‘c h irilg an gap qollanilgani uchun C) badiiy asardan ko‘chirma keltirilgani uchun D) shartli nom qollanilgani uchun 13. Dushmanning tepasidan yozib po‘lat qulochin, Kalxat bilan olishgay osm onda zo‘r lochin. H am id O lim jonning qalamiga mansub ushbu she’riy p archada tazodning uslubiy bo‘yog‘ini oshirish uchun shoir qanday uslubiy vositalardan foydalangan? A) epifora B) epitet C) metnonimiya D) metafora 14. lar— qo‘shimchasi jam lash , u m u m lash tirish m a’nosini bildirgan q ato rn i toping. A) ... “o‘rta” vaho oldilar, shekilli. B) Sizga qarab, zavqlarim toshib ketdi. C) 0 ‘rtangan shirinlarning fo jia la ri, yor vaslini b iy o b o n la rd an izlagan m ajnunlarning sarguzashtlari xayolimda jonlanadi. D) D o‘konlarda unlar va yoglar sotilmoqda 15. Hozirgi kunda til oilalari soni — A) 30 dan ortiq B) 10 dan ortiq C) 20 dan ortiq D) 6 ta 16. D unyoda olim larning taxminiy hisoblariga qaragan- da, nechta til bor? A) 3 mingdan ortiq B) 2 mingdan ortiq C) mingdan ortiq D) mingga yaqin 17. Qaysi g a p d a ------ni— qo'shimchasi uslubiy noto‘g‘ri qoilangan? 291 A) K arvon dashtni kezib yurdi. B) U o tn i m indi-yu, o d am larin i e rg a sh tirib to g ‘ tomon ketdi. C) Botirlari kanal qazadi. Naqshdorlar saroy quradi. D) ... fikrni ravon uslubda izchil vayon etish, orfografik va punktuatsion jihatdan savodli ifo d alash hal qiluvchi rolni o‘ynaydi. 18. 0 ‘zbekiston Respub- likasining davlat tili o‘zbek tili ekanligi Konstitutsiyamizning nechanchi moddasida o‘z aksini topgan? A) 1-moddasida B) 2-moddasida C) 3-moddasida D) 4-moddasida 19. Ijtimoiy-siyosiy atama- lar qatlami qaysi uslubni shakl- lan tiru v c h i v o sita la r hisob- lanadi? A) publitsistik (ommabop) uslub B) ilmiy uslub C) rasmiy uslub D) badiiy uslub 20. —inversiya— atam asi qaysi qatorda to ‘g‘ri izohlan- gan? A) g apda s o ‘zlarn in g otlashishi B) gapda so‘zlardan birining tushib qolishishi C) gapda kesimning fe’ldan boshqa so‘zlar bilan ifodalanishi D) gapda so‘zlar tartibining o‘zgarishi 21. Quyidagi qaysi so‘zlar — yakka— so‘zi bilan ma’nodosh (sinonim) munosavatda bo‘lishi mumkin? l.~tanho, 2.~alohida, 3.~yagona, 4.~yolg‘iz, 5.~faqat A) 1,2, 3,4, 5 B) 1, 5 C) 2, 3, 4 D) 1,3, 4, 5 22. Qaysi juft so‘zlar butun va b o ‘lak m u n o sa b a tid a g i so‘zlardan tashkil topmagan? A) tog'-tosh B) vaqt-soat C) oy-kun D) qozon-tovoq 23. Badiiy uslub haqidagi qaysi hukm noto‘g‘ri? A) S odda, t o ‘liqsiz va undalm ali gaplardan ko‘proq foydalaniladi. B) Turli tasviriy va ta ’siriy vositalar qoilanadi. C) Sonlar raqam bilan emas, so‘z bilan yoziladi D) Tildagi hamma vosita- lardan erkin foydalananiladi. 24. Qaysi gapda poronimlar bilan b o g ‘liq uslubiy xato mavjud? A) Otasi endi qarib kuchdan qolgan edi. B) Gul o‘tkazdim bog‘imgA) C) Xayvonot bog‘ida jayron ham bor. D ) X iro td a tala y g in a adiblar, mashshoqlar, rassomlar chiqibdi. 292 25. So‘zlashuv uslubiga xos so‘zlar qatorini toping. A) taklif qilish, sohil, doira, dala B) fa rz a n d , sh o d la n a d i, qabriston, durust C) istiqlol, bezanmoq, afsus, moviy D) metro, tuzuk, yasashmoq, attang. 26. Q aysi gapda so ‘z q o ila s h b ilan b o g ‘liq h a to mavjud? A) Quyosh hamal yulduzlar burchiga o‘tishi bilan kunlar isiy boshlaydi. B) S hahrim iz nufuzi uch milloddan oshdi. C) Tushga qolmay yukimiz ot aravaga ortildi D) Ot chopsa, gum birlar tog‘ning darasi. 