Reja: Tutash avlodlar iqtisodiy o*sish modelida jamg‘arishning mohiyati va omillari Uy

birinchi lıosqiclıda —ishlab chiqarish omillari: tabiiy resurslar, tovarlar ishlab chiqarish uchun qulay shart-sharoitlar, malakali ishchi kuchi hisobidan;

iküinchi bosqichda —tu’lim, texnologiya, litsenziyaga tajovuzkor investitsiyalash asosida;

uchinchi bosqichda —“romb”ning barcha tarkibiy qismla- rining amal qilishi yo‘li bilan mahsulotning yangi turlarini, ishlab chiqarish jarayonlarini tashkil etish, tashkiliy qarorlar va boshqa innovatsiyalar hisobidan;

to’rtinchi bosqichda —tashkil etilgan boylik hisobidan va to‘liq foydalanmayotgan barcha determinantlarga tayanadi.

Raqobatni kuzatib borish tizimi quyidagi to‘rt asosiy savolga javob topishga asoslanadi:

• 
  raqobatchilar asosiy maqsadlari nimalardan iborat?
  
• 
  ushbu maqsadlarga erishish uchun ayni paytdagi joriy strate- giya kanday?
  
• 
  rakiblar o‘z strategiyasini amalga oshirish uchun qanday vositalarga egalar?
  
• 
  ular kelgusida qanday strategiyalarni ilgari surishlari mumkin? Dastlabki uch savolning javobi kelgusi strategiyalarni avvaldan prognozlashga imkon beradi. To‘rtta savolning barchasi bo‘yicha to‘plangan ma’lumotlarni tahlil qilish natijasida raqiblarning faoliyati to‘g‘risida to‘lik tasavvurga ega bo‘1ish mumkin. Ko‘plab yirik firma va kompaniyalar raqobatni kuzatishga katta e’tibor berib, kerakii ma’lumotlarni to‘plash uchun katta mablag‘larni sarflaydilar. Tovarlar raqobatbardoshligini ta’minlovchi unsurlar quyidagi rasmda
  

keltirilgan.


Mahsulot raqobat ko‘rinishining tavsifnomasiqqq

Korxona (/irmaJning raqobatbardoshligini aniqlashda quyidagi uslubiy yondashuvlar mavjud

• 
  raqib firmalar sonini o‘sish bilan raqobat kuchayadi.
  
  • 
    ko‘pgina katta firınalar boshqa firmaga birlashib, lider darajasiga chiqish uchun aniq choralar qabul qilishi asosida raqobat kuchayadi.
    
  • 
    tovarga bo‘lgan talab sekin o‘sganda raqobat kuchli bo‘ladi.
    
  • 
    
    qachon tarmoqda ıo‘jalik yuritish sharoitlari firmani narxini pasaytirishga olib kelsa yoki sotish hajmini oshirishdan boshqa vositalari qo‘1lanilsa raqobat kuchayadi.