O‘quv materialari (MA’ruzalar) 1-modul. Qadimgi turkiy til. Grafika


Download 0.95 Mb.
bet84/85
Sana02.02.2023
Hajmi0.95 Mb.
#1147202
1   ...   77   78   79   80   81   82   83   84   85
Bog'liq
1-Ma\'ruza (2)

Tushish hodisasi
Qadimgi turkiy, eski turkiy yozma manbalarida orqa qator a, Uy ii, i unlilari urg‘u , prosodik, grammatik z aruratlarorqali turkiy so‘zlarning boshida, oxirgi hoiatlarida tushish hodisasiga uchragan: agizi (Suvr, 624)> a g ‘u (Manx, 87) - og‘zi, og‘zini; qartn (Irqb, 10)>qarm (Irqb, 10) — qorni; ag‘ina (Suvr, ta\)>ag‘na (KT, 58) — Qg (ana; buyuruq (KT, \)>buyruq (Suvr, 3) - mansab; og‘ul (KTu, 52)>og‘h (Too, 44) - o lg% ulug (QBN, 53 a) > iilgi (QBN, 5 1 a ) — ulushi; keijulumuz (Manx, 83, 88) > koylayche (Toq, 327) — k o ‘i)limiz, k o ‘i)lingcha\ koriiglug{\rqb, 27) >kerklug (Suvr, 608) — k o (rklik; toija (MK , III, 379) > tofj (QBN, 86 b) - bahodir; qihq > qiiqi (Q BN , 8 b) — qilig‘i; tulum (MK, 1, 221) > tulmun (MK, 1, 192) — quiini; budun (QBN, 82 a) > bitdm (QBN, 44 a) — elini; tatig‘ > tatg‘i (HH. 53) — totig‘i; achil > achlur (Tf, 87 a) — ochiladi.
Qadimgi turkiy, eski turkiy , eski o‘zbek tillarida undosh tovushlarda ham fonetik hodisalar sodir bo‘lgan, bir guruh fonetik hodisalar qadimgi turkiy til davriga xos, ikkinchi bir guruh fonetik hodisalar eski turkiy til yozma manbalari uchun xos; uchinchilari eski o ‘zbek h am d a hozirgi o ‘zbek tiliga xos. Qadimgi turkiy, eski turkiy, eski o‘zbek tillan uchun mushtarak fonetik hodisalar ham mavjud.
Moslashuv: p //b : apa (KT, kch, 19) / / aba (Suvr, 614); apa (MK, 1, 113) / / aba (QBN, 76 a) — ota-ona; aviod; tapan (NAL, 6 1 1 ) / / taban (NAL, 581) — tovon; palchiq (NAL , 511) f/balchiq (Tf, 18 b) — balchiq, p /fm : tapa (Tf, 97) >tomon. TJ/b: etmak(MK, 1, \29)//ebmak (MK, 1, 126) - non. T j/d : tam (Tf, 7 b) / / dam (Tf, 9 b ) - devor; ota (SS, 6)/feda (Tf, 45 a) - o lta. T/Jch: chatir (MK, 1, 3S5)f/chachir (M K , 1, 385) - chodir; alt (Tf, 11 a )//alch (Tf, 135 a) — ost; tashqarun (O‘N, 3 3 )// chashqarun ( 0 ‘N , 35) — tashqari; avut (MK, 1, I I I ) / / avuch (Lutf., 159 b) — hovuch. T f/k : otmiik (MK, II, 3 1 2 )// ekmuk (Rabg‘, 81 b) — non. T f/d : yinatti (MK, II, 36S)Jfyenadti (MK , II, 368) - tuzaldi, erutti (MK, I, 2\5)//erad ti (MK, 1, 215) — erlar safiga o‘tdi; qatg‘u (H H , 213)}/qaz.u (QBN, 8 b ) - qayg‘u. T jfy .; qatg‘u (HH, 213)//q a y g ‘uluq (Tf, 65 b) - qayg‘u; qayg‘uli; etgii (HH, \81)//eygu (Tf, 68 a) - ezgu; qot (H H , 7 4 ) // qoy (R ab g \ 25 a) - qo 'y (fe’l). T //z: ketin (HH, 1 7 9 )// kezin (Rabg‘, 4 a) — keyin. T //s: qutqi (MK, I, 4 0 3 ) // qusqi (QBN, 85 a) - muloyim. T /ft: koktashdi (MK, II, 261) / / koklushdi (MK, II, 261) - chirmashishdi. S //z : bolsun (KT, kch, I I )//bolzun (Irq b, 57) - bo‘lsin, sandtwach (MK, I, 481) / / zanduvach (XSH, 14 b) - bulbul; a:z (MK, III, 3 6 5 )// as (MK, 1 ,109) — p o ‘stin; qaz (MK, III, 1 6 5 )/ / qas (MK, III, 365) — po‘stloq. S // y : such (M K , II, 2 1 ) // sech (QBN, 18 b ) / / yech (QBN, 34 a ) / / yech (Tf. 143 a ) — yech; sig‘ta (MK, III, 291) / / yig‘ta (Sh. tar, 12) — yig‘la. S f/c h : saw (MK , I, 1 2 2 )// chaw (MK, I, 80; QBN, 10 b) - so ‘z\ xabar; sech (QBN, 18 b ) / / chech (QBN, 181b) — yech; soy ( 0‘N , 3 7 ) // c /io t/(0 ‘N , 41) - chap. S //d : is (N A L , 2 8 0 ) // yid (H H , 209) - hid. S ffs h : kisi (MK , I, 318) / / kishi (QBN, 87 a) — xotin; ulus (Tf, 6 b) / / ulush (MK, I, 94) - ulus; Santui] (Tog, 18) / / Shantuq (KT, k ch , 3) — geogr. nom; tas (Suvr, 6) / / tash (KT, kch, II) - tosh. S ff l: is n q (M K , I, 125) / / ilruk. (MK, I, 129) - isiriq; astin (MK, I, 133) / / altin (MK, I, 133) - ost. K //g : yuqarn (H H , 51) / / yugarii (KT, kch, II; Suvr, 151) - yuqori. Q //k : qop (M o ‘g \ HA, 12) / / kop (MK, I, 309) – ko‘p; oq (Tog, 4 2 ) / / e k (Tf, 28 b) — yuklama; aqa ( 0 ‘N , 37) / / aka (MK, 1, 116) — egachi, tugUshganlar; qavaq (Tf, 103 a) j/kovak (BN, 93) - kovak. Q //ch : qaqach (MK , II, 3 2 8 )// qachach (MK, II, 328) - qaqach. K /fd i eda (Suvr, 554) / / ada (MK, I, 116) - opa. K jfb i okmak (R a b g \ 8 1 b ) / / ermak{MK, I, 126) — non. K f/c h : eka (MK , I, 1 1 6 )// echa (MK, I, 114) - opa. C h j/d : ikinch (Tf, 38 a) //ik in d i (MK, 1, 158) - ikkinchi. C h /fy : chamg‘ur (MK, I, 4 2 5 ) // yamg(ur (MK, III, 45) - yomg‘ir, chug‘du (MK, I, 6 7 ) // yu g (du (MK, I, 61) — tuyaning uzun yungi. C h //sh : chagUladi (MK, III, 338) / / shag‘uadi (MK, III, 338) - sharilladi;chachir (MK, I, 3 8 5 )// chachir(MK, I, 385) - chodir.; necha (Tf, 10 a ) / / nesha (Tf, 47 a) - necha; chopan (Sakk, 65)//shuban (NAL , 702) — cho‘pon. C h f/z : qovuch (MK, III, 178) / / qovuz (M K ,Iil, 178) - duo. C h //r : yalawach (MK, 11, 3 3 4 )// yalawar (MK, II, 334) — elchi. C h f/jz chagiladi (M K ,III, 338) / / jag(i(adi (M K ,III, 338) - sharilladi, achun (H H , 106) / / ajun (QBN, 10 a) — dunyo; erinch (MK, I, 152)// erinj (MK, I, 152) — farog‘at. S h f/z : keshiir (MK, I, 4 0 5 ) // kezur (MK , I, 405) – sabzi В Ц m: ban (Tog, Ъ1)//теп (MK, I, 325; Q B N , 8 b); ben (MK, I, 325 ) / / men (Tf, 8 b) — men; buy (K T , kch, 3) !!muy (QBN, 7) - qayg‘u; bit) (T o g , ЩЦгту (Tf, 136 b) - ming; beyza (Furq., 1, 31 )//m e y za (Lutf., G N , 8) — o ‘xshat. B //g ‘: sub (KT, kch, 19; T o g , 27) / / sug< ( 0 ‘N , 13) - si/v. B //f: burxan (MK, I, 329; Tf, 38 a) Ufurxan (M K , I, 329) -but; tubraq (Sakk., AZ)fjtufraq (Nav., HA, 18) — iuproq. Wf/m: ewat (MK, 1, 85)//em e t (MK, I, 85) — yuklama; yawishg‘u (MK, III, 55) / / yumushg‘u (MK, III, 55) — mevali tog ' daraxti. W!/p: yawshan (MK, I II , 44) / / yapchan (MK, III, 44) / / yavshan. G '/fg : dag‘ul (MK, I II , 1 6 7 )// tegul (MK, III, 167) - tugul; isig‘ (Tf, 136 a ) / / isig (Tf, 141 b) - issiq. D f/l: kokdatti (MK, II, 3 7 9 )// kekiatti (MK, I I , 379) - коklatdi; bag‘dadi (MK, III, 2 9 2 ) // bag‘ladt (MK, I II , 307) - bog‘Iadi; qimirda (Nav., ML, 108) — qimirla. D //g : idi (Lutf., 145)//egtf (Sh. tar, 3) — ega. L f fn : il (MK, I, 1 8 5 )// in (MK, I, 2 7 6 ) // in (Rabg‘, 3 b ) - tush; yaldi (MK, III, 7 2 ) // yandi (MK, III, 72) — (o ‘t) yondi. J /fy :ju h u d (Nav., Tm, 205) //yahudiy(MK, II, 23) - yahudiy. M //n : imtr (MK, I, 120) / / m ir (MK, I, 120) - yoruglik.
O‘tish hodisasi. T>d: ti (To g , 5) > de (Q BN , 4; HH, 61) - de; tagrci (TT, 2) >degra (Tf, 100 a) - tevarak; tun (KT, 6) > dim (Tf, 9 b ) - tun; taqi (Suvr, 609) > daqi (1VIK, II, 227) - yana; siit (QBN, 21 i a) > sud (Tf, 28 a) - sut; qarintash (Sh. tar, 43)> qarindash (NAL, 730) — qarindosh; telba (Lutf.. 139) >delbci (Lutf.. 105) - telba. S>z: masjid > mazgid (Tf, 39 a). Q>g‘: yoq (Tog, 59)>yog‘latayin (Tog, 31) — yo‘qotay; qisqa (QBN, 19 b)> qisg‘a (QBN. 41 a) — qisqa; chaqur (Tf, 102 b)>chag‘ur (Tf, 91 a) - chaqir; aqa (Sh. ta r, 46)>ag‘a (Gulx., 17) - og‘a. Q>x: qag‘an (KT, \6)>xaqan (QBN, 10 a) - xoqon, qam (QBN, 45 a ) > xam (Tf, 57 a) - shaman; qiz (Tog, 40)>х*г (MK, I II , 238 a ) - qiz; qush (Irqb, 64)>xush (Tf, 39 b) - qush; qulqaq (M K , I, 364)> qulxaq (MK , I, 364) - quloq; aqi (MK, I, 116) > axi (NAL , 67) — saxiy; choq (Gulx., 28) > chox (F u rq ., 1, 109) — k o ‘p, juda. Q>v: taqag‘u (MK, I, 417) / / taquq (Sh. tar, 30) > tavug‘
(Nav., HA, 133) — tovuq. K>g>w: kikur >kigur(KT, kch, 23; Suvr, 12) > kiwiir(Tf, 17 b; Rabg‘., l i b ) — kirit. K>g>y: kikiir > kigur(Uyg‘, 17; QBN, 90 b) > kiyur (R a b g \, 8 a) — kirit; eshkak (MK, I, 134) > eshgak > eshyak (MK, I, 454) — eshak; kuchak (QBN, 115 b) > kuchag > kuchay (QBN, 144 a) - zulm. K>sh: iiliik (TT, 29) / /(M K , \,93)>ulush (QBN,50 b ) / / (Sh. ta r, 33) ~ ulush. K>h: uki (MK , 1, 175) > uhi (MK, 1, 175) – ukki K>j: ezkend (MK, 1, 122)> eqend flAK, 1, 122) - o‘zgan. B>w>v>y: a 6 (KT, kch, 41) > ew (Manx, 109) > ew (MK , 1, 73) > ev (M K , 1, 68) > ev (Nav., HA, 66; Sh. tar, 8) > мy (Nav., HA, 34) — uy; ab (Kt, kch, 9) > aw > av (Tf, 26 b) - ov; sab (Irqb, 46) > sew > sev (MK, 1, 282) - sev; ubut ( HH , 209) > uwut (MK , 1, 85) — uyat; qabaq (MK, 1, 363) > qavaq (Tf, 103 a) — qovoq; ebra (Tf, 143 a )> ewra (Tf, 9 a) > eyra (Tf, 7 a ) - qayta. B>m: bu (Q BN , 48 b)>mundaq (Sh. tar, 36) - bunday; kelbat (QBN, 60 b )> kelmat (Nav., MK, 38) - qomat (kelbat). W>v: taw a r (MK, 1, 343)> iavar (MK, 1, 343; Sh. ta r, 37) - tovar. V>y: avmaq (Sh. tar, 34)> aymaq (Sh. tar, 34) — aymoq; evrulmak (N A L , 706) > eyrul (Nav., Msh, 213) - o‘girilmoq. G‘(KT, 7) > yawuq (Rabg‘, 5 a) - yaqin; qog‘urmach (M K , 1, 454) > qawurmach (MK, 1, 454) - qovurmoch; yalgbdi (M K , III, 321) > yalwadi (MK, III, 321) - yaladi. Gt >v: qag‘ui (MK, III, 178) > qavut I ll, 178) – yangi tuqqan xotinlar ovqati; qag‘un (MK, 1,3 88 )> qavun (TAS, 113) — qovun. G‘ >y: sog‘ul (Tf, 98 b) > soyul (Tf, 45 b) - qayt. G‘>x: s ig ‘da (MK, II, 379) > sixta (MK, II, 379) — yigUa; og‘sha (Tf, 66 a) > oxsha (Rab g ‘, 24 b) — o‘xsha; bag‘ishla (KT,
12 a) > baxishla (Furq., II, 139) — bag‘ishla; og‘sha (Manx , HI, 18) > oxsha (Tf, 10 b) - o ‘xsha. G>y: yegaviiz (Tf, 70 b) — yeymiz; yeyalim (Tf, 1 0 b ) — yeylik;
bogii(MK, III, 154) > boy (M K , III, 154) - bir turli o‘rgimchak; yegcisi (XSh, 1, 514)>yeydsi (Tf, 64 b) - yeydigan. G>j: gulabchi (XSH, 243) — gulobchi > julab (XSH, 161) — gulob; Andigdn (HK. 246 a) >Andijan (Nav., XII, 90). G>v: biragii (Tf, 28 b) > birdv (Sh.tar., 35) - birov; iichagu (Tf, 28 b) > iichav (Nav., Msh, 189) — uchov; kuddgii (Q BN , 9 a) > kiiydv (Muq, II, 5) - kuyov. G>y: igla (MK, 1, 283) > iyla (Sakk, 55) — og‘ri, kasalian. D>d: qod (Tog, 2) > qod (Tf, 25 b) - qo‘y (fe’l); adaq (KT, kch, 47) > a$aq (R ab g \ 24 a) — oyoq; edgu (KT, kch, 6) > edgu (QBN, 15 b) - ezgu. D>y: tod (KTm, 8) > toy (Tf, 18 a) - to‘ygin; adaq (Mo‘g \ 30) > ayaq (Rabg‘., l i b) — oyoq; ud ( 0 ‘N , 2) > uy (Sh. ta r, 40j — sigir, qoramol.
D>z: qadash (Tf, 18 a )> qadash (Tf, 146 a) — ogla-ini; od (QBN, 7 b) > oz (MK, III, 207) - zamon. D>y; bediik (MK, 1, 119) > beyiik (Tf, 51 a) — buyuk; bod (MK, 111, 132) > boy (Tf, 138 a ) - bo‘y; kidiz (M K , 1, 347) > kiyiz (Nav., MN, 14) - kigiz* D>y: yadg‘uq (MK, III, 34) > yayg‘uq (MK, III, 35) — baytal emchagining uchi; odla (MK, 1, 137) > oyla (MK, 1, 137) — tush payti; idi (Nav., HA, 57) > eyd (Lutf, 149) - ega.
Z>j: tdzik (DTS, 543) > tajik (QBN, 17 a) — tojik; choz (DTS, 155) > chojai (MK, III, 16) — ch o ‘zdi; ag‘uz (MK, 1, 88) > ag‘uj (MK, 1, 88) - ogliz (sut mahsuloti).
V>g: eygii (Tf, 83 a) > ega (Nav ., HS, 84) - ega.
L>sh: teltik (Mo‘g‘, 12) > te sh iik (N F t l i b ) — teshik; tokik (Tf, 146 b) > teshdk (Tf, 28 a) — to ‘shak. makon; kolikii (MK, I l l , 189) > koshiga (MK , III, 189) - ko‘lanka, ko‘shk.
М>п: payg‘ambar (Tf, 45 a) > payg‘anbar (Tf, 46 b) — payg‘ambar; emdi (Nav., HA, 35) - endi.
R>z: qutur (Suvr, I I ) > qutuz (MK, 1, 346) — quturgan; bildiirdi (MK , II, 204) > bildiizdi (MK, II, 235) — bildirdi; kertar (Tf. 38 b) koztar (Tf, 58 b ) - ко‘rsat.
N > y : anig‘ (KT, kch, 3) > ayig‘ (Suvr, 6) — buzilish; qon (KT, kch , 12)>qon (Suvr, 6) — qo(y (hayvon); qitan (KT, kch,
5)> qitay (KT, kch, 5) — etnik nom; chig‘an (M K , 1, 67) > chig‘ay (QBN, 18 a) — yo‘qsil.
N >n: qan (Suvr, 624; MK, 1, 395) > qanda (Lutf, 184 b) - qayerda.
D>k: ustan (QBN, 86 b )> ustak (QBN, 76 a) — ustun; baiim (Tf, 87 b ) > beluk (Tf, 142 a ) - boliq.
D >g‘: yalnuz (QBN, 46 a ) > yalg‘uz (Tf, 27 b) — yolg‘iz; tona (QBN , 27 a) > togfa (Q BN , 17 a) - bahodir; yanan (MK, III, 386) > yag‘an (H H , 224) - fil
D>n: sinuq (MK, III, 376) > sinuq (MK, III, 376) — siniq; konuk (Irq b , 87)> koniik (Irqb, 88) - ariq; otun (Uy g ‘, 118; Tf, 37 a ) > otun (Tf, 38 b) — о ‘tin.
D>g: kozyii (MK, III, 389) > kozgti (Rabg‘., 53 a) — ko‘zgu.
D>y: koqluk (Nav., HA. 81 )>keylak.
Metateza hodisasi. P ~ r: tupraq (Sakk., 21) ~ turpaq (Sh. tar , 7) tuproq; kiprik (Amir II, 75) ~ kirpik (M u q ., 1, 77) - kiprik.
T~r: otra (MK, I, 1 9 6 ) - otra (TF, 58,a), otru (MK, I, !47)>ortu (M K , 1, 145) - o (rta; qutruldi (MK, II, 272) ≫ qurtuldi (MK , II, 271) — qutuldi.
Q~r: aqrun (N F , 192 b ) ≪ arqun (SS, 71) — sekin.
Sh~n: qoshm (MK , I, 4 0 8 )~ qonshi (MK, 1, 408) — qo‘shni.
F~r: tufraq (Nav., MK, 2 )~ tutfaq (Sh. tar, 7) — tuproq.
G~d; ag‘duq (MK, 1, \2 5 )~ a d g ‘uq (MK, 1, 125) — yot, notanish;
Bug‘day (MK, 111,258) ~budg‘ay (MK, III, 258) — bug‘doy.
G 4 : qarghlach (M K , 1, 479)~ qarltg‘ach (M K , 1, 479) — qaldirg‘och.
Gi^m: yag‘mur (MK, 1, 4 2 5 ) - yamg‘ur (M K , III, 45) / / chamg‘ur (MK, 1, 425) — yomg‘ir.
G~r: egrat (MK, 1, 260; Tf, 22 a )~ orgdd (Tf, 2 a )~ ogrdt (NAL, 717; Sakk., 24) - o‘rgat ~ egrdn (Lutf, 94) — o‘rgan.
D~r: edirak (Suvr, 4 ) - erdtik (MK, 1, 128) — o ‘rdak.
Y~r: Sayram (MK, III, 191) - Saryam (M K , III, 191) - geog. nom.
M~r: samursaq (MK, I, 48 0 )~sarmusaq (M K , 1, 480) — sarimsoq.
N~sh: qonshi (NAL, 748) — qo‘shni.
Geminatsiya hodisasi. T>tt: yeti (Tf, 52 a )>yetti (MK , III, 33) - yetti; otuz (Tf, 26 b) > ottuz (MK, 1, 159) – o‘ttiz\ yeti > yeti (Ahmad, 322 b) / / (Nav., HA, 29) - yetti; otuz > ottuz (Sh. tar, 4) - o ‘ttiz-
S>ss: esiz (Tf, 11 a)> essiz (MK, 1, 160) — yovuz, uyatsiz;
tsig‘( Tf. 1 3 6 a )> /^ (g ( (Tf, 38 b)//isig (Tf, 141 b )> issig № 38 b) - issiq.
Q>qq: toquz>toqquz {Lutf, 178; Nav., HA, 97) — to‘qqiz-
K>kk: eki (MK, 1, 151 )>ekki (MK, 1, 191) - ikki; ekiz > ekkiz (MK, 1, 160) - egiz; tikdn (MK, 1, 381 )> tikkdn (MK, 1, 381) — tikan.
Ch>chch: achig‘ > achchig‘ (Sakk., 59; Lutf, 40) /fachchi (III. tar, 76) /!achchiq (Gulx., 24) — achchiq.
Sh>shsh: eshdk (Nav., Tm , 186; Ogah, 35) > eshshtik (Muq., II, 63) - eshak; ushaq > ushshaq (Sakk., 42) - ushoq.
L >11: elik>ellik (MK, 1, 160; Tf, 160 a) // e ll i (Tf, 99 a) - ellik.R>rr; Qtig1 (MK, 1, 95) > a rn g * (MK, 1, 160) — toza; ira > irra (MK, 1, 74) - izza.
Tushish hodisasi. Q>o: achuq (MK, 1, 95) > achu (QBN , 7 b) - ochiq; yazuqluq (Tf, 60 b) > yazuqiu (Tf, 73 a) — gunohkor.
K>o: ellik (MK, 1, 160) > elli (Tf, 99 a) - ellik.
Ch>o: chewrul (QBN, 32 b)> ewrtil (QBN, 32 b) — o‘giril; chumchuq (MK, 1, 69) > chomuq (MK, 1, 69) — bir turli qarg‘a.
B>o: bekach (MK, 1, 339) > ekach (MK, 1, 86) - bekach.
G‘ >o; tamug‘ (DTS, 531 )>tamu (Manx, 72) — do‘zax.
Proteza hodisasi. X: amir (MK, 1, 136) > xamir (MK, 1, 136) — amir. H: ekiiz (Ogah, 191) > hekuz (Furq., II, 15) — ho‘kiz; id (BAL, 52) > hidlik (Sakk, 56) - hidlL
Assimilvatsiva hodisasi. T>tt: atii (MK, 1, 181) — otdi; yarattx (QBN, 8 b) — yaratdi; satti (H H , 119) - sotdi; qattim (Nav., MQ, 6) — qo‘shdim.
Q>qq: oqqa (Mch , 11) — o‘qqa; uqqah (Mo‘g‘, 22) — uqqani; yoqqishdimiz (KT, kch, 32) - yo‘qotdik; baqqin (Lutf., 114) - boqgin; qulaqqa (Nav., MQ, 36) — quloqqa.
K > k k : kekka (Lutf., 31) — ko‘kka.
G‘ >gigi: ag‘g‘il (Tf, 47 b) — ko‘tarilgan; yig‘g‘an (Tf, 99 b) - tiygan; togtyan (Rabg‘., 25 a) — tuqqan.
L>ll: alhma (Nav., HA, 97); alhmda (Sakk, 55), alhda (Ogah., 19).
Tortilish . Ay: azlayur>aslur (H H , 100) - ozayadi; ak: bechanak (MK, 1, 450)>bechan (MK, 1, 450) - qabila nomi; en:
qowushg‘umcin>qovushg‘um (Q BN , 222 a) — qovushaman; bilgamen > bilgam (QBN, 214 a) — bilaman; qilsa-men > qilsam (Tf. 133 b) — qilsam. Er: ne ermish > nemish (QBN, 64 a; HH, 144) — nima ekan; bolur erdi > bolurdi (Tf, 67 a) - bo‘lur edi; irjar.
qochxnar (M K , III, 112) > qoch (MK, 1, 311) - qo‘chqor. Ig: keligsadim (MK , III, 300) > kelsadim (MK, III, 300) — kelishni istadim. Un: qoyun ( 0 ‘n, 41) > qoy (Rabg‘, 24 b) — qo‘y.
Ug‘: qurug‘ (MK, III, 134) >qur{Tf, U 8 b) — quruq. Iq :c h ib iq (MK, I, 309) > chib (MK, 1, 309) — chibiq. Bir: tun birla > tunla (MK, III, 96) - tunin.
Gi: yigi (MK, III, 31)> yi (MK, III, 31) - zich.
Gu: bilgulug > billug ( 0 ‘n, 33) — bilgulik.
Di: sandinshdi (MK, II, 248) > sanrushdi (MK, II, 248) — aljishdi. Zi: kezin (Tf, 9 b) > ken (Q BN , 220 a) - keyin; Ke: ne kerak > nerak {YiH, 157) - nega kerak. Le: sozlagali > sezgali (MK, III, 159) — so‘zlagani;
Ma: bursumaq (MK, III, 423) >borsuq (MK, III, 423) — bo‘rsiq;
Nu: qazuijuq (MK , III, 393) > qazuq (Tf, 133 a) — qoziq
- Rug‘: qorugjin (MK , 1, 469) > qoshun (MK, 1, 468) — qo‘rgeoshin.
G‘a; qag‘a r ( O‘n, 27) > qar (M K , III, 162) - qor.



Download 0.95 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   77   78   79   80   81   82   83   84   85




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling