O’zbekiston tijorat banklarida valyuta operatsiyalarini rivojlantirish yo’llari

2.2. Ichki valyuta bozori sharhi 
2022 yilda ichki valyuta bozori o’zgaruvchan tashqi bozor konyukturasi va 
iqtisodiy o’sishning yuqori ko’rsatkichlari fonida chet el valyutasiga bo’lgan talab 
hamda taklifning yuqori suratlarda o’sishi bilan xarakterlanadi. 
Ichki valyuta bozorida chet el valyutasidagi umumiy taklif hajmi (Markazi bank 
intervensiyalarini hisobga olmaganda) 32,5 milliard dollar miqdorida shakllanadi
23
. 
Hususan: 
- xujalik yurituvchi subyektlar tomonidan 14,8 mlrd dollar. 
- banklar va jismoniy shaxslar tomonidan 12,9 mlrd dollar. 
- markazlashgan manbalar hisobidan $4,8 mlrd dollar sotildi. 
Yil davomida Markaziy bank tomonidan ichki valyuta bozorida 4,1 mlrd dollar 
hajmda intervensiyalar amalga oshirildi. 
1-Rasm
24
1-rasm. Ichki valyuta bozoridagi taklif manbalari (mln.AQSH.doll.) 
Ushbu davrda chet el valyutasiga bo’lgan talabning umumiy hajmi 36,6 mlrd 
AQSH dollarini tashkil etib, 2021 yilga nisbatan 1,4 barobarga oshgan. 
Yuridik shaxslarning valyuta operatsiyalari: 
23
O’zbekiston Respublikasi Markaziy banki -Ichki valyuta sharhi 2023 yil 
24
O’zbekiston Respublikasi Markaziy bankining ichki valyuta sharhi.Manba:https://cbu.uz/uz/statistics/e-gdds/data/ 

---

Yuridik shaxslar tomonidan chet el valyutasiga bo’lgan talab 2022 yilda 2021 
yilga nisbatan 1,3 barobarga oshib, 27,7 mlrd dollarni tashkil etdi.2022 yilda 
importni moliyalashtirish manbalari tarkibida ichki valyuta bozorida sotib olingan 
manbalar (konvertatsiya) ulushi 58 foizni, xorijiy valyutadagi o’z mablag’lari 
hisobiga importni moliyalashtirish 32 foizni, chet el valyutasidagi kreditlar hisobiga 
moliyalashtirish esa 10 foizni tashkil etdi. 
Ichki valyuta bozori segmentlari kesimida chet el valyutasiga bo’lgan talab 
dinamikasi. 2Rasm
24
Bunda, importni moliyalashtirishda chet el valyutasidagi kreditlar salmog’ini 
o’tgan yillarga nisbatan kamayishi asosan xo’jalik yurituvchi subyektlarning o’z 
manbalari salmog’ining ortishi bilan izohlanadi. 
Joriy yilda ichki valyuta bozorida chet el valyutasining asosiy qismi 56,6 foiz 
ishlab chiqarish uchun asbob uskunalar, tovarlar va xomashyo importi, 18,8 foizi 
xorijiy kreditlarni so’ndirish, 20,8 foiz xalq istemoli tovarlari va dori-darmon 

---

mahsulotlari importi, 21,1 foizi xorijiy investrlar daromadlarining repatriatsiyasi va 
qolgan 1,7 foizi boshqa maqsadlar uchun xarid qilingan. 
Importni moliyalashtirish manbalari (foizda) : 
3-Rasm
25
24
O’zbekiston Respublikasi Markaziy bankining ichki valyuta sharhi.Manba:https://cbu.uz/uz/statistics/e-gdds/data/
25
25 
O’zbekiston Respublikasi Markaziy bankining ichki valyuta sharhi.Manba:https://cbu.uz/uz/statistics/egdds/data/
2022 yilda ichki valyuta bozorida chet el valyutasini xarid qilingab 
xo’jalik yurituvchi subyektlarning oylik o’rtacha soni 11 497 tani tashkil etib, 
2021 yilga nisbatan 16,3 foizga oshgan (2021 yilda 9 887). 

---

4-Rasm
26
26
26 
O’zbekiston Respublikasi Markaziy bankining ichki valyuta sharhi.Manba:https://cbu.uz/uz/statistics/egdds/data/