Qaraqalpaq fol`klori

5. Anekdotlardin` mazmuni, tili ha`m ondag`i yumor-satira
Ku`lkili so`zlerde u`lken logikaliq, filosofiyaliq oy, pikir sezim bar. Turmista ushirasatug`in adam ta`g`dirine ta`n ha`mme na`rseni o`z ishine qamtiytug`in pikirler astarli geyde tuwri ma`niste berilip, adamdag`i qa`te-kemshilik, jetispewshilikti ilip alip, ku`lki ju`ritedi.
Ku`ldirgi so`zlerde yumor satira basim bolip, bunda ha`r bir da`wirde jasag`an adamlardag`i kemshilik, jag`imsiz qiliqlardi ku`lkige aladi.
Anekdotlardag`i yumorlar adamg`a tek g`ana aqil qosiwi mu`mkin. O`ytkeni ha`r qanday waqitta jiberilgen elementar kemshilikti de ku`lkinin` ilgir ushi menen jen`il shoq etip jiberiwge ha`reket etedi ha`m ta`kirarlamawg`a u`yretedi. Degen menen usi yumordin` o`zi de bir adamg`a esiten shiqpaytug`inetip da`kki beredi. Anekdotlar - adam minezindegi ha`r qiyli peyillerdin` tu`rli muxamg`a do`nip, islegen ersi ha`reketlerine qarsi ku`lki menen tilge alinatug`in so`zler.
Anekdotlardag`i yumorliq ku`lki tek tastiyilawshi, maqullawshi xarakterde bolmastan, kemshiliklerdi joq etiwge de qaratilg`an boliwi kerek.
6. Anekdot atqariwshilari haqqinda ha`m olardin` ta`rbiyaliq a`hmiyeti 7.
Ku`lkili so`zler xaliq ta`repinen atqariladi ha`m tin`lanadi. Joqarida aytip o`tkenimizdey ku`lkili so`zlerdin` ha`r bir xaliqta atqariwshisi, so`z sheberi bar. Anekdotlar, toy-mereke ha`m jiyinlarda aytila beriwi mu`mkin.
Anekdotlardin` turmista ta`rbiyaliq ta`repi ku`shli. Bunda turmisqa jen`il, pariqsiz qaraytug`in adamlardin` qiliqlari, menmen, qizg`anshaq, peyli tar adamlardin` minez-quliqlari sinap-minep ashshi ku`lkige alinadi.
Ku`lkili so`zge ilingen adam yamasa sol tiptegi adamlar ku`lkiden son` o`zindegi kemshilikti du`zetiwge ha`reket etedi. Anekdotlardi esitip otirip ha`r bir adam o`zindegi kemshiliklerdi yadina tu`sirip, usi mende de ushirasip qalar-aw dep qoyadi ha`m saqliq etiwge, onday qa`telik jibermewge ha`reket etedi. Anekdotlar adamlardi jaqsi ta`repke jaqsi qa`siyetlerdi iyelewge tayarlaytug`in ko`rkem so`zler ha`m ta`rbiyaliq qural bolip esaplanadi.