Oshkent davlat transport universiteti

2 QURILISH TAYYORGARLIK ISHLARINI BAJARISH
Temir yo‘lning yer polotnosini qurishda tayyorgarlik ishlariga quyidagi ishlar kiradi.
• trassani daraxtlar, butalardan tozalash, to‘nkalarni kovlash;
• qir osti ariqlarini qurish;
• vaqtinchalik grunt tashish yo‘llarini barpo etish ishlari;
• yerning unumdorlik qatlamini qirqib olish ishlari.
Tayyorgarlik ishlarini davomiyligi quyidagi ifoda orqali aniqlanadi:
T_t= T₁+T₂ + T₃+T₄, kun
bu yerda: T₁ – trassani daraxtlar, butalardan tozalashga sarflangan vaqt, kun;
T₂ – vaqtinchalik avtomobil yo‘llar qurilishiga sarflangan vaqt, kun;
T₃ – qir osti ariqlarini qazishga sarflangan vaqt, kun;
T₄ – yerning unumdorlik qatlamini qirqib olish ishlariga sarflangan vaqt, kun.


2.1 Trassani daraxtlar, butalardan tozalash ishlari
Trassani daraxtlar, butalardan tozalashdan oldin o‘yma va ko‘tarmalarda ajratish yo‘laklarining enini aniqlaymiz.
Berilgan trassada ko‘tarma va o‘ymalarda o‘rtacha ishchi belgilarni hisoblab [2] ga asoslangan holda ajratish yo‘laklarning enini aniqlaymiz va shunga asoslanib qurilish maydonini yuzasini hisoblaymiz (2.1-jadv).

2.1-jadval. Qurilish maydonini yuzasini aniqlash

Uchastka chegarasi	Ho’rt, m		В,m	L,m		S,m^2
	O’yma	Ko’tarma
1	2	3	4	5		6
PK60+00 PK67+56	4	-	37	756		27972
ПК67+56 ПК76+56	-	6	36	900		32400
ПК76+56 ПК80+79	6	-	44	423		18612
ПК80+79 ПК83+59	-	4	29	280		8120
ПК83+59 ПК86+80	3	-	34	321		10914
					ΣS=98018

Trassani daraxtlar, butalardan tozalash ishlarini bajarishda traktor buldozeridan foydalaniladi. Mazkur kurs ishida quvvati 222 kVt bo’lgan buldozerdan foydalanamiz. Bu buldozerning bir smenadagi ish unumdorligi 6 ga (60000 m²/smena) ni tashkil etadi.

Trassani daraxtlar, butalardan tozalash ishlari uchun berilgan vaqtni quyidagi formula yordamida aniqlaymiz:
, kun
bu yerda, Σ S – tozalanadigan maydonning umumiy yuzasi, m²;
U_iu − buldozerning ish unumdorligi, m²/smena;
N - yetakchi mashinalar soni, dona;
n - bir sutkada smenalar soni, dona.
T₁= 74650/60000*1*2=0.82 ≈ 1 kun.