Salomatligi xizmati


Download 5.53 Kb.
Pdf ko'rish
bet68/103
Sana26.10.2023
Hajmi5.53 Kb.
#1725505
1   ...   64   65   66   67   68   69   70   71   ...   103
Bog'liq
KL-Ўзбекча12.02.2021-РШМ-03.05.2021

ADENOVIRUSLI INFEKSIYa 


104 
Adenovirusli infekstiya – o’tkir yuqumli virusli respirator kasallik bo’lib, 
isitma, intoksikastiya, yuqori nafas yo’llarining jaroҳatlanishi, ko’z shilliq 
qavatining yallig‘lanishi, tomoq limfa tugunlarining kattalashishi, ichki 
organlarning yallig‘lanishi bilan kechadigan kasallik.
Ushbu xastalik yosh bolalarda ko’proq uchraydi(25-30%). Ushbu kasallik 18 
yoshgacha bo’lgan bolalarda 50-55%, kattalarda 15-20 % ҳolatda uchrashi ma’lum. 
Ayrim bemor bolalar ҳayoti davrida 2 marta va undan ko’proq adenovirus 
infekstiyasi bilan kasallanishi mumkin. 
Etiologiyasi. Adenoviruslar birinchi bo’lib 1953 yili bemor murtaklari 
yallig‘langan va adenoid bilan kasallangan bolalar surtmasidan W.Rowe, R.Hubner. 
L.Golmore, R.Parrot, T.Ward (AQSh) ajratib olingan. Keyinchalik shamollagan 
bemorlar ko’z shilliq pardalari va nafas yo’llaridan ҳam adenoviruslar ajratib olindi 
(Hilleman H., Wenur J., 1954). 
Ҳozirgi kunda 41 xil (serovar) adenoviruslar mavjud. Adenoviruslar DNK 
tutuvchi virus bo’lib, 70-90 nm o’lchamga ega. Tashqi muҳitga chidamli. 
Adenovirus 3 ta antigenlarga ega: A – antigen umumiy bo’lib (gruppaspestifik) 
ҳamma adenoviruslarda mavjud. V – antigen toksik xususiyatga ega, S – antigen – 
tipik xususiyatga ega. Adenoviruslar ҳar xil tirik ҳujayralarda ko’payish 
xususiyatiga ega. Boshqa respirator viruslardan farqi adenoviruslar tirik epitelial 
ҳujayralarning yadrosini zararlaydi. Adenoviruslar 12 soat ichida epitelial, qon 
ҳujayralari (limfostit, leykostit) yadrolarini jaroҳatlaydi. Adenoviruslar 
gemagglyutinastiya xususiyatga ega. Adenovirus antigenlari toksik xususiyatga ega 
bo’lib, ichki organlardagi ҳujayralarni degradastiya, nekrozga olib keladi. 
Epidemiologiyasi. Adenovirus infekstiyasida kasallik qo’zg‘atuvchisining 
manbai bemor bo’lib, subklinik yoki inapparat shaklida kasallanganlar va virus 
tashuvchilardir, shu bilan birga xastalikning eng avjiga chiqqan davrida 
adenoviruslarni yuqtirish maksimal ravishda bo’ladi. Xastalikning eng avj olgan 
davrida adenoviruslar bemorlarning yuqori nafas yo’llaridan, ko’z shilliq qavatidan, 
burundan, og‘iz shilliq qavatidan, qondan va bemor axlatidan ajratib olinadi. 


105 
Epidemiologik jiҳatdan adenovirus bilan kasallangan bemorlar 2 ҳafta ichida 
sog‘lom kishilarga xavf tug‘diradi. Ayrim ҳolda bemorlardan adenoviruslar 3-4 
ҳaftagacha chiqib turadi. 

Download 5.53 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   64   65   66   67   68   69   70   71   ...   103




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling