Odam bo‘lish qiyin: roman va hikoyalar
Download 1.53 Mb. Pdf ko'rish
|
|
Odam bolish qiyin
41 , Kimdir Abdullaning oldiga ochilmagan Sham pan vinosi keltirib qo‘ydi. – Ozgina ich, – dedi Samad. – Har holda, mus taqil bo‘ldik endi. – Mayli. Och. – Paqillatamizmi? Abdulla yelkalarini qisdi. – Ixtiyoring. Samad shisha qopqog‘ini yarmiga ko‘targan edi, sharob otilib, dasturxonga to‘kilib ketdi. – Mayli, – dedi Samad.– Hayotimiz shunday toshqin bo‘lsin. Kel, shunga ichamiz. Finjonlar jarangladi. Abdulla bir qultum yutib, stolga qo‘ydi. – Nega ichmading? – Bu Qosimjon edi. – Yo biz bilan ichmaysanmi? – Nega? Faqat hozir ichgim kelmayapti. – Bo‘lmasa men ichaman. Qosim piyolani to‘latdi. Endi og‘ziga olib bor gan edi, Samad uning qo‘lini tutdi. – Bo‘ldi. Ko‘p ichib yubording. – Qo‘yib yubor! – Qosimjon siltanib qo‘lini bo‘shatgan edi, vino ko‘ylagiga to‘kilib ketdi. Le kin u parvo qilmay, qolganini qalqibqalqib ichdi. Keyin gandiraklab stolga yaqinlashdida, piyolani qo‘ydi va birdan yig‘lab yubordi. – Abdulla, do‘stim! Men sevinchimdan emas, alamimdan ichaman, alamimdan. G‘alamislar meni yo‘ldan urdi. Bu yerda qolishni istamay man! Tushunasanmi, Abdulla? Shaharga ketish ni istayman, shaharda o‘qigim keladi. Bu yerda nima bor? Paxta, paxta va yana paxta!.. – Aljirama, Qosim! – dedi Samad. Olmas Umarbekov 42 , – Aljirayotganim yo‘q. Rostmi gapim, yo yolg‘onmi? – Yolg‘on! – O‘zingni aldama! Bilaman, sen ham qishloq ni yomon ko‘rasan. Xuddi menga o‘xshab yomon ko‘rasan. Lekin qo‘rqasan aytishga! Men qo‘rq mayman! Men rostini aytaman. Qishloq mana bu yerimga keldi, mana bu yerimga!.. Qosimjon hiqildog‘iga qo‘lining zihi bilan urib yig‘lardi. – Olib ketsalaringchi! – dedi qizlardan kimdir. – Aynib qoldiku! Ikkita yigit Qosimjonni qo‘ltiqlab olib, nimadir deyishdi. Qosimjon yig‘i aralash qiqirlab kuldida, qarshilik ko‘rsatmay, ular bilan ketdi. – Nima bo‘ldi? – so‘radi Abdulla. – Hech narsa, – dedi Samad kulib. – Jinnilik qilyapti, xolos. Ikki kun burun hammamiz qish loqda qolishga qaror qildik. – Qishloqda qolishga? – hayron bo‘ldi Abdulla. – Ha, Qosimjon ham rozi bo‘lgan edi. Bila san, qishloqda doim odam yetishmaydi. Shuning uchunmi, xo‘jaligimiz ancha qoloq, kambag‘al. Bizning foydamiz tegishi mumkin. Kattalar juda xursand bo‘lishdi qarorimizni eshitib. Ziyofat shuning uchun ham quyuq. – O‘qimaysizlarmi? – Nega o‘qimas ekanmiz? – dedi Samad xafa bo‘lganday. – O‘qiymiz. Hammamiz o‘qiymiz. Faqat sirtdan o‘qiymiz. Men, masalan, qishloq xo‘jalik institutiga kiraman. Qosimjon pedagogi ka institutining til va adabiyot fakultetiga kiradi. Sezgandirsiz, uning kim bo‘lishini gaplari ham aytib turibdi. Ana shunaqa, ham ishlaymiz, ham Odam bolish qiyin 43 , o‘qiymiz. Bilmadim, nega Qosim birdan aynib qoldi?.. – Endi nima bo‘ladi? – Nima bo‘lardi, – dedi Samad o‘ylanib. – Nima istasa shu. Ketmoqchi bo‘lsa qarshilik qiladigan odam yo‘q. Qishloqda qolish majburiy emas. Bu har kimning ko‘ngil ishi. – Sening hammi? – Mening ham. – Nega bo‘lmasa Qosimjon senga, qishloqni yo mon ko‘rasan, dedi? – so‘radi jilmayib Abdulla. – U to‘g‘ri aytdi, – dedi Samad vazminlik bilan. – Lekin qishloqni emas, qishlog‘imizni yomon ko‘ra man. Qanday tushuntirsam ekan? Bilasanmi, Mingbuloq o‘zi yaxshi, suv serob. Lekin u qarov siz. Ko‘chalari tor, qing‘irqiyshiq. Bu ning ustiga yozda chang bo‘ladi, qishda doim loy. Uylarni ayt maysanmi? O‘no‘n besh uyni hisobga olmagan da, o‘zimizning eski qamish tomli uylar. Yana ko‘p narsa yoqmaydi. Foydasi yo‘q hozir gapirishni. Biz bu haqda Gulchehra bilan ko‘p o‘ylaymiz... – Gulchehra bilan? – Ha, unga ham qishlog‘imiz yoqmaydi. Ana shu naqa, Abdulla. Lekin besho‘n yil o‘tsin, Mingbuloq juda boshqacha bo‘lib ketadi. Tanimay qolasan. – Aytganing kelsin, – dedi Abdulla atrofga alang lab. U Gulchehraning nomini eshitishi bi lan qulog‘iga gap kirmay qolgan, lekin uning qa yerdaligini so‘rashga negadir botinolmay o‘tirar di. Gulchehra ko‘rinmadi, u sekin o‘rnidan turdi. – Qayoqqa? – so‘radi Samad. – Boray, kech bo‘lib qoldi, – dedi iymanib Ab dulla. |
