Педагогическая интеграция: методология, теория, технология : монография

Asosiy komponentlarni tizimga ikki marta kiritish usuli ­. Ushbu uslubning mohiyati shundan iboratki, ta'lim mazmunining har qanday quyi tizimining har bir asosiy tarkibiy qismi uning umumiy tuzilishiga ikki xil tarzda kiradi: birinchidan, apikal tarkibiy qismlarga nisbatan "o'tish" liniyasi sifatida, ikkinchidan ­. ­... apikal, aniq komponentlardan biri sifatida ­” [239, p. 80]. Ko'rib chiqilayotgan masala doirasida ­asosiy komponentlarni yaxlit bir butunga kiritish usuli ­ma'lum bir bilim (faoliyat) sohasining "vakillari" sifatida ham, integratsiya elementi sifatida ham integral tarkibiy qismlarni tahlil qilish funktsiyasi bilan ta'minlangan. ­ushbu komponentlarni sintez qilish natijasida hosil bo'lgan yangi shakllanish.
germenevtik usul . Faylasuflar germenevtikani “ matn mazmunini uning obyektiv jihatlaridan kelib chiqib ochib berishni maqsad qilgan sharhlash sanʼati va nazariyasi” ­deb tushunadilar . ­va sub'ektiv. asoslar” [413, b. 88]. Shu bilan birga, germenevtika "matnni immanent tushunishga qaratilgan yondashuvlarning umumiy nomi" sifatida ta'riflanadi, uni mazmunini ijtimoiy-iqtisodiy "sabablar" yoki madaniy-tarixiy "ta'sirlar" bilan almashtirmasdan tushunish kerak [377, p. . 74].
Germenevtikaning yuqoridagi xususiyatlari germenevtikani tushunishdagi ko'p qarama-qarshiliklardan faqat bittasini aks ettiradi. Ushbu hodisaning noaniqligi ­tabiiy ravishda uning maqomini aniqlashdagi qiyinchiliklar bilan kuchayadi: germenevtika nima - san'at yoki falsafa ­? U matnning qaysi tarixiy sharoitda vujudga kelganidan qat’i nazar, faqat ichki ma’nosini ochib berish bilan shug‘ullanishi kerakmi yoki tahlilda shu shart-sharoitlarni hisobga olishi kerakmi? "Nima izlash kerak: men senda yoki sen menda?" [115, b. 28].
Vaziyat S.S.Gusev va G. tomonidan biroz soddalashtirilgan. P . Germenevtik talqinning Tulchinskiy shakllari: ­grammatik, stilistik, tarixiy, psixologik [115]. Grammatik talqinda matn tarixiy ­kontekstdan tashqarida, o‘ziga xos immanent hodisa sifatida qaraladi. Stilistik talqinda ­tahlil ob'ekti asar g'oyasini ifodalash vositalaridir: metafora, giperbola va boshqalar, bu ­matnni yaratishning o'ziga xos sharoitlarini, uni bergan davr ruhini hisobga olishni nazarda tutadi. unga tug'ilish. Tarixiy talqinga ko'ra, matnni ijodiy shaxsning "hayotning ob'ektivlashuvi" sifatida tushunish [377, b. 76] tegishli davrning ruhiy olamini anglash sharti bilan mumkin. Psixologik talqin matn muallifining ruhiy holatini aniqlash bilan bog'liq , ya'ni u yana matndan "ortiqqa" o'tishni nazarda tutadi.­
tarixiy-pedagogik va ilmiy-pedagogik matnlarni tahlil qilish darajasida ham , ­ta’lim mazmunini o‘zlashtirish jarayonida o‘quv va bilish faoliyatini baholash darajasida ham ­foydalanish mumkin . Zamonaviy maktab uchun, masalan, ­qadimgi va o'rta asrlardagi ta'lim muassasalarida ­germenevtik usuldan foydalanish tajribasiga murojaat qilish mantiqiy ­. Germenevtikaning etakchi ­kategoriyalari ulkan evristik potentsial bilan ajralib turadi: "ma'no", "hokimiyat", "an'ana", "talqin" ­, "tushunish", "germenevtik doira", "qism va butun". Ularning pedagogik sharoitdagi ­uslubiy faoliyati ­matn materiali chegarasidan ancha chiqib ketadi. Qiymatga yo'naltirilgan rangga ega bo'lib , ular ­o'quv faoliyatini amalga oshirishda etakchi aksiologik munosabatlar rolini o'ynashga qodir . ­Bu, birinchi navbatda, “maʼno”, “hokimiyat”, “anʼana” tushunchalariga taalluqlidir. “Qism va butun” binomial pedagogika uchun katta ahamiyatga ega. Uning tarkibiy qismlari o‘rtasidagi munosabatlar ­fanlararo aloqadorlikda emas, balki pedagogik integratsiyada ham asosiy hisoblanadi .­
Hozirgi vaqtda pedagogik germenevtika tizimi qurilgan ­[365]. V. S. Bezrukova [28] rus pedagogikasida birinchilardan bo'lib matnlarni izohlash usuli sifatida to'g'ri germenevtik usul haqida gapirdi . Bundan tashqari ­, integrativ materialni o'zlashtirish jarayonida ­integrativ pedagogik matnlarni (dasturlar, o'quv qo'llanmalar, darsliklar va boshqalar) tahlil qilish maqsadida ­ushbu usuldan foydalanish mumkin ­. Pedagogik integratsiyaga nisbatan germenevtik usul ­boshqa pedagogik kontekstlarga qaraganda ko'proq qiymatga ega bo'ladi: integratsiya, germenevtika kabi, qism va butun o'rtasidagi munosabatlarga markaziy o'rin beradi ­. Tushunadigan, aslida zamonaviy ta’limning maqsadiga aylanishi lozim bo‘lgan shaxs , eng avvalo ­, butunlikni uning aloqalari va munosabatlarining barcha boyligida ko‘ra oladigan shaxsdir . ­Muayyan ma'noda ­"integratsion odam", "tushunuvchi odam" va " ­germenevtik odam" bir xil tushunchalardir.
Germenevtika va integratsiyaning yaqinligi ­germenevtik doira va integrativ doira tushunchalari o'rtasidagi o'zaro bog'liqlikda yaqqol namoyon bo'ladi ­. Birinchisining mohiyati: "butunni tushunish uchun uning alohida qismlarini tushunish kerak ­, lekin alohida qismlarni tushunish uchun allaqachon butunning ma'nosi haqida tasavvurga ega bo'lish kerak" [377, s. 76]. Ikkinchisining mohiyati: "chunki butun g'oyani faqat ­qismlarga bo'lib ochish orqali ko'rsatish mumkin, boshqa tomondan, alohida qismlar faqat butunlik g'oyasi tufayli mumkin bo'ladi, bu aniq. bu yerda faqat dahogina bartaraf eta oladigan qarama-qarshilik borligi» [466, b. 388]. Shuningdek, bu qarama-qarshilikni ­F. V. Shelling yozganidek, ongli va ongsiz faoliyatning mos kelishi bilan bartaraf etish mumkin [466]. Bu ­buyuk faylasufning qimmatli mulohazasi. Birinchidan, bu muammoni hal qilishda muayyan faoliyatni amalga oshirish zarurligini ­nazarda tutadi ­. Ko'rib chiqilayotgan muammo doirasida integrativ-pedagogik faoliyat, masalan, ta'lim mazmunini integratsiyalash ­sohasida , ­qismlar va butunning o'zaro bog'liqligi masalalari birinchi o'ringa chiqqanda va ularning barcha qiyinchiliklariga qaramay, shunday bo'lishi mumkin. , u yoki bu darajada hal qilinadi. Ikkinchidan, bunday faoliyatni amalga oshirish jarayonida texnik va texnologik ­(tizim-texnik) operatsiyalar bilan bir qatorda haqiqatni idrok etishning insight-organik usullari muhim o'rin egallashi kerak. O'quv va ­kognitiv faoliyatda, butunni o'zlashtirganda, ­dunyoni o'zlashtirishning ezoterik usullaridan - tasavvur, ilhom, sezgi, meditatsiya, konsentratsiyadan foydalanishga ruxsat beriladi. Xullas, R.Shtaynerning fikricha, “hayoliy fikrlash bilan biz butun o‘tmish oldimizga xotira sifatida emas, balki panorama ko‘rinishida duch keladi, degan xulosaga kelamiz . Bir ­qarashda ­biz uni bir butun sifatida tadqiq qilishimiz mumkin” [475, b. 14].