Работа специального психолога по коррекции нарушений внимания у детей младшего школьного возраста с умственной отсталостью

2.2. Boshlang'ich maktab bolalarida diqqatning xususiyatlari va buzilishlarini o'rganishga qaratilgan usullarning tavsifi

Aqliy zaifligi bo’lgan boshlang’ich maktab yoshidagi bolalarda diqqat xususiyatlarini eksperimental o’rganish natijalarini tahlil qilish.

Metod bo'yicha boshlang'ich maktab o'quvchilari diqqatining xususiyatlarini o'rganish natijalarini tahlil qilinganda.

Uchburchaklarni chizish metodidan foydalanish aqliy zaifligi bo'lgan boshlang'ich maktab o'quvchilari diqqatini ko’chirishi xususiyatlarini aniqlashga imkon beradi.

Uni qo'llash natijalari 2-jadvalda keltirilgan.

Guruhda uchburchak chizish metodini qo'llash natijalari aqliy zaifligi bo'lgan boshlang'ich maktab o'quvchilarning natijalari

Jadval 2

№	Sinaluvchilar	Topshiriq natijalari	Ballar	Diqqatni ko’chirishi xususiyatlari haqida xulosa
1	Salimov J	Vazifani bajarishning oldingi harakatlarida “tutilib qolish” ning alohida holatlari mavjud	3	Diqqat almashinuvining zaif darajasi
2	Astanov E	Vazifani bajarishda xatolarga yo'l qo'yilmadi	5	Diqqatning o'zgarishi buzilishi aniqlanmagan
3	Asimova X.	Vazifani bajarishda xatolarga yo'l qo'yilmadi	5	Diqqatning o'zgarishi buzilishi aniqlanmagan
4	Yursunov R	Vazifani bajarishda xatolarga yo'l qo'yilmadi	5	Diqqatning o'zgarishi buzilishi aniqlanmagan
5	Shoyusupov Sh	Oldingi harakatda “tutilib qolish” ning alohida holatlari mavjud	3	Diqqat almashinuvining zaif darajasi
6	To’lanova B	Vazifani bajarishda xatolarga yo'l qo'yilmadi	5	Diqqatning o'zgarishi buzilishi aniqlanmagan
7	Jo’rayev G	Vazifani bajarishda xatolarga yo'l qo'yilmadi	5	Diqqatning o'zgarishi buzilishi aniqlanmagan
8	Rustamov M	1 - topshiriqni bajarishda alohida xatolar, 2-topshiriqning noto'g'ri bajarilishi kuzatiladi, birinchisidan tashqari uchburchaklar	2	Diqqat almashinuvining aniq ifodalangan buzilishlari
9	Po’latov F	1 - chi xatolar va 2 - vazifani bajarishdan bosh tortish	1	Diqqatning o'zgarishi buzilishining kuchli darajasi
10	Eminjonova S	Vazifani bajarishda xatolarga yo'l qo'yilmadi	5	Diqqatning o'zgarishi buzilishi aniqlanmagan
11	Sultonov Q	Vazifani bajarishda xatolarga yo'l qo'yilmadi	5	Diqqatning o'zgarishi buzilishi aniqlanmagan
12	Qaxxorov L	Vazifani bajarishda xatolarga yo'l qo'yilmadi	5	Diqqatning o'zgarishi buzilishi aniqlanmagan
13	Mo’minjonova Z	1 - chi xatolar va 2 - vazifani bajarishdan bosh tortish	1	Diqqatning o'zgarishi buzilishining kuchli darajasi
14	Fozilov K	Oldingi harakatda "tutilib qolish" ning alohida holatlari mavjud	3	Diqqat almashinuvining zaif darajasi

Uchburchaklarni chizish metodi yordamida boshlang'ich maktab yoshidagi o'quvchilarda diqqatni ko’chirishini o'rganish natijalari shuni ko'rsatdiki, eksperimentning sakkiz ishtirokchisi vazifani to'liq bajargan, uchta sub'ektda diqqatni ko’chirishining zaif darajasi aniqlangan, uchta o’quvchida diqqatni ko’chirishining kuchli darajasi aniqlangan.

Birinchi topshiriqdan ikkinchisiga o'tishda eng katta qiyinchiliklar Salimov J, Shoyusupov Sh, Rustamov M, Po'latov F, Mo'minjonova Z va Fozilov K Astanov E., ShoyusupovSh, Rustamov M., Po’latov F. va Mo’minjonova Z. tormozlanish jarayonlari qo'zg'alish jarayonlaridan ustun turadi, bu diqqatning qoniqarsiz o'zgarishining asosiy sababidir. Fozilov K. qo'zg'aluvchanlikning kuchayishiga ega, bu ham diqqatni ko’chirishiga salbiy ta'sir qiladi.
Diqqatning o'zgarishi buzilishining yo'qligi eksperimentning quyidagi ishtirokchilarida kuzatiladi: Astanov E, Asimova X., Yursunov R, Tolanova B, Joyrayev G, Eminjonova S, Sultonov Q, Qaxxorov L kabi o’quvchilarda bu, ehtimol, asosiy asabiy jarayonlarning muvozanatli holatlari bilan bog'liq.
Shunday qilib, tekshirilgan 14 ta o’quvchidan uchta o’quvchida diqqatni ko’chirishining zaif buzilishi aniqlandi, sakkizta o’quvchida diqqatni ko’chirishining buzilishi aniqlanmadi, bitta o’quvchida diqqatni ko’chirishining aniq buzilishi va ikkita o’quvchida diqqatni ko’chirishining jiddiy buzilishi mavjud.