Qayta ishlangan nashri t o s h k e n t


Download 104 Kb.
Pdf ko'rish
bet12/20
Sana06.12.2017
Hajmi104 Kb.
#21685
1   ...   8   9   10   11   12   13   14   15   ...   20
b u g ‘d o y  sep ard i.  O t-u lo v  b o ‘lm ay  q o lg a n d a ,  sh u   x o tin   q o p  t o ‘la 
d o n n i yelkalab p ild irag an ch a  kelaverardi.  M a n a  shu c h o lla r o ‘sha 
pay td a t o ‘rt-besh  y ash ar bo la edilar.  U la r k im p irn in g  k o ‘zi old id a 
o ‘sib o d am   b o ‘lishdi.  Q a n c h a si  u ru sh g a  ketdi.  K e lm ag an larin in g  
uyida aza o ch ild i.  Q a n c h a si b ax t  izlab allaqayoqlarga  izg‘ib  ketib 
q oldi.  M a n a   shu  q o lg an lari  k a m p ir u c h u n   b e n ih o y a   q a d rli,  aziz 
k ish ilar  edi.  K a m p ir  u la m in g   b arin i  se n la b   g ap irad i.  N a z a rid a  
hali  h a m   b o lay u   te z -te z   terg ab   tu rm a sa   boM m aydigan  tu y u lad i. 
S hu to p d a  b iro n ta sin i  koyigisi  keldi.
152

—  H o y ,  A bdum ajid!  N im a   b a lo ,  x o tin in g  o d a m g a rc h ilik d a n  
c h iq ib   q o lg a n m i,  d e y m a n .  B o d o m g u ln in g   m a ’ra k a s id a   rov 
k o ‘rin ib ,  rov  y o ‘q  b o ‘ldi.
A bdum ajid p o ‘stloq sh ilayotgan o ‘rog‘ini yoniga q o ‘yib, javob 
qildi:
—  B o la -c h a q a   k o ‘p ay g a n d a n   keyin erk a k d ir,  x o tin d ir o d a m ­
g arch ilik d an  ch iq ib  q o lark an .  B e c h o ra  X ayrobodga tu sh g a n   qizi- 
n ik id a. O y -k u n i  y aqin. Q iz in in g  q o rn ig a   q u lo g ‘ini  tu tib  o ‘tirip ti.
*  
*  
*
K echga yaqin, oftob terskay to m o n g a o ‘tgan m ahalda Z aynablar 
eshigi o ld id a  ikki yuk m ash in asi t o ‘xtadi.  B ir m a sh in a  borti  kitob, 
ikkinchisi  h a r  xil  ro ‘zg ‘o r   b u y u m la ri,  sh k aflar,  k o ^ a - y o s t i q ,  
k iy im -b o sh la r  b ila n   t o ‘la.
O s m o n d a n   tu s h d im i,  y e rd a n   c h iq d im i,  b irp a s d a   q ish lo q  
bolalari k o ‘ch an i toMdirishdi.  U lar.  «Tolib to g la m  k o ‘ch ib  keldilar, 
T o lib   to g ‘a m   k o ‘ch ib   keldilar»!  d e b   c h u g ‘u rla sh a rd i.  U la m in g  
q u v o n c h i  ch ek siz  ed i.  Im o ra t  q u ra y o tg a n   u sta la r  h a m   ish larin i 
ta sh la b   ta sh q a rig a   c h iq ish d i.  U la r  en d i  T o lib jo n   b u tu n la y   sh u  
y e rd a  q o lm o q c h i  ek an ig a  ish o n g a n   ed ilar.  B o lalar b o ‘la k -b o ‘lak 
qilib  b o g ‘lan g an   k ito b la m i  ay vonga  tash iy   b o sh la d ila r.  K ek salar 
o ‘rin - k o ‘rp a la rn i,  sh k aflarn i  o lib   kirishardi.
K a m p ir  so ‘rida  p ich irlab  o ‘tirip ti.T o lib jo n   u n in g  oldiga  kelib 
y u k la rin i  o lib   k elg an in i  a y tg a n d a ,  u ,  b ilib   tu rib m a n ,  b o la m , 
dedi.  Keyin T olibjon tashqariga chiqib,  «Volga» bagajnigidan ikkita 
tu g u n   k o ‘ta rib   keldi.  Bu jiy a n la rig a ,  Z a y n a b g a ,  o n asig a sovg‘alar 
edi!  S o ‘riga o ‘tirib ,  tu g u n la m i y ech a b o sh lad i.  Ikki  katta tu g u n d a  
ham m aga yetadigan kiyim -k ech ak lar b o r edi.  K eyin u  m ash in ad an  
b o la la r  v c lo sip e d la ri,  sa m o k a tla r  olib,  jiy a n la rig a   tarq a ta v e rd i. 
S h u   p a y t  u n in g   k o ‘zi  h e c h   n a rsag a  p a rv o   q ilm a y ,  o s to n a d a  
m u n g ‘ayib  o 'tirg a n   A zizb ek k a tu sh d i.  K o ‘ngli  a lla n e c h u k   boNib 
ketdi.  S h o d lig in i,  bolaligini y o ‘q o tg a n  b u  b o la n in g  ah v o li  y u rak - 
b a g ‘rin i o ‘rtab  y u b o rd i.
A yvonning shiftigacha kitob qalashib ketdi. Shkaflarni q o ‘yishga 
jo y  q o lm ag an id an  to k  so ‘ri tagiga q o ‘yishdi.
R azzoq bu q achinikidan to g ‘o ra ustida yangi yopilgan  issiq noni 
b ilan   osh   c h iq d i.  H a s h a rc h ila r  q o 'lla rin i  yuvib,  s o ‘riga,  k a m p ir
153

atrofiga c h o ‘kka tu sh ib  o ‘tirishdi.  O sh  u stid a g ap   kitob t o ‘g ‘risida 
ketdi.
—  Shu  kitoblam ing ham m asini o ‘qiganm isiz? — d eb  so‘rashdi.
—  L u q m o n i  H ak im   h a m  sh u n a q a   k o ‘p   k ito b  o ‘qib  o lim  b o ‘l- 
g a n  ek an lar.
—  K itob o ‘qigan o d am lam i sadag‘asi ketay, o ‘q ib -o ‘qib so ‘g ‘in 
n ach ay li b o ‘lishgan.
—  E ,  n im asin i  ay tasiz,  bu  k ito b   deg an i  y u q q an g a  y u q ark an . 
M a n a ,  M u q im   ta ro q c h in i o ‘g ‘li  T o sh k e n td e k  sh ah ri  a zim d a besh 
yil  o ‘qib  kelib,  m ak tab  b o lalarin i  raz-d v a  qilib yugurtirib y u rip ti. 
S h u   y u q m a g a n i-d a .  Shojalil  u tilc h in i  o ‘g ‘li  o lti  o y g in a  o ‘qib, 
yelk asid a  p o g o n u   b elid a t o ‘p p o n c h a   b ilan   keldi.  Bu  y u q q a n i-d a . 
U yiga  h e c h   q o ‘li  q u m q   k elm ay d i.  K im san ,  S h o m o v lo n   m elisa. 
S hu bola m elisa b o ‘ldi-yu, qishlog‘im izga fayz kirdi.  T o ‘y b o ‘lsa,  u 
kelm aguncha qozon ochilm aydi. 0 ‘ziyam miyasi butun bola b o ‘lgan. 
K allasi  t o ‘la  ilm .  G a z e ta la rn i  sh a rilla tib   o ‘qib   tash lay v erad i. 
H u k u m a tn in g  en g   ish o n g an  o d a m i.  S ir saq lash n i  biladi.  B ir kuni 
tele v iz o r  k o ‘rib  o ‘tirg a n d ik ,  kirib  q o ld i.  S h u n d a ,  S h o m o v lo n , 
nachaylik bolam ,  m enga bir nansani tushuntirib ber, boshqa shaharda 
tu rib   g a p ira y o tg a n   m a n a v i  q iz   q a n d o q   q ilib   b u   s h a h a rd a g i 
telcvizorda  p aydo b o ‘lib qolyapti,  deb so ‘radim .  Aqlliligini qarang: 
boboy, siz b u n aq a narsalarga aralashm ang,  bu davlat siri,  ham m aga 
aytilaverm aydi,  deydi.  0 ‘sh an d a unga qoyil qolg an m an .
T o lib jo n   bu  so d d a   va  lekin  b e g ‘u b o r  k ish ilarn in g   o ‘zlarid ek  
b eg ‘u b o r su h b atlarig a  k u lib -k u lib  q u lo q  solib o ‘tirard i.
K ech  kirdi.  E rtaga sin ch  orasiga guvala urishni  m aslahatlashib 
h a sh a rc h ila r tarq alish d i.
*  
*  
=k
T o lib jo n   R ibnikov o ld id a n  ch iq ib   k elay o tg an d a q a b u lx o n a d a  
Jayronani uchratgan edi.  U , sizga aytadigan gapim  b o r edi, Tolibjon 
ak a,  p a std a  p ich a  k u tm ay sizm i,  d eb   iltim os qildi.
Ja y ro n a   R ibnikov  o ld id a   u zo q   tu rm a d i.  Y igirm a  m in u tla r 
c h a m a si  vaq t  o ‘tm a y o q   q a y tib   c h iq d i.  B oya  k a b in e tg a   kirib 
ketayotganda chehrasi yashnab tuigan edi.  Endi qandaydir asabiyroq 
ko‘rinardi.
U la r  s o ‘zsiz  y u rib ,  t o ‘g ‘ridagi  G a g a rin   haykali  o T n a tilg a n  
x iy o b o n d a n  b o rish ard i.
154

A n h o rn in g   narig i  to m o n id a n   fu tb o l  is h q ib o z la rin in g   o ‘q- 
t i n - o ‘q tin   h a y a jo n li  q iy q iriq la ri  esh itilib   tu ra rd i.  J a y ro n a   gap 
b o sh lad i:
—  T o lib jo n   ak a,  d a rb a d a rlik   yan a  b o sh im izg a  tu sh y a p ti-k u . 
In d am ay  ketaveram izm i?  Sizni-ku bilm aym an, a m m o  m en  bunaqa 
adolatsizlikka endi chidam aym an. Axir, m en  ayol kishim an.  U m rim  
o ‘tib  ketyapti.  H e c h   kirn  b u n i o ‘ylam aydi.  R o ‘zg ‘o r  qilsam ,  b o la- 
c h a q a   o rttirsa m ,  d ey m a n .  M en i  h ech   k im im   y o ‘q.  D e td o m d a  
o ‘sg an m an .  T a n ish   ay o lla rn in g   uylariga  b o rg a n im d a ,  b o lalarin i 
ко1 rib havasim keladi.  Begona yurtlarda darbadar kezaversam, qachon 
b ir  r o ‘zg ‘o rn in g   b o sh in i  tu ta m a n .  E rta m i-in d in   u m r  h a m   hu 
degancha o ‘tib ketadi.  Q arirm an ham .  G o ‘dakligim  «Bolalar uyi»da 
o ‘tgani  y e tm a g a n d e k ,  q arilig im   h a m   «K ek salar uyi»da o ‘tad im i? 
A na shunisi alam  qiladi.
—  Q ayerga y u b o rish y ap ti?  —  ded i T olibjon.
—  Livanga.  B o rm a y m a n ,  d e b   q a t’iy ja v o b   q ild im .  B o rasan , 
deydi.  K o m m u n istsa n ,  b o ‘yin  tovlashga  h a q q in g   y o ‘q,  deydi. 
B o rm a y m a n ,  erga te g a m a n ,  d ed im .
— Ja y ro n a x o n ,  M ah k am o v   m eni  k utyapti.  M u h im  gapi borga 
o ‘xshaydi.  K eling,  k e c h q u ru n   k o ‘rishaylik.
Jay ro n a  yu rish d an  t o ‘xtadi.
— T olibjon aka.  Ich im  t o l i b  ketgan. T o ‘kib soladigan o d am im  
y o ‘q.  Siz ah v o lim n i  bilasiz.  H e c h  b o ‘lm asa,  sizga aytay.
U   sh u n d a y   d ey a,  su m k asid an   q o g ‘o z  o lib ,  telefo n   n o m e rin i 
yozib  berdi.  A w a l  telefo n   qiling,  o ‘zim   b o rib  o lib   k elam an .
