O 'z b e k is t o n r e s p u r L ik a s L o L iy va o 'r t a m a X s u s t a 'l I m V a z ir L ig I

kishilarni о 'z ortidan ergashtira oladigan tashkilotchi lashkarboshi edi. U ко 'ngli 
beg'arctz hamda ishonuvchan kishi b o ‘lib, yoshlik g'ayrali va shijoati uni hech 
qachon tark etmagan... shu bilan birga yuksak etiqod kishisi bo'lgani uchun 
ulug 'vorlik va go 'zallikni nihoyatda qadrlar va har tomonlama qo 'llab- 
quvvatlashga intilar edi. U buyuk qudrat va ulug'vorlik egasi b o ‘lib, shon-
266

---

shuhratning har qanday ко rinishi uchun tassavurini yanada kengaytirar va 
birovning shuhratiga sherik bo lishni istamas va о 'zinikiga ega bo ‘liishi ma'qul 
ko'rar edi. 
Hali yosh bola/igidayoq 
Farg'ona tahtiga chiqqanda, 
artof 
mamlakatlarning taxtida sulton va xonlar о ‘tirar edi. U hali yigitlik davridayoq 
sultonlardan birortasi qolmadi. Ular saroydagi fitnafar yoki bo ‘fmasa chetdan 
kelgan bosqinlar qurboni bo Idilar. О ‘sha shafqatsiz shamollar Boburni ham uzoq 
ellarga eltib tashladi. Lekin, qonidagi g ‘ayrat-shijoat va iroda kuchi tufayli ana shu 
hayot bo ‘ron/ariga bardosh berib, undan ustun kelgan yakka-yu-yagona Temuriy 
Bobur edi"23.
Q alb ig a g o ‘zallikni, san'at asarlarini qadrlash, irsiy m e'ros b o 'lg a n B obur 
yu k sak didli, nozikta'b, ad ib u sultondir. U turkiydan tashqari forsiy tilda ham 
bem alol ijod qilgan. B oburda adab iy o tsh u n o slik va shoirlik qobiliyatidan tashqari 
xatto tlik iste'dodi ham ju d a yaxshi rivojlangan. B oburning m ashhur asari 
“B o b u rn o m a”sidir. A sarning qam rovi shu q adar keng. m azm uni shunchalik chuqur 
va 
m ukam m alki, 
uni 
hech 
bir 
ikkilanm asdan 
va 
m u b o la g 'a siz
o ‘zbek 
ad ab iy o tin ig in a em as, balki ja h o n ilm -fani va m adaniyatining ham bebaxo qom usiy 
asari, deb ay tsa b o ‘ladi. “ B oburnom a” dunyo tan bergan nodir tarixiv asar boTib, 
u n d a m urakkab ijtim oiy-sivosiy v oqea va ja ra y o n la r bilan birga ilm -fan. m adaniyat 
v a m a'naviyatning, xalq om m asi hayotining turli sohalariga oid qim m atli 
m a'lu m o tlar berilgan. B obur o 'g 'lin in g yuqori tabaqali m ansabdorlar yo zm a nutqiga 
xos ja ra n g d o r v a b alandparvoz ju m la la r bilan to 4 a b o 4 g an dabdabali bir xatini 
q attiq tanqid qiladi. X atni tushunarli. sodda va ravon y o zsa o ‘ziga ham , o 'q u v c h ig a
ham q iyin b o 'lm aslig in i uqtirib, o 'z tikrini aniq, ro s tg o 'y lik bilan ifoda qilishga 
harak at etish kerakligini ta'kidlaydi. Bu e sa uning m urabbiylik va m uallim lik 
faoliyatini k o ‘rsatadi. B oburning zukko, estetik fikrlash doirasi keng ekanligini, 
y o sh larn i sh e'r san'ati bilim ini puxta egallam ay turib she'r y ozm aslikka va she'r 
bilim ini q u n t bilan o ‘rganishga u n d ag an lig id an bilish m um kin. Sulton M ahm ud 
M irzo h aq id a y o zar ekan, bunday deydi: “