Oshkent davlat transport universiteti

2.2 Vaqtinchalik avtomobil yo‘llarini qurish
Avtotransportning trassa bo‘ylab xarakatlanishini taʼminlash maqsadida doimiy avtoyo‘llar bo‘lmagan yoki ancha uzoqdan o‘tgan uchastkalarda trassa oldida vaqtinchalik avtomobil yo‘llari qurish ko‘zda tutiladi.
Trassa oldida transport xarakatlanadigan qatnov qismi eni 7 m, yo‘l chekkasi eni 1,0 m va 0,25 m qalinlikdagi shag‘al-qum qatlamidan iborat. Vaqtinchalik quriladigan avtomobil yo‘lining ko‘ndalang kesimi 2.1-rasmda keltirilgan.



Rasm 2.1 - Vaqtinchalik quriladigan avtomobil yo‘lining ko‘ndalang kesimi
Vaqtinchalik avtomobil yoʼllarini barpo qilish ishlari avtogreyderlardan foydalanib amalga oshiriladi. Аvtomobil yoʼlining ikki yonidagi kyuvetlar uchburchak shaklda qaziladi. 1 m kyuvetdan hajmi 0,3÷0,8 m³ grunt olinadi. Trassa uzunligi boʼyicha olinadigan grunt hajmi quyidagi formula yordamida aniqlanadi:
V = L*(0,3÷0,8), м³
bu yerda L – quriladigan yoʼllar uzunligi, L = 3000 m;
Vaqtinchalik yoʼllarni qurishga sarflangan vaqt quyidagi formula yordamida aniqlanadi:
T₂ = t₁+t₂+t₃,kun
Bu yerda t₁ – avtogreyderni kyuvet qirqishda ishlagan vaqti:
, kun
Bu yerda U_kq – avtogreyderning kyuvet qazishdagi ish unumdorligi, U_kq =727 m³/smena;
N – avtogreyderlari soni, N =5;
n – smenalar soni, n = 1;
t₁ = 3000*0.3/727*1*5 = 0.25 kun;
t₂ – avtogreyderni gruntni tekislashga sarflagan vaqti:
, kun
Bu yerda U_gt – avtogreyderning gruntni tekislashdagi ish unumdorligi, U_gt =18604 m²/smena;
S – vaqtinchalik avtomobil yoʼlining yuzasi:
, m²
bu yerda L – quriladigan yoʼllar uzunligi, L = 3000 m;
B– quriladigan yoʼlning kengligi, B = 7 m;
S =3000*7 = 21000 m²;
t₂ = 21000/18604*1*5 = 0.23 kun;
t₃ – gruntni zichlash ishlariga sarflangan vaqt:
, kun
U_gz–zichlash mashinasining ish unumdorligi, U_gz =9090m²/smena;
t₃ = 21000/9090*1*5 = 0.46 kun;
T₂ = 0.25+0.23+0.46 = 0.94 ≈ 1kun.