O‘quv-uslubiy majmua Namangan davlat universiteti kengashining 2021-y. "27"


  maf’uvlu mafoiylu mafoiylu fauvlun  axrab makfuf makfuf mahzuf  Mashrab


Download 1.18 Mb.
Pdf ko'rish
bet40/102
Sana11.01.2023
Hajmi1.18 Mb.
#1089157
1   ...   36   37   38   39   40   41   42   43   ...   102
Bog'liq
A.Qurbonov O`UM Аруз вазни 4

 
38 
maf’uvlu mafoiylu mafoiylu fauvlun 
axrab makfuf makfuf mahzuf 
Mashrab
Mazkur vazn ham sevimli vaznlardan biridir. Atoiy, Lutfiy, Navoiy, Mashrab, 
Munis va boshqa shoirlar o’zlarining ko’plab she’rlarini shu vaznda bitganlar. 
Eslatma: Sharq adabiyotidagi mashhur mastazod janri ham hazaji musammani 
axrabi makfufi mahzuf vaznida bitilgan. Mustazodning ushbu vaznda bitilgan 
g’azallardan farqi shundaki, mustazod janridagi she’rlarda g’azalga o’xshagan har bir 
uzun misradan (– – V // V – – V // V – – V //V – – || maf’uvlu mafoiylu mafoiylu 
fauvlun) so’ng ularga uzun misraning birinchi va to’rtinchi ruknlariga teng keladigan 
qisqa misracha (– – V // V – – || maf’uvlu // fauvlun) qo’shiladi. Shuning uchun ham 
bu janrga «orttirilgan, ziyoda qilingan» degan ma’noda mustazod deb nom berilgan. 
Mustazod vaznining ko’rinishi quyidagicha bo’ladi: 
maf’uvlu 
mafoiylu 
mafoiylu 
fauvlun 
– – V // 
V – – V // 
V – – V // 
V – –
axrab 
makfuf 
makfuf 
mahzuf 
maf’uvlu 
fauvlun 
– – V // 
V – –
axrab 
mahzuf 
Masalan: 
Ish–qing o’–ti–din o’r–ta–na–dur jo:–ni ni–zo:–rim, 
– – V//V – – V //V – – V//V – – 
maf’uvlu mafoiylu mafoiylu fauvlun 
axrab makfuf makfuf mahzuf 
Ul nav–’i– 
ki mash’–al. 
– – V // V – –
maf’uvlu 
fauvlun 
axrab 
mahzuf 
Xo:–kis–ta–r^o’–lib yel–ga bo–rur gar–di g’u–bo:–rim, 
– – V //V – – V //V – – V //V – – 
maf’uvlu mafoiylu mafoiylu fauvlun 
axrab makfuf makfuf mahzuf 
Jis–mim bo’ 
–li–bon hal 
– – V //
V – –
maf’uvlu 
 fauvlun 
axrab 
mahzuf 
 Munis 
Yoki: 
Bu xas–ta vu–ju:–dim–ni me–ni: o’r–ta–di bir yo’l 
– – V //V – – V //V – – V //V – – 


 
39 
maf’uvlu mafoiylu mafoiylu fauvlun 
axrab makfuf makfuf mahzuf 
Ul zul–fi 
pa–ri:–shon 
– – V // 
V – ~
maf’uvlu 
 mafoiyl
1
 
axrab 
 maqsur 
Ul gul yu–zi–ning shav–qi–da men vo:–la–yi bul–bul, 
– – V//V – – V // V – – V // V – 
maf’uvlu mafoiylu mafoiylu fauvlun 
axrab makfuf makfuf mahzuf 
Ul g’un–cha 
–yi xan–don. 
– – V // V – ~
maf’uvlu 
 mafoiyl 
axrab 
 maqsur 
Mashrab 
Gadoiy, Navoiy, Mashrab, Munis va Ogahiylarning mustazodlari mazkur 
vaznda bitilgan. 

Download 1.18 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   36   37   38   39   40   41   42   43   ...   102




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling