8-MARUZA: HAVOIY BOG’LOVCHILAR QURILISH VA YUQORI
MUSTAXKAMLIKGA EGA GIPSLAR.
REJA:
1 Gips tarkibi va xossalari
2 Magnezial bog’lovchilar
3 Suyuq shisha va kislotabardosh sement.
1.Gips tarkibi va xossalari
Gips bog‘lovchisi va gips asosida tayyorlanadigan
buyumlar va qismlar gigiena
talablariga to‘la javob berishi, zahiralari ko‘p bo‘lganligi tufayli qurilishda keng miqYosda
ishlatiladi.
Gips toshi zahiralari O‘zbekistonda va boshqa Markaziy
Osiyo mamlakatlarida keng
tarqalgan bo‘lib, tarkibiy qismi jixatidan farq qiladi.
Gips bog‘lovchisi asosida kompozitsion qurilish materiallari,
xususan gipskarton
plitalarni ishlab chiqarishni Yo‘lga qo‘yilishi bunday bog‘lovchilarni ko‘plab ishlab
chiqarishni taqozo etadi.
Gips bog‘lovchilari ishlab chiqarish usuliga ko‘ra past va yuqori haroratda pishirilgan
turlariga bo‘linadi.
Past haroratda pishirilgan gips ikki molekula suvli gips toshini (SaSO
4
.
2N
2
O) 110-180
0
S
haroratda qisman suvini Yo‘qotish hisobiga olinadi:
SaSO
4
.
2N
2
O SaSO
4
.
0,5H
2
O 1,5H
2
O
YUqori haroratda kuydirilgan gips (angidrit) bog‘lovchisi gips toshini 600-1000
0
S
haroratda kuydirib olinadi. Bu jarayon tufayli gips toshi tarkibidan
suv butunlay chiqib
ketadi va suvsiz kalsiy sulfati (SaSO
4
) hosil bo‘ladi. Hosil bo‘lgan gips bog‘lovchisi -
modifikatsiyadagi gips bo‘lib, kukun maydalanganda tez qotuvchan bog‘lovchiga aylanadi
(5.2-rasm).
Gips bog‘lovchisi avtoklavlarda 0,15-0,6 MPa bosim ostida, 95-100
0
S
haroratda
pishirilganda
-modifikatsiyadagi SaSO
4
.
0,5N
2
O hosil bo‘ladi. modifikatsiyadagi gips
bog‘lovchisi kukun holatigacha maydalanganda yuqori
mustahkamlikdagi gips hosil
bo‘ladi.
va
-modifikatsiyalardagi gips bog‘lovchilari kristallari o‘lchamlari va
xarakteri bilan farqlanadi.
modifikatsiyadagi gips kristallari yirik,
ignasimon va
uzunchoq prizmatik holatda bo‘ladi. -modifikatsiyadagi gips bog‘lovchisi kristallari
mayda va noaniq shakllarda bo‘ladi.
Do'stlaringiz bilan baham: