Педагогика

6. Ноинституционал парадигма ҳам кенг ривожланмоқда. У таълимни ижтимоий институтлар, яъни, мактаб ва олий таълим муассасаларидан ташқарида ташкил этиш ғоясини илгари суради. Бу таълим Интeрнeт ва компъютерлар воситасида таълим дастурларига (масофадан ўқитиш) мувофиқ ўқитишни самарали дея ҳисоблайди.

Ҳар бир парадигма муайян таълимий муаммоларни ҳал этишга йўналтирилади.

Хусусан:

- инжтимоий институт сифатида ўқув муассасаларининг вазифалари;

- таълимнинг самарали тизими;

- ўқув юртлари олдида турган энг муҳим, устувор масала;

- таълимнинг инжтимоий аҳамиятли мақсадлари;

- муайян билим, кўникма ва малакаларнинг қимматли ҳисобланиши.

• Айнивақтда таълим парадигмаларини белгилашга нисбатан уч хил ёндашув мавжуд:
• 1. Қадриятли (аксиологик) ёндашув – маданият инсон ҳаётининг мазмуни сифатида тушунилади.
• 2. Фаолиятли ёндашув асосан маданият моддий ва маънавий бойликларни яратишга йўналтирилган фаолиятнинг синалган усуллари сифатида талқин этилади.
• 3. Шахсий ёндашув – маданият муайян шахс тимсолида намоён бўлади. Маданиятга нисбатан турли ёндашувларнинг мавжудлиги бир қатор парадигмаларнинг яратилишига замин яратади.

• 4. Шахсга йўналтирилган таълим технологиялари. Сўнгги йилларда илм-фан, техника, ишлаб чиқариш ва технологияларнинг жадал ривожланиши натижасида ўқувчи шахсини фаоллиштиришга хизмат қиладиган таълим турларидан фойдаланишга катта эътибор қаратилмоқда. Улар “шахсга йўналтирилган таълим” деб номланган бўлиб, қуйидагилардан иборатдир:
• 1. Муаммоли таълим.
• 2. Модул таълими.
• 3. Дастурий таълим.
• 4. Ривожлантирувчи таълим.
• 5. Ўйин технологиялари.
• 6. Интер фаол таълим.
• 7. Ҳамкорлик таълими.
• 8. Табақалаштирилган таълим.
• 9. Компъютер таълими.
• 10. Масофавий таълим.
• 11. Индивидуал таълим.
• 12. Инновацион таълим.

• Қуйида уларнинг қисқача моҳиятини ёритиб ўтамиз.
• 1.