Она тили 5 мет

423-mashq.
 Qo’yilgan muammo: Quyidagi jumlalarni yakun lab, 
gap hosil qiling. GAPIRISH ko’nikmasini rivojlantiradi. 
1. Ulg‘ayganimda …
2. Qishlog‘im (shahrim)ning chiroyi …
3. Chet elliklarning …
4. Ellik yildan so‘ng …
5. Onam bir kun yonimda bo‘lmasalar …
6. Aql – bilimdan, bilim esa …
Vergul quyidagi o‘rinlarda ishlatiladi:
1. Sanash ohangida aytiladigan bo‘laklar – uyushiq bo‘laklar orasida: 
Chetlarida jiydalar, majnuntollar o‘sgan anhorga havas bilan qaradi. (Said 
Ahmad)
2. Undov so‘zlardan keyin: Iya, yubilyar ekansan-da, shoshmay tur-chi, 
hozir. 
(O‘. Hoshimov)
3. Biror shaxsga murojaat – undalmalardan keyin: O‘g‘rigina bolam, 
hoynahoy, biror tiriklikning ko‘yida tomga chiqqan ko‘rinasan? (G‘afur 
G‘ulom)
4. So‘z takrorlansa: Shoir itoatkorona bosh irg‘ab:
– O‘qiganmiz, o‘qiganmiz, – deb tan oldi. (O. Yoqubov)
5. So‘zlovchining o‘zi bildirayotgan fikrga qo‘shimcha munosabatini 
bildiradigan so‘zlarning ikki tomonida: Endi bu soatdan boshlab 
Marg‘ilondan roziman, negaki yo‘qlab kelguvchi sizning kabi qadrdonlar 
ham bo‘lur ekan. (A. Qodiriy)
424-mashq.
 Qo’yilgan muammo: Mashqni yozing. O‘tkir Ho-
shimovning “Dunyo ning ishlari” asaridan olingan gaplarda 
vergulning nima sababdan ishlatilganini tushuntiring. YOZISH va 
GAPIRISH ko’nikmasini rivojlantiradi. 

---

221
Yechim:
1. Qiziq, yuragimda yana o‘sha shirin orziqish uyg‘ondi. (So‘z-
lovchining o‘zi bildirayotgan fikrga qo‘shimcha munosabatini bil-
diradigan so‘z) 2. Sandiq qatta, bolam? (Biror shaxsga murojaat – 
undalma) 3. Shundagina aka-uka bir-birini ko‘rmasa turolmasligini, 
bir-biriga kerak ekanligini tushunibdi. (Sanash ohangida aytiladigan 
bo‘laklar – uyushiq bo‘lak) 4. Iya, Tohirjon sizning akangiz-ku! (Undov 
so‘z) 5. Ehtimol, onalarning so‘ngan yulduzlari birlashib quyoshga 
aylangandir? (So‘zlovchining o‘zi bildirayotgan fikrga qo‘shimcha 
munosabatini bildiradigan so‘z) 6. Yo‘q, yo‘q, yig‘layotganim yo‘q. 
Hozir o‘tib ketadi. (So‘z takrorlangan)