Jayrona «Yashil gum baz» kafesining ro‘parasidagi to ‘qqiz qavatli 
u y d a  tu ra rd i.  U c h   x o n ali  u y   n ih o y a td a   d id   b ilan   b ezatilg an . 
H am m ay o q  orasta. T olibjon,  ivirsitadigan yosh bola b o ‘lm agandan 
k e y in ,  s h ly a p a s in i  b ir   to m o n g a ,  k o s ty u m in i  b i r   to m o n g a  
irg ‘ita d ig an  erk a k  kishi  b o ‘lm a g a n d a n   k eyin,  q a n d a y  qilib  ivirsiq 
b o 'la r d i,  d e b   o ‘ylad i.  S e rv a n t  y a p o n ,  x ito y ,  fra n su z ,  B ovar 
servizlari  b ila n   toMgan.  C h e x la rn in g   rangli  b illu r  id ish lari  elek tr 
n u rid a   c h a q n a b   k o ‘zni  o lard i.  Z al  u y n in g   b ir  d ev o rin i  e ro n n in g  
ip a k g ila m i  e g a lla g a n .O 'rta sig a   L e o n a rd o   d a V in c h in in g   M o n a 
Liza  (Ja k o n d a )  suvrati  ilib  q o ‘yilgan.  S to ld a  ikki  kishiga  yetarli 
s h irin lik la r,  « K am us»  d e b   a ta lg a n   fra n su z   ko n y ag i.  T o lib jo n  
o ‘zin in g   so d d alig id an   o bk indi.  E,  n o d o n ,  ayol  k ishining  uyiga 
k etyapsan, b irb o y la m g in a  guldasta olm ay san m i,  u h a m  b o ‘lm asa, 
bitta duxi olsang boM m asm idi?

—  Ja y ro n a x o n ,  u m rim d a   yolg‘iz ayol  k ish in in g   uyiga  k irm a - 
g an m a n .  G u l olishga h a m  aqlim   yetm apti.
Ja y ro n a  x an d o n   tash lab  kuldi.
— T ajribangiz y o ‘q -d a.  Bu  m asalada  hali norastasiz.  Balog‘atga 
h a m   yetib qolarsiz.
Ja y ro n a n in g   eg n id a  h av o   rang  y u p q a  x alat.  B ad an i  h a r  xil 
ta sm a la rd a n   xoli  boM ganidan  b u tu n   vujudi  t o ‘!g‘a n ib   tu ra rd i. 
T o lib jo n   n a z a rid a  e rta k la r o lam ig a tu sh ib  q o lg an u  d u n y o d a  tengi 
y o ‘q b ir pari atro fid a p arv o n a b o ‘layotgandek.
Ja y ro n a  b illu r v azada varaqi o lib ch iq d i.
—  B oshqa o v q a td a n  u m id  qilm ang.  Bori shu.
U y n i  varaq i  h idi  tu tib   ketdi.
—  K eling,  sh u  ala m la rg a  b itta d a n   k o n y ak   ichaylik.
U sh u n d ay  d eb  «K am us»ning tiqinini sug‘ura boshladi.  O chdi. 
Q ad ah ch alarg a toMdirib quydi.
—  Q a n i,  T o lib jo n   aka.  Ik k o v im iz  u c h u n .  T o sh larg a  urilib 
y o rilm ag an ,  h ech   kim ga egilm agan  bo sh larim iz u c h u n .  N o p o k lik  
ara la sh m a g an   m ash aq q atli  h ay o tim iz u c h u n , b u n d a n  b u y o n   ham  
xuddi  sh u n d a y  y ash ash im iz  u c h u n .  O lin g ,  aka!
T o lib jo n   k o ‘p d a n  beri  ich im lik n i o g ‘ziga o lm agan.  S hu bugun 
ichgisi  kelib tu rg an  edi. A yni m u d d a o  b o ‘ldi.  S eskanm asdan, aftini 
b u jm a y tirm a sd a n   ic h ib  y u b o rd i.  A w a lig a   g ap   gapga  q o v u sh m ay  
tu rg a n   ed i,  u c h in c h i  q a d a h d a n   keyin  « indam as»  T o lib jo n   ham  
tilga kirdi. J in d e k  qizishib olgan Ja y ro n a  dadillashdi.
—  T o lib jo n   ak a,  e rta g a   b o rib   o tk a z   qiling.  B o rm a y m a n ,  d eb  
ochiq ayting.  H ech  narsa qilisholm aydi.  Siz ch arch ag an , d a m  olishi 
kerak b o ‘lgan odam siz.  M ajburan yuborishga haqlari y o ‘q.
T o lib jo n  y o n  c h o ‘nta g id a n   k o n v ert c h iq a z ib  stolga q o ‘ydi.
—  Endi  Ribnikov oldiga borishga hojat qolm adi.  Ishlarim birovga 
aytsa aslo ishonm aydigan darajada muvaffaqiyatli b o ‘ldi.  K onvertni 
o c h ib   k o ‘ring.
Ja y ro n a   k o n v e rtn i  o c h ib ,  q o g ‘oz la rg a   k o ‘z  y u g u rtird i-y u , 
qiyqirib c h a p a k  ch a lib  yubordi.
Q o g ‘o zlam ing birida Tolibjon U sm onovga Ittifoq aham iyatidagi 
pensiya tayin qilish to ‘g ‘risida qaror.  Birida uning ch et ellarda ishlab 
yurgan  p a y tla rin in g   o ‘n  yiliga  k o m a n d iro v k a   x arajatlari  t o ‘lash 
to ‘g ‘risida  0 ‘zb e k isto n   S S R   M in istrla r  S o v etin in g   k o ‘rsatm asi, 
y an a  b irid a   q o n u n s iz   rav ish d a  to rtib   o lin g a n   kvartirasin i  qaytib 
b e rish ,  h o z ir b u   x o n a la m i  egallab  tu rg a n   k ish ila m i  zu d lik   b ilan
156

k o ‘ch irib   y u b o rish   va  x o n a la m i  t a ’m irlash   t o ‘g ‘risida  T o sh k e n t 
s h a h a r  ijroiya  k o m ite tin in g   k o ‘rsatm asi  va,  n ih o y a t,  T o lib jo n g a 
besh  yil  m u d d a t  d av o m id a   davolash  fo n d id a n   h a r oyga b esh  y u z 
s o ‘m d an   pul  ajratish   to ‘g ‘risida  respublika  kasaba  so y u zin in g  
k o 'rsa tm a si  b o r  edi.
Tolibjon bu hujjatlarga  ilova qildi:
—  A g a r  s iz n i  m a jb u ra n   c h e t  e lg a   y u b o ris h s a ,  m e n   b u  
im tiy o z la rn in g   b a rid a n   k ech ib ,  siz  b ilan   k e ta m a n ...
T o lib jo n n in g  gapi  og‘zida qoldi. Jay ro n a  o ‘rn id an  turib,  uning 
qoMidan tortib tuig'izdi.  Bo'yniga osilib c h o ‘lp -ch o ‘lp  o ‘pa boshladi.
—  H ech qayoqqa kctm aym an.  Endi o ‘tiring.  O dam larga o ‘xshab 
b ir  x o tiija m   b a z m i ja m sh id   qilam iz.
Ikkovi  h a m  q a d a h la rn i to  oxirigacha b o ‘shatishdi.
—  M en boshlagan b ir m u h im   operatsiyani  oxiriga yetkazishim  
kerak,  — dedi Jayrona va u tog‘dagi saiguzatshtlarini shoshilm asdan 
ayta boshladi. T olibjon bu gaplarga ishonishni  h am ,  ishonm asligini 
h a m   b ilm asdi.  U n in g   h a r  g apiga,  n a h o tk i,  n a h o tk i,  d eb   lu q m a 
ta sh la b  tu ra rd i.  S h u   to b d a  Ja y ro n a   u n in g   k o ‘ziga b e n ih o y a  ja su r 
ayol  b o ‘lib  k o ‘rinardi.
—  M en d o ‘stingizning payiga tushganm an.  Bu odam  h ar qanday 
a m a ld o rn i  p u lg a  so tib   o lad ig an ,  b e n ih o y a   sh afq atsiz,  ikki  q o ‘li 
qonga belangan jallod.