27. Berilgan qaysi gapda so‘z q o ‘llash b ilan b o g ‘liq x ato mavjud? A) Q udrat ko ‘cha aylanib kelib uyga kirsa hech zog‘ yo‘q. B) Zilola yodsirab, qovog'ini solib, teskari burildi C) M illiard yillar sari yo‘l olgan avlodlarning ibtidosiman D) Anzirat xola o‘z-o‘zidan javrab, qorong‘ida ivirsib yurar edi. 28. Qaysi gapda paronimlar noto‘g‘ri qo‘llangan? A) Yoriq joyni yamash uchun rosa harakat qildi B) U la rn in g h ayoti shunchaki bir ro‘zg‘or tebratish taxlitda o‘tdi C) Bir asrga tatigulik yillarni bosib o‘tdik D) Q ad r bilm as qarindoshdan qadr qilgan yod yaxshi 29. Y angi imlo qoidasiga ko‘ra qo'shib yoziluvchi so‘zlar qatorini belgilang. A) to‘q sariq, tim qora, liq to‘la B) hamma vaqt, har kim, hech qachon C) ko‘pdan ko‘p, ochiqdan ochiq, ko‘chama ko‘cha D) a sk a r boshi, kino rejissyor, jigar rang 3 0 . Qaysi tasviriy ifodalar muqobili noto‘g‘ri berilgan? A) m o‘yqalam u sta si - rassom B) kumush tola - paxta C) barcha tasviriy ifodalar muqobili to‘g‘ri berilgan D) so‘z san’atkori - yozuvchi 3 1 . Qaysi qatordagi gapda p a ro n im la rn i q o ’llash bilan bog’liq xato mavjud emas? A) M ash h u r b o g ’bon Darvesh hoji shaftoli, olxo’ri ko’chatlarini o’tkazdi. B) Olisdagi qarindoshdan yaqindagi yot yaxshi. C) Davraga dutor, tambur, g ’ijjak , nay, d o ira k o ’ta rib mashshoqlar kirib keldi. D) Salim ning gapi unga borgan sari nasha qilar edi. 293 MUNDARIJA K ir is h ..................................................... 3 F o n etik a ...............................................4 B o ‘g ‘i n .................................................... 6 U r g ‘u ..................................................... 7 O r fo e p iy a ..............................................8 G rafika ................................................. 9 0 ‘zbek y o zu v i t a r ix i ...................... ? O r f o g r a fiy a ....................................... 10 L ek sik o lo g iy a .................................. 15 F r a z e o lo g iy a .................................... 23 0 ‘zbek tilin in g lu g'at t a r k ib i.. 25 S o ‘z tarkibi (m orfem ika ............. 26 S o ‘z y a s a lis h i................................... 30 M o r fo lo g iy a .................................... 38 Ot s o ‘z tu r k u m i.............................. 39 Ism larning m u n o sa b a t s h a k lla r i.............................................. 44 Sifat s o ‘z t u r k u m i..................... 48 S o n ........................................................ 51 O lm osh ............................................... 54 F e ' l ........................................................ 57 R a v is h ................................................. 67 E ga va uning ifo d a la n ish i.......... 88 H o i ....................................................... 88 T o i d i r u v c h i..................................... 91 A n iq lo v c h i........................................ 91 G a p b o ‘laklarinin g t a r t ib i......... 93 E gali va e gasiz g a p la r ................... 93 T o ‘liq v a to iiq s iz g a p l a r ......... 95 G a p n in g uyu sh iq b o l a k l a r i ..... 96 A jratilgan b o ia k li g a p la r ......... 98 G a p b o la k la r i bilan aloq a g a kirish m ayd igan b o i a k l a r .......... 99 U n d a lm a ............................................ 99 K ir itm a la r ........................................100 S od d a va q o ‘shm a g a p la r .........101 B o g la n g a n q o ‘shm a gap haq ida m a ’lu m ot ......................................... 102 E rgashgan q o ‘sh m a g a p l a r ..... 104 B o sh va ergash g a p ......................104 K o'ch irm a v a o ‘zlashtirm a g a p la r .................................................114 N u tq uslu blari haq ida m a ’lu m ot ......................................... 116 Y o rd a m ch i s o ‘z l a r ..................... 69 In sh o nazariyasi haq ida A lo h id a guruh s o ‘z la r i............ 74 m a ’lu m ot .................................... ....1 1 9 S i n t a k s i s .......................................... 75 T inish belgilarini q o lla s h G a p .................................................... 8? q o i d a la r i..................................... P 0 K esim va un in g ifo d a la n is h i... 85 T e s t la r .......................................... 133 B o g l a m a ......................................... 86 294 QAYDLAR UCHUN 295 Do'stlaringiz bilan baham: |
Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling
ma'muriyatiga murojaat qiling