77
Gul-
lar(ko’p gul) –
gul-la-r (gullamoq)
O’zbek tilida urg’u qabul qilmaydigan grammatik vositalar ham
mavjud.
1. –ma (fe’lning bo’lishsizlik qo’shimchasi)
2. –dek, -day (o’xshatish qo’shimchalari)
3. –cha (ravish yasovchi qo’shimcha)
4. –ta, -tadan (sonning ma’no turlarini hosil qiluvchi
qo’shimchalar)
5. –man, -san, -dir,- miz, -siz (kesimlik shakllari)
6. – dir ( gumon olmoshi, gumon yuklamasi) qo‘shimchasi
102-mashq.
Qo’yilgan muammo: O‘zbek tilida urg‘u, asosan,
so‘zning oxirgi bo‘g‘iniga tushishini hisobga olib, qatorni davom
ettiring.
Bola, kitob, savdo, davo …………
YOZING. “Pinbord” metodidan
foydalanish tavsiya etiladi. O‘qituvchi stoli ustiga qo’shimchalar yozilgan
qog‘ozchalar teskari holatda qo‘yilgan bo‘ladi. Doskaga so’zlarning
faqat
asos qismigina yoziladi Har bir guruhdan bittadan o‘quvchi chiqib, shu
qog‘ozchalardan birini tanlaydi. Tanlagan qo’shimchani mos ravishda
asosdan keyin tartib bilan yopishtirib (yoki yozadi) va hosil bo’lgan
so‘zni o‘qib ma’nosini izohlab beradi.
O‘rganilayotgan mavzu bo‘yicha o‘quvchilarning bilim orttirish
harakatlarini rag‘batlantiradi
Yechim:
bola+jon+lar+im+ga kitob+xon+ni savdo+gar+ga
davo+si+da
103-mashq.
Qo’yilgan muammo: Boshqa tillardan o‘zlash gan
so‘zlarda urg‘u, ko‘pincha, so‘z oxiriga tushmaydi. O‘qi tuvchingiz
bilan birga to‘g‘ri talaffuz qilish (GAPIRISH)ni mashq qiling.
Masalan: traktor, fizika, matematika,
direktor, fonetika,
gra fika,
printer, skaner, kompyuter, kasting.
Qo’shimcha nazariy ma’lumot: Urg’uli bo’g’indagi unli aniq
Do'stlaringiz bilan baham: 
