Samarqand davlat universiteti a. B. Pardayev, S. A. Qurbonov

 
Ot kesimni shakllantiruvchi vositalar 
№ 
Kesimlik qoʻshimchalari 
1 
-man; -miz; 
-san; -siz; 
-dir; 
I. Men oʻquvchiman. Biz oʻquvchimiz. 
II. Sen oʻquvchisan. Siz oʻquvchisiz. 
III. U oʻquvchidir. Ular 
oʻquvchidirlar. 
Bogʻlamalar 
2 
boʻlmoq, hisoblanmoq, sanalmoq 
soʻzlari 
Bu kishi mening akam boʻladi. 
Toshkent 
Oʻzbekistonning 
poytaxti 
hisoblanadi. 
3 
edi, ekan, emish, emas toʻliqsiz 
fe‘llari 
Bu kitob juda qiziq ekan. 
Sodiqjon brigada boshligʻi edi. 
4 
kerak, zarur, darkor, lozim, shart 
soʻzlari 
Sen yaxshi oʻqishing kerak. 
Biz bugun shu ishni tugatishimiz lozim. 
 
 
6-misol. Bogʻlamali ot kesimlar ajratib koʻrsatilgan. 

---

218 
 
1. Bilimsiz kishilarning ko‗ngli xurofotga moyil bo„ladi. (Abu Rayhon 
Beruniy) 2. Bilim daraxtdir, amal esa uning mevasi... (Husayn Voiz Koshifiy) 3. Ilm 
insoniyat gavharidir. (Mirzo Bedil) 4. Oz-oz o‗rganib dono bo„lur, qatra-qatra 
yig‗ilib daryo bo„lur. (A.Navoiy) 5. Ilm sarvat(boylik)dan ustundir. (Ali ibn Abu 
Tolib) 
OT KESIM VA EGA ORASIDA TIRENING 
ISHLATILISHI 
 
Kesim ot kesim bo‗lib, uning kesimlik shaklini ko‗rsatuvchi bog‗lamalar 
qo‗llanilmasa, u vaqtda kesim ohang yordamida shakllanadi. 
Ot kesimning kesimlik shakllari maxsus ifodalanmay, ohang yordamida 
shakllanganda, shu tugallangan ohangni ifodalash uchun ega bilan kesim o‗rtasiga 
yozuvda tire qo‗yiladi. Masalan: Samarqand – azim shahar. Maqsadimiz – a‟lo 
o„qish.