Odam bo‘lish qiyin: roman va hikoyalar
Download 1.53 Mb. Pdf ko'rish
|
|
Odam bolish qiyin
191 , – Aytayotganlaringning hammasi yaxshi, bo lam. Shu imoratlarning hammasi kerak. Lekin sen menga boshqa narsani ayt. Bizning uylar nima bo‘ladi? Kecha nevaram gap topib keldi. «Nima deysiz, buva, Mingbuloq buzilarmish, ko‘p qavatli uyda turarmishmiz!» «To‘xta, – dedim, – bu nima degan gap? Tuppatuzuk uyimiz bo‘lsin da, hamma birbirining ustiga mingashib yasha sin? Bu bo‘lmagan gap. Qaysi bir yili Toshkentga tushganimda, meni bir joyga janazaga olib bo rishdi. Uyga odam sig‘madi, janazani ko‘chada o‘qidik. Bu ham mayli. Tovutni arqon bilan dera zadan tushirilganini aytmaysanmi? Men Ming buloqda ham shunday bo‘lishini istamayman. O‘zbekka bir parcha yer kerak. O‘zbekka bitta bo‘lsa ham daraxt ko‘karib turgan joy kerak. Ho jatxonaga chiqsa ham hovliga chiqsinda, o‘zbek. Nima dedinglar? – To‘g‘ri, ota, to‘g‘ri! – Bor ekansizku, Qobiljon aka! – degan ovoz lar yangradi. – Qobiljon aka, – dedi Samad, – shuncha ga pingiz bor ekan, keyinroq gapirsangiz bo‘lar edi. – E, bolam, esimdan chiqib qoladi, deyap manku! Xo‘sh, qizim, qani aytchi, nevaram haqmi? Rostdan shunaqa uy qurasanmi? – Hozir, hozir, ota, – dedi uning gaplarini kulib turib eshitgan Gulchehra. – Men ham siz qanday o‘ylasangiz, shunday o‘ylayman. Hozir javob be raman. Shunday qilib, shu uchta bino tushadi gan joy qishloq markazi bo‘ladi. Uning atrofida to‘rt tomonga to‘rtta ko‘cha tushadi. Ko‘chalar ning atroflariga turar-joy binolari quriladi. Mana Olmas Umarbekov 192 , bu yerda shu turarjoy binolarining ikkita ma keti bor. Bu, albatta, taxminiy maket. Ko‘ryap sizlarmi, ko‘chaga qaragan to‘rt oynali uy, uning orqasi hovli. Hovlining jamoa yeriga joylashgan joyi qator hujra... Mingbuloqda ko‘p qavatli tu rarjoy binolari qurib bo‘lmaydi. Hozircha mana shu uylar kifoya. Qobiljon ota, mana qarang, bu uylar shunday bo‘ladi: oldi ayvon, uch xona, bir dahliz. Yo bo‘lmasa, to‘rt xona, bir dahliz. Ko‘cha ga esa, xohlang eshik, xohlang darvoza quring. – Qobiljon akaga darvoza kerak. Tobut eshik dan chiqmasa, nima qiladi? Zalda kulgi ko‘tarildi. – Shunday qilib, – gapini yakunladi Gulchehra, – maketda asosan qishloqning markazi ko‘rsatilgan. Shuning o‘zi ham ancha yilga cho‘ziladigan ish. Gulchehra joyiga borib o‘tirdi. Nurmat aka, ma’qul, degandek unga qarab boshini qimirlatib qo‘ydi. – Yasha, – dedi Yusuf aka. – Gapga ham tuzuk ekansanku! Gulchehra jilmaydi. – Xo‘sh, qani, kimda savol bor? – Samad stol ga qalam urib zalga murojaat qildi. – Menda bor! – dedi ikkinchi qatordan gavdali bir ayol ko‘tarilib. – Yangi qishloqda yasli bo‘la dimi? Nega bu haqda indamaysizlar? Yo bolani orqamizga tutib ishlayveramizmi? – Bo‘ladi! – dedi Nurmat aka joyida turib. – Birinchi navbatda oltmish kishilik yasli quramiz. Bu rejaga kirmagan. Chunki yaslining qurilishi shu yiliyoq boshlanadi. – Ko‘nglingiz to‘ldimi, Karomat opa? Odam bolish qiyin 193 , – Manavi boshqa gap. – Yana qanday savol bor? – Menda! – Alisherning yonida turgan bir bola qo‘lini ko‘tardi. – Nima deysan? – Madaniyat saroyi bitganda, har kuni kino bo‘ladimi, yo hozirgidek uchto‘rt oyda birmi? – Kuniga ikki mahal. Yaxshimi? Bola iljaydi. – Yana kimda savol bor? – Men bir narsaga tushunmayapman, – birin chi qatorda o‘tirgan mo‘ysafid o‘rnidan turdi. – Unday bo‘ladi, bunday bo‘ladi, deyapsizlar! Yax shi. Bo‘lsin. Idorani ham, tomosha binoni ham jamoa xo‘jaligi quradi. Bunga aqlim yetib turibdi. Lekin turar joylarni kim quradi? Kimning puliga quradi? Shuni tushuntir. Samad Nurmat akaga «gapirasizmi?» degan day qarab qo‘ydi. Nurmat aka maket yoniga keldi. – Gapingiz to‘g‘ri, Muqim aka. Jamoa xo‘jaligi hammaga tekin imorat qurib berolmaydi. Lekin biz maslahatlashib shunday bir fikrga keldik. O‘ttiz- qirq kishidan iborat qurilish brigadasi tuzsak. Shu brigada faqat uy qurish bilan shug‘ullansa. – Pulni kim beradi, pulni? – Hozir, – Nurmat aka qo‘lini ko‘tardi. – Pulni kuchi yetganning o‘zi beradi. Kuchi yetmaganga xo‘jalik. Uchto‘rt yilda qarz uzilib ketadi. Daro madidan bosib qolinadi. Mana sizning o‘zingizni olaylik. O‘zingiz ishlaysiz, o‘g‘lingiz, keliningiz. Ikki kishining daromadi xo‘jalikka sarf bo‘lsa, bittangizniki yangi uyga ketadi. Sizniki ketadigan bo‘lsa, bir yildayoq uzilasiz. Qalay, ma’qulmi? |
