O’zbekistonda davlat mustaqilligining qo’lga kiritilishi. Demokratik xuquqiy davlat va fuqarolik

Respublikasi Oliy 
xo’jalik sudi  

---

Qoraqalpog’iston
Respublikasi
Konstitutsiyaviy 
nazorat qo’mitasi
 
Qoraqalpog’iston 
Respublikasi fuqarolik va 
jinoyat ishlari bo’yicha Oliy 
sudlari Jinoyat ishlari 
bo’yicha viloyatlari va 
Toshkent shahar hamda 
tumanlararo tuman va shahar 
sudlari
 
Fuqarolik ishlari 
bo’yicha viloyatlar, Toshkent 
shahar, tumanlararo, tuman 
va shahar sudlari
 
O’zbekiston 
Respublikasi harbiy sudi va 
okrug harbiy sudlari
 
Viloyatlar va 
Tokent shahar xo’jalik 
sudlari 
Qoraqalpog’iston
 
-Respublikasi 
xo’jalik sudi
  
Mahalliy davlat hokimiyati. Milliy davlatchilik tarixi tajribasidan kelib 
chiqib va "O’zbekiston Respublikasi mahalliy hokimiyat idoralarini qayta tashkil 
etish to’g’risida" gi Qonunga muvofiq 1992-yil yanvaridan boshlab viloyat, tuman, 
shaharlarda hokimlik tashkil etildi. Hokimiyat qoshida ijroiya apparati tuzildi.
Viloyat, tuman va shaharlarda hokimlar boshchilik qiladigan xalq deputatlari
Kengashlari hokimiyatning vakillik organlari bo’lib, davlat va fuqarolarning 
manfaatini ko’zlab o’z vakolatlariga taaluqli masalalarni hal etadi.lar.
Hokim va uning ijroiya apparati joylardagi barcha korxona va muassasalarga 
rahbarlik qilish, mahalliy ahamiyatga molik hamma masalalarni fuqarolarning 
mafaatlariga mos ravishda hal qilish bilan shug’ullanmokda.
Boshqaruv sohasidagi islohotlar. O’zbekistonda boshqaruv tizimi tubdan 
isloh qilindi. Bozor iqtisodiyotiga o’tishni ta’minlovchi, bozor munosabatlarining 
faoliyati uchun imkon beruvchi yangi boshqaruv strukturasi yaratildi. 
Markazlashtirilgan tartibda qayta taqsimlash mexanizmidan bozor mexanizmiga, 

---

qattiq mahkamachilik va ma’muriy-buyruqbozlikdan huquqiy boshqaruvga, 
iqtisodiy omillar orqali o’zini-o’zi idora etishga o’tildi.
Ma’muriy-buyruqbozlik, to’rachilik tizimining o’zagini tashkil etgan Davlat 
reja qo’mitasi, Davlat ta’minot qo’mitasi, Davlat narxlar qo’mitasi, Davlat 
agrosanoat qo’mitasi va boshqa qo’mitalar, vazirliklar, ularning ma’muriy 
apparatlari tugatildi.
Respublikada moliya va bank tizimi tubdan o’zgardi. Moliya vazirligi 
respublika byudjetini shakllatirish bilan bir qatorda, davlat soliq siyosatini, moliya 
siyosatini belgilamokda, valyuta ishlarini boshqarmoqda. Bank tizimi isloh etildi. 
Davlat banki va uning bo’linmalari tugatildi, Markaziy bank, Tashqi iqtisodiy 
faoliyat 
milliy 
banki, 
ixtisoslashtirilgan 
aktsiyadorlik-tijorat 
banklari"O’zsanoatqurilishbank", 
"Paxtabank", 
"O’zjamg’armabank", 
"G’allabank", "Tadbirkorbank", "Savdogarbank", xususiy va boshqa banklar tuzildi. 
Banklarning mustaqilligi va pul muomalasi ahvoli uchun javobgarligi oshirildi.
Davlat nazorati tizimi tartibga solindi. Davlat soliq qo’mitasi, Bojxona 
qo’mitasi tuzildi. Davlat nazorati qo’mitasi, uning joylardagi organlari tugatildi. 
Prezident devonida nazorat inspektsiyasi, hokimiyatlarda tegishli nazorat 
inspektsiyalari tuzildi.
Davlat mulkini boshqarish va tadbirkorlikni qo’llab-quvvatlash davlat 
qo’mitasi tashkil etildi. Bu qo’mita mulkni davlat tasarrufidan chiqarish va 
xususiylashtirish dasturlarini ishlab chiqishda, ko’p ukladli iqtisodiyotni 
shakllantirishda muhim tadbirlarni amalga oshiradi. Qo’mita investitsiya fondlari, 
fond birjalari, ko’chmas mulk birjalari, auditorlik xizmatlari va boshqa bozor 
strukturasi tuzilmalarini tashkil etmoqda.
O’zbekistonning ishlab chiqarish, transport bo’yicha tarmoq vazirliklari 
tugatilib, ular o’z-o’zini mablag’ bilan ta’milaydigan uyushmalarga, kontsernlarga, 
korporatsiyalarga va boshqa xo’jalik birlashmalariga aylantirildi. Avtomobil 
transportida, qurilishda boshqaruv tizimi qayta tuzildi.

---

O’zbekiston Respublikasi Oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi, Xalq ta’limi 
vazirligi, Sog’liqni saqlash vazirligi, Madaniyat ishlari vazirligining strukturasi, 
faoliyat va ish yuritish usullari tubdan o’zgardi.
Umummilliy ahamiyatga molik bo’lgan tarmoqlarda, masalan, sayohatchilik, 
transport, madaniyat, kino, televidenie va radio tizimi va boshqalarda iqtisodiy 
jihatdan mustaqil bo’lgan milliy kompaniyalar tashkil etildi.
Shunday qilib, mustaqillik qo’lga kiritilgandan beri o’tgan qisqa tarixiy 
davrda huquqiy davlat, uning zamonaviy hokimiyat organlari barpo etildi, ixcham, 
ochiq va tadrijiy rivojlanishga ega bo’lgan ijtimoiy-siyosiy tizim yaratildi. Bugungi 
kunda markaziy va yuqori davlat boshqaruv idoralari vazifalarini davlat 
hokimiyatining quyi tizimlariga, fuqarolarning o’zini o’zi boshqarish organlariga 
bosqichma-bosqich o’tkaza borishni ta’minlashdan iboratdir.