R valijonov, O. Qobulov, A. Ergashev

olgan yangi maktab lideri F. Teylor tasodifiy ishga tasdiqlangan ishchi tizimini 
o‘zgartirishga ahd qilib, uning o‘miga u ishchi, qaysi ishni xohlasa, uni yaxshi 
bajarsa, shu ishni ishchiga berishga qaror qildi. U ishni standartlashni orzu 
qilib, ishchilarga tashkil qilish, hisob-kitob, rejalashtirish ishlariga yordam berib, 
ish haqini rag‘batlantiruvchi roliga erishib, ishchilami muvaffaqiyatga erishishiga 
yordam beradigan nazoratchilarga katta e’tibor berdi. Agar firma ishchi hayoti, 
yashash sharoiti haqida g‘amxo‘rlik qilib, uni qaror qabul qilishga tortib katta 
mas’uliyat yuklasa, u birdaniga ish sifatini va mehnat unumdorligini oshiradi.
Tashqi va ichki muhitga bog‘liqligi. Bu tashkilotning eng muhim tavsifidir. 
Hech qanday tashkilot, tashqi muhit mo‘ljalga bog‘liqsiz yashay olmaydi. Ular
6-rasm.
48

---

ko‘p jihatdan ichki va tashqi muhitga bogiiq. Tashkilot holatiga bog‘liq boimagan 
sharoitlar va omillar uning faoliyatiga u yoki bu tarzda ta’sir ko'rsatadi. 
Tashkilotning tashqi va ichki muhitlari omillari mavjud. Tashkilotga tashqi 
muhit ta’siri ko‘rib chiqilganda ulaming bir xilda emasligini nazarda tutish 
kerak. Shuning uchun tashqi ta’sir omillarini topishni bilish va tashqi ta’sirga 
qarshi turishni samarali ko'nikmalarini ishlab chiqish katta ahamiyatga ega.
Tashkilotning ichki muhiti deganda korxona ichidagi vaziyatli omillar 
tushuniladi. Tashkilot o‘zida odamlar tomonidan yaratilgan tizimni ifodalaydi, 
uning ichki omillari esa asosan boshqarish qarorlarining natijasidir. Umuman 
bu xo‘jalikni tashkil qilish organizmi, uning stmkturasidir.
Tashkilotning ichki muhiti
Odamlar
Tashkilot
maqsadi
Tashkiliy
struktura
Masalalar
Texnologiya
(mehnat
resurslari)
shtatdagi
xodimlar
7 -rasm .