O‗zbekiston respublikasi oliy va o‗rta maxsus ta‘lim vazirligi toshkent moliya instituti xasanov boxodir akramovich

Transfert bahoni shakllantirishga nisbatan faol yondashuv-  transfert 
bahoni boshqarish orqali sotishlarning zarur hajmiga mos keluvchi o‗rtacha 
xarajatlar hajmiga erishish.
Transfert bahoni belgilash usullari - bozor bahosi, to‗liq tannarx plyus 
foyda (to‗liq tannarxdan 

sifatida), o‗zgaruvchan xarajatlar plyus foyda 
(o‗zgaruvchan xarajatlardan 

sifatida), tomonlarning o‗zaro kelishuvi 
asosidagi shartnomaviy baho, to‗liq yoki qisqartirilgan tannarx usullari. 
Tezkor (qisqa muddatli) rejalashtirish - kun, hafta, dekada, oy, 
chorak yoki bir yil davomida korxona moliyaviy-xo‗jalik faoliyatini 
rejalashtirish. 
Taktik (o‗rta muddatli) rejalashtirish - 3-5 yil muddat oralig‗ida
korxonaning uzoq muddatli maqsadlarga mo‗ljallangan dasturlarini ishlab 
chiqish.
Umumishlab chiqarish xarajatlari - korxonada asosiy va yordamchi 
ishlab chiqarish uzluksizligini ta‘minlash va boshqarishga xizmat qiluvchi 
xarajatlar (mashina va uskuna-larni saqlash, ishlab chiqarish binolarini isitish, 
yoritish, saqlash, sug‗urta qilish xarajatlari va h.k.).
Uzoq muddatli xarajatlar - korxonaning strategik maqsa-dini amalga 
oshirishda yuzaga keluvchi ilmiy tekshirishlar, yangi texnologiyalarni olib 
kirish va rivojlantirish, tayyor mahsulotlarning yangi turlarini ishlab 
chiqarishga sarflangan xarajatlar. 
Foyda markazi - bo‗linma rahbari xarajatlar va foyda uchun javob 
beradigan markaz turi.
Funksional-qiymat tahlili (FQT) usuli - ob‘ekt (mahsulot, jarayon, 
tuzilma)ni tizimli tadqiq qilishning sifat va foydaliligini oshirgan holda uni 
loyihalash, ishlab chiqish va foydalanish sohalarida xarajatlarning eng kichik 
miqdorini ta‘minlovchi usul. 
Funksional boshqarish - korxona faoliyatini moliya, ta‘minot, sotish, 
kadrlar, loyiha-konstruktorlik va texnologik ishlovlar, tashqi iqtisodiy aloqalar 

---

273 
kabi alohida funksiyalar bo‗yicha boshqarish.