S u ra tla m i,  to sh   q a l’a n in g   p la n in i,  u n g a  o lib  b o rad ig an   y o ‘l 
x aritasini  L u q m o n o v n in g   o ‘z  q o ‘liga  to p sh ird im .  Y an a  b ir gap. 
F o to p ly o n k ad ag i su v ratlard a  M irvalining to g ‘d a  ov qilib yurgani, 
soy d a  c h o ‘m ilg an i,  c h o ‘qqiga  c h iq ib ,  q o rg a  y a la n g ‘o c h   b o ‘lib 
dum alagani olingan ekan.
T o lib jo n  afsuslangandek,  unga q a ra b  turardi.
— N ega m enga g ‘alati qarayapsiz, Tolibjon aka? — dedi hayron 
b o ‘lgan Ja y ro n a.
— S h u n c h a  m eh n atin g iz b e k o r ketibdi-ku! A xir,  M irvali bilan 
L u q m o n o v   a k a - u k a d e k   q a d r d o n - k u !   H a r   y a k s h a n b a   k u n i 
L u q m o n o v   v e rto ly o td a   kelib  M irvali  b ilan   kiyik  ovlaydi.  E ndi 
m e n d a n   k o T a sizning hay o tin g iz x av f o stid a ekan.  L u q m o n o v  siz 
tayyorlagan  h u jjatlarn i  M irvaliga  k o ‘rsatm ag an ,  deb o ‘ylaysizm i? 
Y o‘q ,  allaq ach o n  k o ‘rsatib boMgan.
—  T o lib jo n  a k a ,  L u q m o n o v n in g  xuddi  an a   sh u n d a y  q ilishini 
bilib  tu rib   h u jjatlarn i  b e rg a n m a n .  M e n i  an o y i  d eb   o ‘y lam ang. 
L ey ten an t  M a rd o n   R o ‘ziyev b ilan  «ish» b o sh lag an im izd an   keyin
157

Luqm onovga hu[jatlam i berganm an. T og'dagi  ishratxonaning plani, 
unga o lib  b o rad ig an  y o ‘l  xaritasin in g  b ir nusxasi  o ‘z im d a  qolgan.
—  Bu  ishlaringiz  n atijasiz q o ld i-d a .
—  U n a q a m a s,  —  d ed i  Ja y ro n a .  —  N atijasi  m e n   o ‘ylag an d an  
h a m   yaxshi  b o l d i .  L u q m o n o v   b ilan   R ixsiyevning  q ilm ish larin i 
ley ten an t  xuddi  kino  k o ‘ray o tg an d ek  qilib gap irib  b erdi.  Y ashirin 
ish ratx o n a  t o ‘g ‘risida  h a m ,  M irv alin in g   L u q m o n o v g a  shu jo y n i 
sotm agani to ‘g ‘risida h a m  gapirdi. A na sh u n d a n   keyin  L u q m o n o v  
q a n ch alik  yovuz o d a m  ekani  m a ’lum  b o ‘ldi.  X uddi  o ‘sha  k u n d an  
bosh lab   erk ato y   M irvali  d o im iy  k u zatu v   ostiga  o lin d i.  X o ‘sh ,  bu 
natija berm aganim i?
Tolibjon Jayronaga qarab turib, bu  kichkinagina qizda sh u n ch a 
q u d rat,  sh u n c h a  aql, sh u n c h a   iroda,  sh u n c h a  tad b ir q ay d an  paydo 
boMgan,  d e b   o ‘ylardi.  H a r  b ir  qilg an   ish in in g   o q ib a tin i  k o ‘rib 
tu rish ig a,  yozuvchi  ay tg an d ek ,  ertag a q ic h ish ad ig an  jo y in i bug u n  
q ashlab q o ‘yishiga qoyil q olardi.
XV
R aykom ning birinchi sekretari ertalab  p artk o m g a telefon qilib, 
M irvali  u  y o q -b u   y o q q a  k etib  q o lm a sin ,  o ‘n  b irla rd a   b o ra m a n , 
d eb   aytib  q o ‘ygan  edi.  U   ay tg an   p a y tid a   keldi.  A m m o   b irin c h i 
postdagi  n a v b atch i  y o ‘lini  t o ‘sdi.  U   m e n   ra y k o m n in g   b irin c h i 
sekretarim an,  q o ‘yib yuboring,  desa h a m  k o ‘nm adi.  X o ‘jayin  hech 
kim n i  k iritm a ,  d eg an lar,  d e b   tu rib   oldi.  J a h li  c h iq q a n   se k re ta r 
telefo n  tru b k asin i  olib,  k o tib a d a n  d ire k to rg a   u lash n i  so ‘radi.
—  D irek to rg a  raykom   sek retari  Q o d iro v   kep ti,  d en g ...
Q iz x o ‘p,  h o zir kirib ay tam an ,  d eg an ch a a n c h a   hayallab qoldi. 
K eyin  tru b k a d a n   ovoz  keldi:
—  H o z ir  q ab u l  q ilo lm as  e k a n la r,  ertag a  k elsin,  d ed ilar.
R aykom   sek retari  sh u n c h a   y illar  h a r  xil  lav o zim lard a  ishlab
b u n c h a lik  m u lzam  boM magan edi.  Bu qan aq asi?  0 ‘z q o ‘l ostidagi 
o d a m  sh u n d a y  d e b  tu rsa...
Q o d iro v   q aytib  ketdi.  R aykom ga  kelib,  o b k o m n in g   b irin ch i 
kotibiga b o ‘lgan voqeani telefonda aytib berdi.
—  D a -a ,  — ded i  M ah k a m o v ,  — ju d a  sh ish in ib   k e tib d ilar-k u . 
B um ilarini yerga ishqab q o ‘yish kerakka o ‘xshaydi.  M u n d o q  qiling. 
K e c h q u ru n g a  b yuro  c h aq irin g .  M en   h a m   q a tn a sh a m a n .  Ju d a  
boshim izga ch iq arib  yubordik uni.
158

—  Bitta shu m asalaga byuro chaqirsak qan aq a boMarkin?
—  A xir,  pishib  tu rg a n   m asa la la r  k o ‘p-ku!  M asalan ,  paxta 
terim ig a tayyorgarlik,  m a k ta b la r re m o n ti,  k o ‘p profilli  kasalxona 
q u rilis h i  m asalasi  h a m   b o r.  B o ‘p ti,  k e c h q u ru n   o ‘sh a   y e rd a  
g aplasham iz.
A m m o kechqurun gaplashish nasib qilm adi. T elefonda gaplashib 
q o ‘ya qolishdi.
—  Q o d iro v m isiz?  U k a m ,  e n d i sh u n d o q  boMib q o ld i.  B yuroni 
q o ld irish g a   t o ‘g ‘ri  k elad i.  T o s h k e n t  b ila n   g a p la sh g a n   e d im , 
ko‘nishmadi.  H ozircha bu masala ochiq qola tursin. Siz diqqat b o ‘lmay 
ishingizni  qi lave ring.
Q o d iro v   k e c h   s a lq in d a   b ir - ik k i  x o ‘ja lik n in g   ta m a k is in i 
k o ‘rm o q c h i  edi.  K o ‘ngliga sig‘m ad i.  S hofyoriga ja v o b  be rib,  o ‘zi 
uyiga piyoda ketdi.
*  
*  
*
O b k o m n in g  q o ra   «C hayka»si  xarsang to sh la r pinjiga suqilgan 
kafe oldida to ‘xtadi.
Bu jo y  n ih o y atd a soMim, b ah av o  edi.  YoMovchi avtobuslar shu 
jo y d a b ir d a m  to ‘xtab o ‘tardi.  H aydovchilar qizib ketgan m otorlam i 
sovitib olish ard i.  YoM ovchilar esa pastlikdagi  m agazinga yopirilib 
kirish ar,  b ir  qism i  kafega  kirib  c h o y ,  kabob  b u y u rish ard i.
Kafe  o rq asi  c h u q u r  ja r.  U n d a   to g ‘d a n   quyilib  kelayotgan 
O m o n q o ‘to n  soyi  o ro lc h a la r hosil  qilib oqadi.  Soyning n aryog‘ida 
yuksalgan  a d irla r b a h a y b a t to g 1  silsilalariga  u lan ib   ketadi.
