O. M. Jabborova, Z. A. Umarova Boshlang’ich ta’lim pedagogikasi, innovatsiya va integratsiyasi

Boshlang’ich ta’limda milliy tarbiya asoslari. Boshlang’ich 
ta’limdagi milliy tarbiya jarayoni umumiy milliy tarbiya jarayonining 
tarkibiy qismi hisoblanadi. Shu jihatdan boshlang’ich ta’limda milliy 
tarbiyani tashkil etishning o’ziga xos xususiyatlari quyidagilar bilan 
belgilanadi: 

---

136 
- 
boshlang’ich sinf o’quvchilariga (7-11 yoshli shaxslarga) dastlabki 
bosqichda milliy tarbiya berish; 
- 
boshlang’ich sinf o’quvchilarining milliy ruhi, milliy ongi va milliy 
axloqini milliy g’oyaning Insonparvarlik, Ezgulik hamda Bunyodkorlik 
g’oyalari asosida shakllantirish; 
- 
boshlang’ich sinf o’quvchilarini dastlabki bosqichda milliy, ma’naviy 
va umuminsoniy qadriyatlar bilan tanishtirish; 
- 
boshlang’ich sinf o’quvchilarini keyingi bosqichda amalga 
oshiriladigan milliy tarbiya jarayoniga tayyorlash. 
Mazkur xususiyatlar boshlang’ich ta’limda milliy tarbiyaning 
asoslari negizini tashkil etadi.
O’zbekiston 
Respublikasi 
Prezidenti 
Shavkat 
Mirziyoev 
―Insonparvarlik, ezgulik va bunyodkorlik – milliy g’oyamizning 
poydevoridir‖ kitobida milliy g’oyaga asoslangan milliy tarbiyaning 
quyidagi asoslarini ta’kidlab ko’rsatadi: 
1) fikr tarbiyasi; 
2) milliy qadriyatlar tarbiyasi; 
3) umuminsoniy qadriyatlar tarbiyasi. 
Bu metodologiya boshlang’ich ta’limda milliy tarbiyani amalga 
oshirish asoslarini tashkil etadi. Unga ko’ra, milliy tarbiya quyidagi 
asoslarda amalga oshiriladi: 
- 
boshlang’ich sinf o’quvchilarini mustaqil fikrlash ko’nikmasini 
shakllantirish, bunda milliy g’oyamizning Ezgulik g’oyasi va uning 
exgu niyat, ezgu fikr hamda ezgu amal tamoyillariga asoslaniladi; 
- 
boshlang’ich sinf o’quvchilarini milliy qadriyatlar asosida voyaga 
yetkazish, unda milliy g’oyamizning Insonparvarlik g’oyasi va uning 

---

137 
insonni qadrlash, insonni tuShunish hamda insonga yordam berish 
tamoyillariga tayaniladi; 
- 
boshlang’ich sinf o’quvchilarini 
milliy 
qadriyatlar 
ruhida 
rivojlantirish, bunda milliy g’oyamizning Bunyodkorlik g’oyasi va 
uning 
mehnatsevarlik, 
tashabbuskorlik 
hamda 
bag’rikenglik 
tamoyillariga suyaniladi. 
E’tibor berilsa, boshlang’ich ta’limda milliy tarbiyaning o’ziga xos 
asoslari mavjud.
Milliy g’oyaga asoslangan boshlang’ich ta’limda tarbiya jarayonini 
amalga oshirish bir necha muhitlarga tayanadi. Bunday muhitning 
asosiylari quyidagilardan iborat: 
1) mikro muhit (ta’lim maskani va oila); 
2) mezo muhit (turli to’garaklar va mahalla); 
3) makro muhit (o’quvchilarning yirik guruhlari va jamoatchilik joylari). 
Bu 
muhitlarning 
boshlang’ich sinf o’quvchilarini milliy 
tarbiyalashda muhim o’rni bor. Jumladan, mikro muhitda milliy tarbiya 
jarayoni nazariy – amaliy jihatdan amalga oshiriladi; mezo muhitda 
mazkur toifa o’quvchilarini milliy tarbiyalash ijtimoiy va yo’naltirish 
jihatidan amalga oshiriladi; makro muhitda ushbu toifa o’quvchilarini 
milliy tarbiyalash odatlantirish va ko’niktirish jihatdan amalga 
oshiriladi. Shu sabali boshlang’ich sinf o’quvchilarini milliy 
tarbiyalashda mazkur muhitlarning o’rni beqiyosdir.
Boshlang’ich sinf o’quvchilarini milliy g’oya asosida milliy 
tarbiyalashda vositalar muhim o’rin tutadi. Bunday vositalarning 
asosiylari quyidagilardan iborat: 
- 
tarbiyaning ahamiyatini tuShuntirish; 

---

138 
- 
ezgu axloq qoidalari va fazilatlariga ko’niktirish; 
- 
ijtimoiy faollik va amaliy natijadorlikga yo’naltirish. 
Mazkur vositalardan oqilona foyddalanish taqoza etiladi.