S. N. Maxsudov, G. R. Shukurova

ERMON - ПОЛЫНЬ ГОРЬКАЯ —
Artemisia absinthium Z.
Ermon 0 ‘rta Osiyoda keng tarqalgan shifobaxsh o‘simlik. Uning 
poya va barglarida tuklar ko‘p bo‘lgani uchun o‘simlik kumush rangda 
ko‘rinadi. Gullari mayda va sariq bo'ladi. Dorishunoslikda o‘simlik 
ayni gullagan davrda o‘rib olingan poyasining yuqori qismi ishlatiladi. 
Unda efir moyi, absintin va anabsintin, achchiq glyukozidlari, 
xamazulen, S va К vitamini, karotin, oshlovchi modda va organik 
kislotalar bor.
Ilm iy sto m ato lo g iy ad a 
erm o n o ‘sim ligining dorivor 
preparatlarining antiseptik, dezodoratsiya, tonusni oshiruvchi 
sifatlaridan foydalaniladi. Og‘iz bo‘shlig‘idagi tam bilish reseptorlarini 
qitiqlab ermon nastoykasi oshqozon-ichakning sekretor funksiyasini 
yaxshilaydi.

---

ORIKARCHA - МОЖЖЕВЕЛЬНИК ТУРКЕСТАНСКИЙ-  
Juniper us turcestanica кот.
0 ‘zbekistonning tog‘li rayonlarida daraxtzor, butazorlarda, 
mayda tosh-tuproqli qiyalardao‘sadi. Bo‘yi lOm.gayetadi. Tangasimon 
barglari ko‘p bo‘ladi, soya joydagi shoxchalarida ignasimon barglari 
bo‘ladi. Shoxchalarning uchida qoram tir rangli, sharga o'xshash, 
rnumsimon yupqa qavat bilan qoplangan g‘udda mevalari bo‘ladi. 
0 ‘rikarchaning yosh navdalari tarkibida efir moyi, g‘udda mevasida 
qandlar, oshlovchi va bo'yoq moddalari, efir moyi bor.
Stomatologiyada o‘rikarcha mevasidan tayyorlangan damlama 
og‘iz shilliq qavati yallig‘langanda chayish uchun ishiatiladi.
QAYIN — БЕРЕЗА БОРОДАВЧАТАЯ -  
Betula verrucosa Ehrh.
Qayin daraxtining kurtagi va bargida S vitamini, fiavonoidlar, 
efir moyi, saponinlar, smolalar, oshlovchi, bo‘yoq va boshqa 
birikmalar bor. Daraxt shirasi qandlar, olma kislotasi, arom atikva 
turli birikmalarga ancha boy bo‘ladi.
Stomatologiyada qayin baigi va kurtagi damlama va kaynatmalari 
yallig‘lanishga qarshi ta ’sir etuvchi, to'qim alar va hujayralardagi 
shishni qaytaruvchi, epitelizatsiyani tezlatuvchi dori sifatida 
parodontitda, kataral va yarali gingivit, stomatitlarda yaxshi natija 
beradi.