K a fe d a   b ir o n ta   b o ‘sh  jo y   y o ‘q.  K a b o b p a z la rn in g ,  c h o y  
ta sh u v ch ilam in g  qoNi q o ‘liga tegm aydi.
A m m o   «C hay k a» d a  kelganlarga  y u q o rig a,  ichi  kovak  b o ‘lib 
ketg an   c h in o r  tagiga  a lo h id a  jo y   qilin g an .  Y asatilgan  d a stu rx o n  
atrofiga savat stu lch alar q o ‘yilgan.  O p p o q  xalat  kiygan o ‘rta yashar 
m e z b o n   y a q in   ikki  so a td a n   beri  y o ‘lga  tikilib  o ‘tirip ti.
Bu  y e rd a   ish la y d ig a n ,  y a sh a y d ig a n la r b u n a q a   m e h m o n la rn i 
k o ‘p  k o ‘rish g an .  A y n iq sa,  sh u   «C hay k a»   T o sh k e n tg a   b o rib   o lib 
k e lay o tg an   m e h m o n   q a n a q a   lav o zim g a  m oM jallanganini  sira 
a d a s h m a s d a n   ay tib   b e ra   o lish a rd i.  A g ar  ray k o m g a  y an g i  k o tib  
yoki  ijroqo‘m ga rais tayin qilinadigan b o ‘lsa,  alb atta shu  «Chayka» 
kelardi.
159

—  R a y k o m   Q o d iro v n in g   h a m   k u n i  b itib d i- d a ,  —  d e d i 
«C hayka»ga q arab  b ir c h o y x o ‘r.  —  H o z ir Q o d iro v n in g  ja n o z a sin i 
o ‘q ish a d i,  «chilyosin»  q ilishadi.
—  T o ‘g ‘ri  ay tasan .  Balki  yangi  «gazeta»  o lib  kelish g an d ir... 
B uni  h a m   M irvali  b ir  k u n d a   o ‘qib   tashlaydi.
H a m m a n in g   k o ‘zi  yangi  m e h m o n d a   ed i.  Y oshi  o ltm ish la rn i 
q o ra la b   b o ra y o tg a n ,  q o ‘l  h a ra k a tla rid a n ,  y u rish -tu rish la rid a n , 
o d a m la rg a   b e p isa n d   q a ra sh id a n   ilgari  k a tta   lav o zim lar  jilo v in i 
u shlagani  b ilin ib   tu rg a n   kishi  h u rm a tli  k ito b x o n larim izg a  ta n ish  
H ojim urod X olm atov edi. N u rm at tog‘a  to g 1 o ‘ngirlariga yalang'och 
h ay d ag an ,  sa rso n -sa rg a rd o n   q ilg an id an   b u y o n   b u   to m o n la rg a  
kelm ay q o ‘ygan edi.  U n in g  bu jo y larn i  k o ‘rarga k o ‘zi y o ‘q.  M an a, 
ta q d ir  taq o zo si  b ilan   y an a  kelyapti.  K e ly a p ti-y u ,  boMib  o ‘tg an  
v o q ean i  eslam aslik k a  tirish ib ,  y o ‘l-y o ‘lakay  fik rn i  ala h sita d ig a n  
v o q ealarn i o ‘y lab  kelyapti.
M ezbon m axsus ta>
7
orlangan kabobni c h o ‘g ‘i  langNllab turgan 
q o ‘raga tera boshladi.  K ela-k elg u n ch a  m ash in ad a o ‘tirav erib , beli 
q o tib   ketg an   H o jim u ro d   u  y o q d a n -b u   y o q q a  y u rib ,  oyogM ning 
chigilini yozm oqchi boMdi.  Pastlikdagi  magazin ochiq edi.  Hozii^gina 
j o 1 nab  ketgan avtobus bu y em i gavjum   qilib tu rg an  yoM ovchilam i 
o lib  ketgan.  M a g azin d a  o d a m   y o ‘q   edi.  H o jim u ro d   n im a la r  b o r 
ekan, deb ichkariga kirdi.  Peshtaxta orqasida yoshgina sotuvchi yigit 

Download 104 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   8   9   10   11   12   13   14   15   ...   20




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling