Samarqand davlat universiteti a. B. Pardayev, S. A. Qurbonov

AYIRUV BOG„LOVCHILARI 
O‗zaro bog‗lanayotgan bo‗lak yoki gaplardan birini boshqasidan ayirib 
ko‗rsatuvchi bog‗lovchilar ayiruv bog„lovchilari hisoblanadi. Masalan: yo, yoki, yo ... 
yo, goh ... goh, dam ... dam, ba‟zan ... ba‟zan, bir ... bir kabi. 
Takror qo‗llanuvchi ayiruv bog‗lovchisi oldidan yozuvda vergul qo‗yiladi. 
Masalan: Yo Qodir, yo Siddiq men bilan birga boradi. 
Agar ayiruv bogʻlovchisi yakka qoʻllansa, undan oldin vergul qoʻyilmaydi. 
Masalan: Qodir yoki Siddiq men bilan birga boradi. 

---

181 
Ayiruv bogʻlovchilari 
Sof ayiruv bogʻlovchilari 
yo, yoki, yoxud, yoinki, yo … yo, goh … goh, 
dam … dam, xoh … xoh 
Vazifadosh ayiruv 
bogʻlovchilari 
ba‘zan … ba‘zan, bir … bir 
Vazifadosh ayiruv bogʻlovchilarining bogʻlovchi vazifasida kelishini boshqa 
vazifalarda kelishidan farqlash lozim. 
ba’zan soʻzining vazifalari 
Vazifasi 
Izoh 
Misollar 
Ayiruv 
bogʻlovchisi 
Agar ba‟zan soʻzi takror qoʻllansa, 
vazifadosh ayiruv bogʻlovchisi 
sanaladi. 
Ba‟zan mayingina qor 
yogʻadi, ba‟zan chelaklab 
yomgʻir quyadi. 
Ravish 
Agar ba‟zan soʻzi yakka (bir marta) 
qoʻllansa, ravish hisoblanadi. 
Ba‟zan mayingina qor 
yogʻadi. 
bir soʻzining vazifalari 
Ayiruv 
bogʻlovchisi 
Agar bir soʻzi takror qoʻllansa, 
vazifadosh ayiruv bogʻlovchisi 
sanaladi. 
Qurvonbibi bir ko‗cha 
eshigiga, bir yonboshdagi 
daraxtlar 
orasidan 
ko‗tarilib 
kelayotgan 
quyoshga, 
bir 
o‗choqboshidagi 
qiziga 
qaradi.