Nizomiy nomidagi toshkent davlat pedagogika universiteti


Download 24 Kb.
Pdf ko'rish
bet28/30
Sana05.02.2018
Hajmi24 Kb.
#26036
1   ...   22   23   24   25   26   27   28   29   30

263

C)  Q achon  s o ‘rasangiz, 
darrov javob beradi — So‘ragan 
n arsan gizg a  d a rro v   jav o b  
beradi.
D)  Shunday  ish  qilingki, 
pushaymonlik  keltirm asin  — 
Pushaymonlik  keltirmaydigan 
ish qiling.
31.  Toki  hayot  davom  etar 
ekan,  ta’lim ham,  tarbiya  ham 
zam on  o ‘rta g a   q o ‘y ay otgan  
yangi-yangi  talab larg a  k o ‘ra 
m u staqil  rav ish d a  o ‘zgarib, 
yangilanib  boraveradi.  Ushbu 
gap bog‘lanish vositasiga ko‘ra 
q o ‘shm a  gapning  qaysi  tu ri 
hisoblanadi?
A)  nisbiy  so‘zlar  vositasida 
bog‘langan qo‘shma gap
B) teng bog‘lovchilar vosita­
sida bog‘langan qo‘shma gap
C) ergashtiruvchi bog‘lovchi- 
lar  v o sita sid a   b o g ‘lan g an 
qo‘shma gap
D)  bog‘lovchi  -  yuklamalar 
vositasida  bog‘langan  qo‘shma
gap
32. Nisbiy so'zlar vositasida 
b o g ‘lan gan 
q o ‘shm a 
gap 
berilgan qatorni aniqlang.
A) Yomg‘ir tomchilayotgan 
bo‘lsa ham,  havo iliq edi.
B) Kishi qanchalik ma’rifatli 
bo‘lsa,  u  o‘z  vataniga  shuncha 
foyda keltiradi.
C)  Qishloq  obod,  mening 
ko‘nglim shod
D)  O'ldimi,  uxladimi  endi 
baribir unga
33. 
O tanin g 
farz a n d i 
oldidagi qarzi shundan iboratki, 
unga  yaxshi  nom  qo‘yishi,  ilm 
yo hunar o‘rgatishi, uni mustaqil 
h a y o tg a   tay y o rlash i  k erak. 
Ushbu  gap  q o ‘shma  gapning 
qaysi turi hisoblanadi?
A) ega ergash gapli qo‘shma 
gap
B)  kesim   ergash  gapli 
qo'shma gap
C)  to‘ldiruvchi  ergash  gapli 
qo‘shma gap
D) hoi ergash gapli qo‘shma 
gap
34.  Quyidagi  bog‘lovchilar- 
ning  qaysi  biri  ergashtiruvchi 
bog‘lovchili  qo‘shma  gaplarda 
ergash gap tarkibida keladi?
A )
agar
B) shuning uchun
C) natijada
D) -ki, -kim
35.  Quyidagi  bog‘lovchilar- 
ning  qaysi  biri  ergashtiruvchi 
bogiovchili  qo‘shma  gaplarda 
hokim gap tarkibida keladi?
A) chunki
B)agar
C) go‘yo
D) oqibatda
36.  Ergashtiruvchi  bog‘lov- 
chili  q o 'sh nu  g~pkrda  etjash 
gap 
b oshida 
keluvchi 
bog‘lovchi-larni toping.
A) chunki, zotan
B) shuning uchun, shu tufayli
C) natijada. oqibatd?
D) deb,-ki (-kim)
264

37.  Ergashtiruvchi  bog‘lov- 
chili  q o ‘shma  gaplarda  hokim 
gap  bo shida  keluvchi  b o g ‘- 
lovchilarni toping.
A) zero
B) garchi
C)agar
D) oqibatda
38.  Ergashtiruvchi  bog‘lov- 
chili  qo‘shma  gaplarda  hokim 
gap  oxirida  keladigan  b o g ‘- 
lovchini  aniqlang.
A) zero
B) deb
C) -ki, -kim
D) natijada
39. Qo‘shma gap tarkibidagi 
ergash  gap  oxirida  keladigan 
boglovchini toping.
