O'zbekiston tarixi
«Erk» gazetasi, 1992-yil, 5-son, 6-13-fevral
Download 6.43 Mb. Pdf ko'rish
|
a Sagdullayev uzb tarix
|
1
«Erk» gazetasi, 1992-yil, 5-son, 6-13-fevral. 153 Shu tariqa sho„ro hukumati Farg„ona vodiysidagi milliy mustaqillik harakatiga katta zarba bera olgan edi. Bunday dahshatli ommaviy qirg„inlar tufayli vatanimizning kuli ko„kka sovurildi, millatimiz xo„rlandi, oyoq osti qilindi, bolsheviklarining bundagi ishtiroki esa bir necha bor ta‟kidlandi. Bu oddiy haqiqatni yana shundan ham bilish mumkinki, Farg„ona vodiysida 1923-yilda amalga oshirilgan barcha jaholat hamda vahshiyliklaming tepasida SSSR Harbiy kuchlarining Bosh qo„mon- doni shaxsan S.S.Kamenevning o„zi turdi. U Moskva «Harbiy inqilobiy kengashi»ning a‟zosi Zafesov va Turkiston Fronti qo„mondoni M.V.Frunze bilan birgalikda istiqlol harakatini tugatish rejasini ishlab chiqdi va uni amalga oshirdi. Bu ishlab chiqilgan reja «Bosmachilik (banditlik) kurashish tizimi» deb nomlangan 1 . 123 moddadan iborat boigan bu hujjatda quyidagilar rejalashtirilgan edi: 1) Qizil armiya boiinmalarini aholi yashaydigan barcha joy (punkt)larga safarbar qilish; 2) Havo hujumini tashkil etish; 3) Har bir okrugda harbiy kengash tashkil etish; 4) Butun Qizil armiya boiinmalarining hujumi uchun yagona kunni belgilash; 5)Istiq- lolchilami bostirish uchun zaharlovchi gazdan foydalanish. 1923- yil 1-iyunda ushbu reja asosida Farg„ona vodiysidagi milliy-ozodlik va istiqlol harakatining uch muhim markazi Andijon, Namangan va Margilon shaharlariga bir vaqtning o„zida qizil armiya kuchlarining hujumi boshlandi. 67 kunlik uzluksiz va ayovsiz jangu jadaldan va qirginlardan so„ng istiqlolchi kuchlarga katta zarba berildi. Shaharlar vayronaga aylandi, qishloqlar o„mida yondirilgan kultepalar qoldi. Ammo har qancha dahshatli qirg„in, o„t qo„yish va yondirishlar istiqlol fidoyilarining qaddini bukolmaydi, ular eng so„nggi imkoniyatga qadar bosqinchi qizil askarlarga qarshi kurashni davom ettirdilar. Farg„ona vodiysida 1924-yildan 1934-yilning o„rtalariga qadar adolat tantanasi uchun o„z jonlarini tikkan vatanparvar jangchi qo„rboshilar Yormat Maxsum, Hoji Pansot Margilon, Qo„qon va So„xda, Umar Ali - Quvada, Turdibek - Isfarada, Jonibek qozi - Oloy togiarida, Nosirxon Toia Saidkamoljon o„g„li- Namanganda, Qorovul qo„rboshi - Oltiariqda va boshqalar muqaddas mahorabaning ilhomchilari va tashkilotchilari boidilar. Download 6.43 Mb. Do'stlaringiz bilan baham: 
|