Samarqand davlat universiteti a. B. Pardayev, S. A. Qurbonov

goʻyo(ki), xuddi, naq, bamisoli, bamisli soʻzlarining vazifalari 
Vazifasi 
Izoh 
Misollar 
Yuklama 
Agar goʻyo(ki), xuddi, naq kabi 
soʻzlar 
sodda 
gap 
tarkibida 
qatnashsa va bogʻlash vazifasini 
bajarmasa, 
oʻxshatish-qiyoslash 
yuklamasi sanaladi. 
1) 
U 
xuddi 
akasiga 
oʻxshaydi. 
2) Goʻyo butun olam 
uyguga ketgandek edi. 
Bogʻlovchi 
Agar goʻyo(ki), xuddi, naq kabi 
soʻzlar qoʻshma gap tarkibida 
qatnashsa va bir gapni ikkinchi 
gapga bogʻlash vazifasini bajarsa, 
qiyoslash-chogʻishtiruv bogʻlovchisi 
sanaladi. 
1) Uy jimjit, goʻyo butun 
olam uyquga ketgan. 
GUMON YUKLAMASI 
Gap mazmuniga gumon ma‘nosini yuklovchi -dir qo‗shimchasi gumon 
yuklamasi hisoblanadi. 
Bu yuklama -man, -san qo‗shimchalari qatorida turuvchi uchinchi shaxs 
qo‗shimchasi
-dir bilan shakldoshdir. -dir yuklamasi urg‗u olmaydi. 
7-misol. Gumon yuklamasi ajratib koʻrsatilgan. 
1. Sizni yo‗qlab kelgandir? (S. Zunnunova) 2. «O‗lsa o‗lgandir, bunga nima 
janjal!» – deb qo‗ydi tag‗in birov. (Abdulla Qodiriy) 3. G‗afur aka bugun va‘da 
qilgan she‘rini yozayotgandir. (Said Ahmad) 
-dir gumon yuklamasi bir qator qoʻshimchalar bilan oʻzaro shakldosh 
hisoblanadi. 
-dir qoʻshimchasining shakldoshligi 
№ 
Qoʻshimcha 
Vazifasi 
Xususiyati 
1 
-dir: U talabadir. 
Kesimlik 
qoʻshimchasi / 
ismlarning 
munosabat shakli 
-dir kesimlik qoʻshimchasi fe‘ldan 
boshqa soʻz turkumlari (ot, sifat, son, 
olmosh va h.k)ga qoʻshilib, ularni 
kesim sifatida shakllantiradi va bosh 
kelishikdagi U soʻzi bilan ifodalangan 
ega bilan bogʻlaydi. 
2