A) go‘yo
B)zero
C) deb
D) -ki, -kim
40.  Qaysi  q a to rd a   sabab 
m a’nosi  ifodalangan  gap  beril­
gan?
A) Bolalarchiniqsin deb, turli 
musobaqalar o‘tkazildi.
B) 0 ‘rtoqlarim kelishdi deb, 
ko‘chaga chiqdim.
C)  Avlodlarga  qo'isin  deb, 
m ustah kam  
va 
k o 'rk a m  
inshootlar bunyod etilmoqda
D)  U kam   o 'q iy d i  deb, 
kiiobni kutubxonadan oldim.
41.  —deb—  b o g ‘lovchisi 
qaysi hollarda sabab m a’nosini 
bildiradi7
A) 
buyruq  va  shart  may- 
lidagi fe’ktan kevin kelsa
B)  kelasi  zam on  fe’lidan 
keyin kelsa
C)  buyruq  va  shart  mayli, 
kelasi zamon fe’lidan keyin kelsa
D) o‘tgan zamon fe’llaridan 
keyin kelsa
42.  Ega  tobe  (ergash)  gapli 
qo‘shma gapni toping.
A) Hayot qaysi biriga qattiq 
tegib ketsa,  o‘shanisi kuchliroq 
tovush beradi.
B) Yutug‘imiz shundaki, har 
bir  xodim  o‘z  vazifasini  va  uni 
vijdonan bajaradi.
C)  Qalb salomat  bo‘lsa,  aql 
ham, fikr ham salomat boladi.
D)  U nga  to m on   qancha 
y u rsang ,  u  sendan  shuncha 
uzoqlashadi.
43.  Biz  istaymizki,  kadrla- 
rimiz rivojlangan davlatlarning 
mutaxassislaridan kam boim a- 
s in .—  U shbu  gap  q o ‘shma 
gapning qaysi turiga mansub?
A)  aniqlovchi  ergash  gapli 
qo‘shma gap
B)  toidiruvchi  ergash  gapli 
qo‘shma gap
C)  m aqsad  ergash  gapli 
qo‘shma gap
D)  kesim   ergash  gapli 
qo‘shma gap
44.  A yrim   m uam m oiar 
bork>,  u larn i  b u tu n   iahon 
xalqlari  birgalashib  hal  qilishi 
kerak.—  Ushbu  gap  qo  shma 
gapning qaysi turiga mansub9
A) 
aniqlovchi  eigash  gapli 
qo shma gap
265

B)  toidiruvchi  ergash  gapli 
qo‘shma gap
C)  kesim   ergash  gapli 
qo‘shma gap
D) ega ergash gapli qo‘shma 
gap
45. Kimda-kimuni ko‘rishga 
jur’at qilar ekan, uning kallasini 
o ld ira m a n .— 
(E rta k d a n ) 
Berilgan qo‘shma gapning turini 
aniqlang.
A)  aniqlovchi  ergash  gapli 
qo‘shma gap
B)  sab ab   ergash  gapli 
qo‘shma gap
C) ega ergash gapli qo‘shma 
gap
D)  kesim   ergash  gapli 
qo‘shma gap
46.  Aniqlovchi  ergash  gapli 
qo'shma  gap  berilgan  qatorni 
toping.
A)  Bu  shunday  bir  daraki, 
R ahim xon  qirq  ming  askari 
bilan   kelib  y o ‘l  to p o lm ay  
ketgan.
B)  Buni  esdan  chiqarmang: 
shu  ozod  va  ob o d  v a ta n  
barchamizniki.
C)  H ar  qancha  uzr  aytsam, 
iJtimos  qilsam  ham,  inobatga 
o‘tmadi.
D) Kelgusi taraqqiyot zamini 
sh u~ —  ham m a  kom pyuterni 
ish la ta   bilishi  va  u n d a n  
foydalana olishi shart.
47.  Qaysi  gapdagi  so 'ro q  
olm oshi  so ‘ro q   m a’nosini 
ifodalamaydi?
A )
  N im a  eksan g,  shuni 
o‘rasan.
B) Kim birovga choh qazisa, 
unga o‘zi tushadi.
