Odam bo‘lish qiyin: roman va hikoyalar
Download 1.53 Mb. Pdf ko'rish
|
|
Odam bolish qiyin
107 , yo‘q-ku». Shu fikr o‘ziga ma’qul kelib, ko‘ngli an cha tinchidida, ko‘p o‘tmay, uxlab qoldi. X Professornikiga borish kerakmi, yo‘qmi? Er talab uyg‘onganda Abdullaning miyasiga kelgan birinchi fikr shu bo‘ldi. Lekin qanday qarorga kelishni u bilmasdi. Bir tomondan Mingbuloqda Gulchehra bilan o‘tkazgan kunlari ko‘z oldidan ketmay, bir yildan so‘ng Toshkentda bundan ham yaxshi davr boshlanishini his qilib, hech qayoqqa ketishni istamas, ikkinchi tomondan otasining gaplari, kechagi jikkakkina yigitga bo‘lgan hava si uni qiynoqqa solib qo‘ygan edi. Lekin kecha u o‘zida bunday ikkilanishni sezmagan, ketishdan ko‘ra qolishga ko‘proq moyil edi. Negadir bugun uning fikri uyqudan turishi bilan o‘zgarib qoldi. Bundan u battar qiynoqqa tushdi. Erinibgina kiyinib, ko‘chaga chiqdi. Ikki hov li naridagi ariq labida kimdir o‘zini oftobga solib o‘tirardi. Abdulla uni darrov tanidi va o‘sha to monga yurdi. – Ha, o‘tiribsanmi? – dedi u uning yoniga borib o‘tirarkan. – Qariganimda ham shu odatim qolmasa ke rak, – dedi Rustam esnab. – Ertalabki oftob yaxshi. – Abdulla... – dedi Rustam. – Hm... – Rostdan ketmoqchimisan? – Qaydam? – Sening o‘rningda bo‘lsam, uchardim. Olmas Umarbekov 108 , – Hali ham kech emas, uch. – Ahror kecha to‘g‘ri aytdi, imtihonlari og‘ir bo‘la di. Innaykeyin, dadam yubormaydi. Seni o‘zlari bor deb turishibdi. Imtihonlarni topshirmaysan. – Lekin... – Nima lekin? Buning lekini bormi? Jo‘nayver. Kirmasang, keyin achinasan. Umr bo‘yi achinib o‘tasan. «Balki to‘g‘ridir, – o‘yladi Abdulla. – Bu yerda qolib, ishim yurishmay qolsa, shunday bo‘ladi. Ke yin, Po‘latni ko‘rganimda, shunday bo‘ladi. Mening undan nimam kam?» Bu fikr uning ko‘z oldiga ota sini keltirdi. Ilgari u qanday edi?! Husanxon akalar uning oldida ikki bukilib yurardi. Endichi? Endi ular kelib ko‘rishni istamaydilar. Hammasi otasi ning mansabi pasayib ketganligida. U boshqacha yashaydi. Uning hayoti ba landpast bo‘lishi kerak emas, to‘g‘ri bo‘lishi kerak, yil o‘tgan sari pog‘ona mapog‘ona ko‘tarilib borishi kerak. Leningradda o‘qib kelsa shunday bo‘lishi mumkin. U yo Po‘lat bilan teng bo‘lishi, yo undan baland bo‘lishi kerak. Boshqachasi to‘g‘ri kelmaydi. Biroq, biroq... Shu biroq, Gulchehraga ber gan va’dasi uni chuqur o‘ylatib qo‘ygan edi. Pro fessor bilan gaplashib kelsachi? Buning nimasi yomon? Gaplashadi, xolos! Bu fikr unga ma’qul tushib, dik etib Rustamning oldidan turdi. – Ha, qayoqqa? – Ishim bor. Professorning uyini u qiyinchiliksiz topdi. Bu Toshkentning eng sokin, jimjit Xorazm ko‘chasi dagi yaxlit oynali bejirim uylaridan biri edi. Siri ko‘chmagan zangori darvozadagi raqam ga ko‘zi Odam bolish qiyin 109 , tushishi bilan Abdullani hayajon bosdi. Bo‘shash gan qo‘lini cho‘zib ehtiyotlik bilan qo‘ng‘iroq tug masini bosdi. Hech kim chiqmadi. Abdulla ichi da xursand bo‘lib qo‘ydi. Lekin ketmadi. Darvoza tirqishidan hovliga qaradi. Shunday darvoza orqa sida kungaboqardek katta qizil kartoshka guldan boshqa narsa ko‘ziga ko‘rinmadi. Yana qo‘lini cho‘zib qo‘ng‘iroq tugmasini bosdi. Shu payt: – Kto tam? – degan ayol kishining ovozi eshi tildi. Abdulla nima deyishini bilmay, eshikni birik ki taqillatib qo‘ydi. Yengil tufli poshnalari taq-tuq qilib darvozaga yaqinlashdida, keyin g‘irchillab eshik ochildi va Abdullaning oldida chiroyli oyoq lariga yopishib turgan ko‘k shim, yengsiz sariq kofta kiygan nozik bir qiz paydo bo‘ldi. Kichki na bejirim boshida tarang qilib tortilib, ingichka sariq lenta bilan bog‘langan jigarrang sochlari ning uchi chap qulog‘i orqasida jo‘xori popugidek osilib turardi. Abdulla uning qirra burni, mayda tuklari bilinarbilinmas qorayib turgan yuqorigi labi us tida ter tomchilarini va qo‘lidagi ho‘l lattani ko‘rib, ish qilayotganligini payqadi. Qiz unga ko‘rinishi bilan lattani yashirgan bo‘lib, qo‘lini orqasiga berkitdi. – Salom, – dedi Abdulla uning tutash qoshlari ostidagi qo‘y ko‘zlariga tikilib. – Zdravstvuyte, – qiz savol nazari bilan unga qaradi. «Chiroyli ekan», – o‘yladi Abdulla undan ko‘z uzolmay, lekin ko‘p tikilishga uyaldi. – Menga Tursun amakim kerak edilar. Uy damilar? |
