Referat mavzulari ro’yxati

Qumning yirikligi bo‘yicha klassifikatsiyasi 
Qum guruhlari 
№63 elakdagi to‘la qoldiq, % 
Yiriklik moduli 
Yirik 
O‘rtacha 
Mayda 
50-75 
35-50 
20-35 
3,5-2,5 
2,5-2 
2-1,5 

---

Qumning donador tarkibi avval har bir elakdagi ayrim qoldiqni (%), keyin har bir 
elakdagi to‘la qoldiqni (%) topib, formula Yordamida yiriklik moduli aniqlanadi. 
Elaklardagi ayrim qoldiqlar a
2,5
; a
1,25
; a
0,63
va hokazo, to‘la qoldiqlar esa A
2,5
; A
1,25
; A
0,63
va hokazo qilib belgilanadi.
Qumni elaklar tizimidan o‘tkazib, uning yiriklik modulini quyidagi formula Yordamida 
hisoblash mumkin:
M
mk
(A2,5 A1,25 A0,63 A0,315 A0,14)/100
Qum granulometrik tarkibiga nisbatan yirik, o‘rtacha va mayda qumlarga bo‘linadi.
Qumning donador tarkibini grafik holda berish mumkin. (12.1-rasm). Bunda vertikal 
o‘q bo‘yicha elaklardagi to‘la qoldiq miqdorlari, gorizontal o‘q bo‘yicha esa elak teshiklari 
o‘lchamlari berilgan. Grafikda shtrix bilan belgilangan soha qumning og‘ir beton 
tayyorlash uchun yaroqliligini bildiradi.
Qum tarkibidagi changsimon va loysimon aralashmalar beton qorishmasining suvga 
talabini oshiradi va sementning aktivligini pasaytiradi. SHuning uchun qum tarkibida 0,14 
mm teshikli elakdan o‘tgan zarrachalar miqdori 10% oshmasligi, changsimon va loysimon 
zarrachalar esa 3% oshmasligi kerak. Qumni suv bilan yuvib changsimon va loysimon 
aralashmalardan tozalash mumkin.