C)  Kimki  ko‘zi  ojiz odamni 
qirq  qadam  yetaklagan  bo‘lsa, 
uning jannatga kirishi aniqdir.
D) Berilgan gaplarda so‘roq 
ma’nosini  ifodalamaydi.
48. Bironta yirik badiiy asar 
yo‘qki, unda mehribon jonkuyar 
o d am larn in g  
o b raz i 
aks 
ettirilmagan boisin. Ushbu gap
A )
  n a tija   ergash   gapli 
qo‘shma gap
B)  to ‘siqsiz  ergash  gapli 
qo‘shma gap
C)  toidiruvchi  ergash  gapli 
qo‘shma gap
D)  aniqlovchi  ergash  gapli 
qo‘shma gap
49.  Oliy  ta ’limdagi  o ‘qish 
o‘rta maktabdagi o‘qishdan shu 
bilan farq qiladiki, bu yerda har 
bir  kishi  k o 'p ro q   m u staq il 
rav ish d a  ish lash ig a  t o ‘g ‘ri 
keladi. Ushbu gap -
A )
  rav ish   ergash   gapli 
qo'shma gap
B) ega ergash gapli qo‘shma 
gap
C)  toidiruvchi  ergash gapli 
qo‘shma gap
D)  aniqlovchi  ergash  gapli 
qo'shma gap
50. Bundan chiqdiki, bizning 
ahvolim izni  sen  o ‘zim izdan 
yaxshiroq bilar ekansan. Ushbu 
gap.  ..
266

A)  to‘ldiruvchi  ergash gapli 
qo‘shma gap
B) ega ergash gapli qo‘shma 
gap
C)  aniqlovchi  ergash  gapli 
qo‘shma gap
D )  n a tija   ergash  gapli 
qo‘shma gap.
51. 
Y o rd am  
shu n d an  
ib o ra tk i.  seni  boshliq  bilan 
uchrashtirib  qo'yaraan.  Ushbu 
gap...
A)  kesim   ergash  gapli 
qo‘shma gap
B)  to‘ldiruvchi  ergash  gapli 
qo‘shma gap
C)  aniqlovchi  ergash  gapli 
qo‘shma gap
D)  n a tija   ergash  gapli 
qo‘shma gap
52.  Bu  dam da  b ir  so ‘z 
to p ilm a sk i,  Iz h o r  eta  olsa 
musivatni u. Ushbu gap...
A) ega ergash gapli qo‘shma 
gap
B) payt ergash gapli qo‘shma 
gap
C)  n a tija   ergash  gapli 
qo‘shma gap
D)  aniqlovchi  ergash  gapli 
qo‘shma gap
53. Yo‘l-yo‘rig‘i shuki, prav- 
leniyega  ariza  berasiz,  arizan- 
gizni  kolxozchilar  k o‘rib  chi- 
qadi. (A) Q ahhor). Ushbu gap -
A)  n a tija   ergash  gapli 
qo‘shma gap
B)  kesim   ergash  gapli 
qo‘shma gap
C)  sa b ab   ergash  gapli 
qo‘shma gap
D) ega ergash gapli qo‘shma
gap
54.  Sening  yuraging  guli 
qayda ochilur bo‘lsa, bulbul ham 
shunda sayrar. Ushbu gap -
A)
 payt ergash gapli qo‘shma
gap
B)  s h a rt  ergash   gapli 
qo‘shma gap
C) o‘rin ergash gapli qo‘shma 
gap
D)  aniqlovchi  ergash  gapli 
qo‘shma gap
55. Mehnat qilsang, baxting 
ochiladi. Ushbu gap -
A)
 payt ergash gapli qo‘shma 
gap
B)  sh a rt  ergash   gapli 
qo‘shma gap
C)  sab ab   erg ash  gapli 
qo‘shma gap
D)  p ay t  holi  q atn ash g an  
sodda gap
56.  Poyezdga  biletim  b o ia  
turib, jo ‘namadim. Ushbu gap -
A )
  rav ish   ergash  gap li 
qo‘shma gap
B)  to ‘siqsiz  ergash  gapli 
qo‘shma gap
G)  sa b ab   ergash  gapli 
qo‘shma gap
D) 
m aq sad  ergash  gapli 
qo‘shma gap
57.  H a r  qancha  sitam gar 
b o ‘lm asin  h ijro n ,  H a sra tg a  
oshno aylama tilni. Ushbu gap...
A ) 
t o ‘siqsiz  ergash  gapli 
qo‘shma gap
267

B)  rav ish   ergash  gapli 
qo‘shma gap
C)  sh a rt  ergash  gapli 
qo‘shma gap
D)  aniqlovchi  ergash  gapli 
qo'shma gap
58.  Quyidagi  bog'lanishlar- 
ning qaysi biri bitishuvli birikma 
hosil  qilolmaydi?  1)  son+ot;  2) 
sifa td o sh + o t;  3)  o t+ o t;  4) 
olmosh+ot
A) faqat 3
B) faqat 4
C) 3, 4
D)  B arch a  b o g ‘la n ish la r 
bitishuvli  birikm a  hosil  qila 
oladi.
59. Nisbiy so’zlar yordamida 
bog’langan  hoi  ergash  gapli 
qo’shma  gap  berilgan  qatorni 
toping.
A) Soy qanchalik tez oqsa, u 
shunchalik sayoz bo’ladi
B)  H ar  kim  o ’z  og’zining 
qoravuli  b o ’lsa,  uning  nafasi 
hech qachon bo’g’ilmaydi
C)  Nima  ro ’zg’orga  kerak 
bo’lsa, dadam o’shani bozordan 
keltiraverar edi.
D) Odamlar ishdan qolmasin 
deb,  marosimni  soat  5gajayin 
qilganmiz.
60. O’zaro tobe munosabat- 
da  b o ’lgan  gap  b o ’lagi  va 
g a p la rn i 
b o g ’lash 
uchun 
ishlatiladigan  bog’lovchilarni 
belgilang.
A) 
shuning  uchun,  hamda, 
ya’ni,  -ki
B)  ham da,  bilan,  chunki, 
agar
C) balki, chunki, bilan
D)  negaki,  basharti,  garchi, 
agar
61.  R ejadagi  z a ru r  ishni 
amalga oshirishga vaqt yetkaza 
olmayapman,  sen  bo’lsa  faqat 
dam olaylik deysan. Ushbu gap 
qo’shma gaplarning qaysi turiga 
mansub?
A) Ergashgan qo’shma gap
B) Bog’langan qo’shma gap
C) Murakkab qo’shma gap
D)  Bog’lovchisiz  q o ’shma 
gap
62.  Ergash gapni bosh gapga 
bog’lash uchun xizmat qiladigan 
quyidagi vositalarning qaysilari 
bosh gap boshida keladi?
A) shuning uchun, shu bois
B) chunki, negaki
C) -ki, toki
D) go’yo,  bamisoli
63. Qaysi qatordagi qo’shma 
gap  qism lari  nisbiy  so ’z 
vositasida birikkan?
A)  Shogirdlar  qancha  ko’p 
bo’lsa,  ko’ngil  qafasi  shuncha 
ravshanroq bo’ladi
B)  Og’ziga  kelgaini  demoq 
nodon  ishi  va  oldiga  kelganini 
yemoq hay von ishi
C) Adab kichkinalar mehrini 
u lu g ’lar  k o ’ngliga  soladi  va 
mehr kattalar ko’nglida abadiy 
qoladi
D )  Shuni  b ilk i,  o d am lar 
do’stlik tufayli baxtiyordirlar
64.  Qaysi  qatordagi ergash­
gan qo’shma gap tarkibida bosh
268

gap  ergash  gapdan  oldin  qo’l- 
langan?
A)  K a m ta r  b o ’l,  chunki 
kam tarlik  insonni  kam olotga 
boshlaydi
B) Men bilgan yovuz kishilar 
u yerda bor, shuning uchun men 
bormayman
C)  Olim  b o ’lm ang,  olam  
seniki
D) 
Q o ’rq o q  
k e ta tu rib  
m aqtansa,  jasu r  qaytib  kelib 
maqtanadi
65. 
E rg a sh tiru v c h i 
bog’lovchili ergashgan qo’shma 
gap berilgan qatorni toping.
A) 
Shunday 
yaxshi 
o d a tla rim iz   b o rk i,  ularg a 
hurmat bilan qarash lozim
B) Shamol qay tarafga essa, 
m aysalar  ham  o’sha  tomonga 
egiladi
C) Misralarda so’zlar gavhar 
k abi  y o n ad i,  g o ’yo  yangi 
ran g lar,  yangi  jilv ala r  bilan 
porlaydi
D)  K ishida  aql  oz  b o ’lsa, 
u ndag i 
s h u h ra tp a ra s tlik  
shunchalik kuchayar
66.  M aqsad   b o g io v c h isi 
qoilangan  ergashgan  qo’shma 
gapni toping.
A) Odamlar yaxshi yashasin 
deb, mahallamizni obod qildik
B)  Ona  yerim izni  asrang, 
toki  bu  meros  avlodlarga  sog’- 
omon yeta olsin
C) Hosil mo’l boiishi uchun 
bahordan terto ’kdik
D) 
Ular mening aytganimni 
q ilish ad i, 
ch u n k i 
men 
oilamizning kenjatoyiman
67.  Ergash  gap  bosh  gapga 
deb
 so’zi yordamida birikkanda 
qan d ay   q o ’shm a  gap  hosil 
b oiadiqi
A)  M aq sad   ergash   gapli 
qo’shma gap
B)  S ab ab   ergash  ga_pli 
qo’shma gap
C) Toidiruvchi ergash gapli 
qo’shma gap
D) Barcha javoblar to’g’ri
68.  K o ’rsa tish   olm oshili 
ergashgan qo’shma gap berilgan 
qatorni toping.
A)  Shuni  doimo  yodingda 
tutki, biz hammamiz seni yaxshi 
ko’ramiz
B)  Kim   h a ra k a t  qilsa,  u 
baraka topadi
C)  Nim a  ro ’zg’orga  kerak 
boisa, dadam o’shani bozordan 
keltiraverar  edi
D)  O dam larga  q anchalik 
yax sh ilik   q ilsan g ,  el  seni 
shunchalik e’zozlaydi
69. Qaysi qatorda ergashgan 
q o ’shma  gapning  sodda  gap 
bilan  m a’nodoshligi  no to ’g’ri 
berilgan?
A)  Shuni  bilingki,  kengga 
keng  dunyo,  torga  tor  dunyo. 
Dunyoning kengga keng,  torga 
tor ekanligini bilib oling
B)  K im ki  m u sta q il  fik r 
yuritmasa,  uni  boshqalar  oson 
egib  o lad i.  M u sta q il  fikr-
269

lamagan odamning egilishi oson 
bo’ladi
C)  Kimki  saxiylikni  odat 
qilgan  bo’lsa,  qo’lidan  davlati 
ketmasin uning. Saxiylikni odat 
qilgan  odam ning  q o ’lidan  
davlati ketmasin.
D)  Shunday  oilalar  borki, 
tarbiyaga  e’tibor  berishmaydi. 
Tarbiyaga e’tibor bermaydigan 
oilalar bor.
70.  Qizig’i  shundaki,  shu 
ko’rinishiga ovozi muloyim edi. 
Ushbu gap...
A)  Kesim   ergash  gapli 
qo’shma gap
B) To’ldiruvchi ergash gapli 
qo’shma gap
C) Ega ergash gapli qo’shma 
gap
D) Kiritma gapli sodda gap
71.  Nisbiy  so’z  yordamida 
b irik k a n   ega  ergash  gapli 
qo’shma gapni toping.
A)  Shunisi  qiziqiki,  uyquda 
ham   m iya  o ’z  fa o liy a tin i 
to’xtatmaydi
B)  Kimki ilm urug’in  sepsa, 
u ulug’lik mevasini teradi
C)  Bu  savollardan  m a’lum 
b o ’ldik i,  aybnom a  u ydirm a 
emas
D)  Eng  yaxshi  yo’l  shuki, 
yaxshi  d o ’st  y o r-d iy o rd a n  
ayrilishni ixtiyor etmaydi
72. 
Kim
  nisbiy  so’zi  qaysi 
erg ash   gap  q o ’shm a  gap 
tarkibida qo’llanilishi mumkin?
A) 
Ega ergash gapli qo’shma 
gap
B)  Aniqilovchi  ergash  gapli 
qo’shma gap
C) To’ldiruvchi ergash gapli 
qo’shma gap
D) Barcha javoblar to’g’ri
BOG’LANGAN QO’SHMA 
GAP. MURAKKAB 
QO’SHMA GAP
1.  Bog‘langan  qo‘shma  gap 
berilgan qatorni toping.
A) Og’ir eshik unsiz ochildi- 
da,  q o p -q o ro n g ’u  zalga  nur 
yopirilib kirdi
B)  Keyin  bir  lahza  ko’zini 
yumdi-da, yuziga kaftini bosdi
C)  Zuhra  oynavand eshikni 
ochdi-da, ichkariga kirib ketdi
D) U g’azab bilan baqirdi-da, 
mashinani keskin burdi
E. Bir kelib qolibsan-da o’tir, 
do’stim.
2.  B iriktiruv  b o g ’lovchili 
b o g ’lan g an  
q o ’shm a 
gap 
berilgan qatorni toping.
A)  L o la la r  uch u n   o fto b  
yaxshidir,  Bolalar  uchun  odob 
yaxshidir
B) 
K o ’m -k o ’k 
to g ’li 
yaylovlarda o’tov oqarib, yer-u 
k o ’kni  podalarning  shovqin- 
suroni tutdi
C)  O ’ziga  berilgan  aqlsiz 
tentak  bo’lsa,  o’zini  bezagan 
xushro’y satangdir
D) Chor atrofda esardi ellar, 
va bog’larda qushlar chiyillar
E. Haq yo’lida kim senga bir 
h a rf   o ’rg atm ish   ran j  ila,
270

Aylamak oson emas haqqin ado 
ming ganj  ila
3.  V o q e a -h o d isa la rn in g  
o ’zaro   zid lan ish   m azm unini 
ifodalagan bog’langan qo’shma 
gaplarni toping.
A)  Bu  odam   t o ’n k arilib  
qolgan  q o ’ng’izga  o ’xshaydi, 
o ’nglab   q o ’y a d ig a n larn in g  
qo’lini sasitadi.
B) Adabiyot atomdan kuchli, 
lekin  kuchini  o ’tin  yorishga 
sarflash kerak emas
C)  O ’q uvch i  asarim izni 
qiziqib,  zavq  bilan  o ’qimas 
ekan,  m aqsadim iz  q o g ’ozda 
qolaveradi.
D)  B a’zi  s o ’z la rd a   sehr 
bo’ladi, ba’zi she’rlarda hikmat 
bo’ladi.
E.Xitoyga  borib  bo’lsa-da, 
ilm  istasangiz.
4.  B iriktiruv  m unosabatli 
bog’langan  qo’shma  gap  qaysi 
qatorda berilgan?
A)  Quyosh yerga nurini har 
qancha  sochsa  ham,  u  yerdan 
buning evaziga hech narsa talab 
qilmaydi.
B)  T a n ta n a li  kechaning 
badiiy  qismida  kontsert  berildi 
ham   h u jjatli  fil’m  nam oyish 
qilindi.
C) Suv keldi -  nur keldi.
D)  Bahaybat  fil  hartum ini 
suvga  solishi  bilan,  suvdagi 
to’lin oy birdan qalqiy boshladi.
E)  M en  sh u n d ay   sekin 
s o ’zlay m an k i, 
hech 
kim 
eshitmaydi.
5.  B og’lan g an   q o ’shma 
gapni toping.
A)  M ashrab  shuni  yaxshi 
biladiki o’rtog’i uni aldamaydi.
B) Yo yerning kuchi yo’q, у о 
yorug’i yaxshi  emas
C)  Kim  ichkilikdan  madad 
istasa,  o ’sha  g o ’r  a tro fid a  
bo’ladi.
D) Bu uyda na Ashirdan, na 
Soatdan  -  hech  kimdan  darak 
yo’q.
E.  Kun  issiq  edi,  shuning 
uchun u cho’milgani ketdi.
6.  Ketma-ket ergashishli bir 
necha  ergash  gapli  q o ’shma 
gapni toping.
A) Maktab yoshlik gulshani
b o lala r  esa  uning  bebaho 
n ih o llari,  o ’q itu v c h ila r  bu 
b o g ’ning 
oqil 
m irish k o r 
bog’bonlaridir.
B) Miltiq o’qi insonning turli 
joyiga  tegishi  mumkin,  lekin 
tildan  otilgan  o’qning  nishoni 
bitta:  u  faq at  inson  qalbiga 
tegadi.
C)  M ansabi  va  shuhratini 
k o ’zlab, 
o ’z 
xalqining 
manfaatini o’zgalarga sotadigan 
xoindan  shu  elning  iti  afzal, 
chunki u  o’z elatiga vafo qiladi 
va uni yovuzlardan asraydi.
D)  Agar  shisha  siniq  bo’lsa 
ham, u birovniki bo’lsa, xiyonat 
qilma
E)  Kim  o’ylasa  ona  yerini, 
vatanim deb kim mehnat  qilsa, 
shu baxtiyor xalq  taqdirini o’zi
271

uchun  taqdir  deb  bilsa,  unda 
inson fazilati bor.
7.  A shula  tugagan  paytda 
ham, yoshlar sevimli do’stlariga 
boyagiday jiddiy tikilib turdilar, 
hech  kim  qimirlamadi.  Bu  gap 
tarkibiga ko ’ra qanday gap?
A)  Biriktiruv  bog’lovchilari 
bilan bog’langan qo’shma gap.
B) Bog’lovchisiz bog’langan 
qo’shma gap.
C) Payt ergash gapli qo’shma 
gap.
D)  Bir  necha  ergash  gapli 
qo’shma gap.
E.  Bir  necha  ergash  gapli 
qo’shma gap.
8.  Bir  necha  ergash  gapli 
qo’shma gapni aniqlang.
A)  H ali  oftob  chiqm agan, 
ammo  osmon  bo’zarib  qolgan, 
y u ld u z la r  m u d ro q   k o ’z la rn i 
yumgan  edi.
B)  Teraklarning  yaproqlari 
asta  shivirlar,  ariqlarda  suvlar 
shild irar,  soya-salqin  bo g ’da 
qushlar chug’urlashar edi.
C)  M en  oldinda  o ’tirsam , 
boshqalar doskani ko’rishmay- 
di,  Shodivoy  orqaga  o ’tsa,  u 
hech nimani ko’rolmay qoladi.
D )  Q u y o sh   ta b ia tg a   jo n  
kiritganidek,  yer  insonga  rizqu 
ro ’z  berganidek,  ona  ham   o ’z 
farzandiga qalb qo’rini, mehrini 
bahshida qiladi.
E.  M ashinada  ketayotgan 
K a rim jo n n in g   xayo lida  goh 
o ’tm ish i  g a v d a la n a r,  goh 
kelajagining yorqin ufqlari ko’z
o ’ngiga  k e la r,  goh  q alb in i 
chuqur sukunat qoplab olardi.
9.  A ralash  q o ’shma  gapni 
aniqlang.
A) Yurak talpinib, quvonch- 
la r  c h o ’lg ’ab,  h a r  d a q iq a n i 
sanayman.
B)  Y urak  baquvvat  bo’lsa, 
ish  unum li  b o ’lad i  va  kishi 
charchamaydi.
C) 
E s h k a k la rd a  
suv 
s a c h ra g a n d a ,  b o la   x u rsa n d  
bo’lib qaqirlaganda, ona behad 
shodlanardi.
D)  Y o’lchining  farishtaday 
sing lisi  b o r,  b ir  m a h s id o ’z 
ch o ln in g   q o ’lid a ,  qiz  ham  
k o sib lik d a   fa ra n g ,  tik k a n  
mahsullari misoli bir gul.
E. 
Ish d a n  
ch arc h a b  
k e lg a n in g d a, 
tash n a lig in g  
bosilsin deya, qimiz berdim kosa 
to ’ldirib
10.  Bir  necha  ergash  gapli 
qo’shma gapni aniqlang.
A) Tashqari yoruq bo’lsa-da, 
esh ik  y o p ilg a n i  u ch u n ,  uy 
qorong’i edi.
B)  M en  oldinda  o’tirsam , 
b o s h q a la r 
d o sk an i 
ko’rishmaydi, Shodivoy orqaga 
o’tsa, u hech nimani ko’rolmay- 
qoladi.
C)  Teraklarning  yaproqlari 
asta  shivirlar,  ariqlarda  suvlar 
shildirar, soya-salqin bog’larda 
qushlar chug’urlashar edi.
D)  H ali  oftob  chiqmagan, 
ammo osmon bo’zarib qolgan,
272

y u ld u zlar  m udroq  k o ’zlarni 
yumgan edi.
E.  M ashinada  ketayotgan 
K arim jo n n in g  x ayolida  goh 
o ’tm ishi  g a v d a la n a r,  goh 
kelajagining yorqin ufqlari ko’z 
o ’ngiga  k elar,  goh  q alb in i 
chuqur sukunat qoplab olardi.
11.  A llakim   sh u n aq an g i 
o ’yinga  tu sh ib   k e td ik i  yer 
larzaga  keldi,  changi  osmonga 
ko’tarildi.  Ushbu gapda ergash 
gaplarning qaysi turi mavjud?
A) Daraja-miqdor  va  natija 
ergash  gaplar.
B)  N atija  va  natija  ergash 
gaplar.
C)  O ’x sh a tish   va  n a tija  
ergash  gaplar.
D )  A n iq lo vchi  va  n a tija  
ergash  gaplar.
E.  A niq lo vchi  va  n a tija  
ergash gaplar.
12.  Z idlov  m u n o sa b a ti 
ifo d a la n g a n  
b o g ’langan  
q o ’shma gapni toping.
A) Na hamdard kishisi bor, 
na ovuntiradigan mashg’uloti.
B) 
K uz 
tu sh d i, 
to g ’ 
cho’qqilarini qor bosdi.
C)  Uydagilar  xursand  edi, 
ammo  bu  xursanchilik  unga 
tatimadi.
D) Burgut yalqovgina, lekin 
viqor  bilan  qanotlarini  yoyib 
uchib ketdi.
E.  Iqror  bo’lishim  kerakki, 
dehqonchilik mening ishim emas 
ekan.
13.  Bir  necha  ergash  gapli 
qo’shma gapni aniqlang.
A)  Uning  dilrabo  ovozida 
goh vasl quvonchi yangrar, goh 
hijron  iztiroblari  ingrar,  goh 
shodon  hazil  ohanglari  mavj- 
lanardi.
B) Paxta ishi to’la mashina- 
lashtirilmasa,  na  paxtakorning 
ishi  yengillashadi,  na  paxta- 
k o rlik   keng  k o ’lam da  rivoj- 
lanadi.
C) Allaqayerda radiokarnay 
shang’illaydi, sigirlar ma’raydi, 
qishloq ahli oqshom taraddudida 
yelib-yuguradi.
D )  A g ar  m u so firlik   gar- 
danida bo’lmaganida, bu joylar 
va kishilar sinashda bo’lganida, 
u albatta, biron qiliq qilardi.
E.  U taxta tiladigan uchast- 
kaga kelganda, ish qizib ketgan, 
elektr arralari shovqini quloqni 
qomatga keltirar , qipiq changi 
havoni to ’ldirib yuborgan edi.
14. 
B o g ’lan g a n   q o ’shm a 
gapni toping.
A)  So’kinish  odati  kuchay- 
gan sari beixtiyor yomon xatti- 
h a ra k a tla rg a   m oyillik  ham  
kuchaya bordi.
B)  Xushmuomalalikka  haq 
to ’lanm asa  ham ,  u  k o ’p  n a f 
keltiradi.
C)  Hamma  o ’z  xotirasidan 
n o liy d i-y u ,  hech  kim   o ’z 
idrokidan nolimaydi.
D)  Jahonda  yaram asliklar 
k o ’p,  lekin  yom on  aq lg a 
yetadigan yo’q.
E) S, D
Download 24 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   22   23   24   25   26   27   28   29   30




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling