O„zbekiston respublikasi oliy va o„rta maxsus ta‟lim vazirligi toshkent davlat sharqshunoslik instituti

Radif  tarjimasi  –  she‟rning  ohangdorligi,  jarangdorligi,  ta‟sir-
chanligini  ta‟minlabgina  qolmay,  fikrni  bir  nuqtaga  jamlab,  unga 
urg„u  berib,  ma‟noni  kuchaytirishga  ham  xizmat  qiladigan,  baytlarni 
gavhar shodasidek o„zaro bir-biriga  bog„lab, yagona ritmning  yuzaga 
chiqishini  ta‟minlaydigan,  she‟rning  ma‟nosini  chuqurlashtiradigan, 
ta‟bir  joiz  bo„lsa,  uning  husnini  ochadigan  radif  tarjimasi  Sharq 
she‟riyati tarjimasida muhim o„rin tutadi.  
Realistik  tarjima  (realizm  yunoncha:  mavjud,  haqiqiy)  –  bu 
realistik  adabiyot  bilan  bog„liq  tushuncha  bo„lib,  realistik  adabiyot 

---

 
162 
hayotni  haqiqatga  muvofiq  tasvirlagani  kabi,  realistik  tarjima  asarni 
asliga  muvofiq  aks  ettiradi.  Adabiyotda  realistik  yo„nalish  X1X  asr-
ning  ikkinchi  yarmida  paydo  bo„lgan  bo„lsa,  realistik  tarjimachilik 
asosan XX asr o„rtalarida qaror topdi.  
Tabdil  (arabcha:  o„zgartirish,  almashtirish)  –  tarjimashunoslikda 
u  ikki  ma‟noda  qo„llanadi:  1)  bir  oilaga  kiruvchi  qardosh  tillarning 
biridan ikkinchisiga tarjima qilish; 2) tilning qadimiy shaklidan zamo-
naviy  shakliga  tarjima  qilish.  Muayyan  tildagi  asarning  shu  tildagi 
nasriy bayoni ham tabdilning ko„rinishlaridan biri hisoblanadi.