Samdti, Davolash fakulteti 4- son ichki kasalliklar kafedra yig'ilishida

Etiologiyasi va patogenezi.  Piyelonefritni -  ko' proq grammanfiy ichak tayoqchalari guruhidagi Escherichia coli (75%), Proteus mirabilis (10-15%), turli "Enterococ" va " Enterobacteriyalar piyelonefritda buyrak zararlalar chaqiradi.  Kamroq hollarda Klebsiella, "Staphylococ" lar Candida albican olib keladi. So'nggi yillarda Ureaplasma urealyticum, Mycoplasma hominslaming o'rni to'g'risida fikr yuritilmoqda. Bir qism bemorlarda kasallikning ichak tayoqchalari boshqa turli xil mikroblar bilan birgalikda chaqiradi. Ayrim hollarda esa siydik ekmasida umuman mikroblar aniqlanmaydi. Unda kasallikni mikroblarning L-shakli chaqirganligi to'g'risida o'ylash kerak.

Piyelonefritni chaqiruvchi omil odatda, buyrakka urogen (yuqoriga ko' tariluvchi), gematogen (organizmdagi mavjud infeksiya o'choqlaridan) va kam hollarda limfogen yo'l bilan tushadi. Siydik yo'llari obstruksiyasi, shu jumladan, kateterizatsiya, qandli diabet va orqa miya jarohatlari, siydik qopining neyrogen disfunksiyasi (uning oqibatida siydikning ushlab qolinishi siydik qopini takror kateterizatsiya qilish zaruriyatini tug'diradi va takror infeksiya tushadi), o'ta jinsiy faollik (jinsiy qo' shilish vaqtida yosh ayollar siydik chiqarish kanalining erkak olati bilan ishqalanishi, siydik jinsiy a'zo diafragrnasining qisqarishi siydik qopiga bakteriya tushishiga sharoit yaratadi), homiladorlik (siydik naychasi tonusi va peristaltikasini susayishi, siydik qopi naychasi qopqoqchalarining funksional yetishmovchiligi hamda buyrak gemodinamikasidagi o'zgarishlar buyrak kortikal qismi qon aylanishini pasayishi, kattalashgan bachadon bilan siydik naychasining bosilishi) piyelonefrit rivojlanishi uchun yaxshi sharoit yaratadi.

Surunkali piyelonefrit
Surunkali piyelonefrit ko'p hollarda to'liq davolanmagan va o'z vaqtida tashxis qo'yilmagan o'tkir piyelonefrit negizida rivojlanadi. Ammo, aksariyat hollarda, ushbu o'tish davrini aniqlash imkoni bo'lmaydi. Surunkali piyelonefrit qator hollarda yashirin kechganligi sababli tashxislashda bir muncha qiyinchiliklar tug'iladi.
Klinikasi. Surunkali piyelonefritni klinik namoyon bo'lishi kasallik davriga mos ravishda binmuncha farq qiladi. Yashirin kechganda bemorlarda minimal klinik belgilar kuzatiladi. Ular ko'p hollarda o'z kasalliklari to'g'risida axborotga ega bo'lmaydilar, binobarin, shikoyatlar bildirmaydilar. Ba'zan o'tkir respirator kasalliklar yoki profilaktik ko'riklar vaqtida siydikda uncha yaqqol bo'lmagan o'zgarishlar aniqlanadi. Homilador ayollarda esa piyelonefrit yashirin kechganda bemordan sinchkovlik biIan anamnez to'plash, obyektiv ko'rikdan va laborator-sbobiy tekshirishlardan o'tkazish lozim. Chunki yaqqol belgilar bo'lmasa ham, kasallik rivojlanib, buyraklardagi yallig'lanish jarayoni asta-sekin zo`rayib boradi va sklerotik o'zgarishlar rivojlanadi. Laborator-asbobiy lekshirish/ar.  O'tkir  piyelonefrit  va  surunkalisini  qo'zish  davrida  laborator o'zgarishlar bir-biridan katta farq qilmaydi. Qonning umumiy tahlilida leykotsitlar fonnulasining chapga siljishi (tayoqcha yadroli va yosh leykotsitlarning ko'payishi) bilan kuzatiladigan leykotsitoz va ECHTning oshishi qayd etiladi. Umumiy siydik tahlili piyelonefrit tashxisini tasdiqlashda muhim ahamiyatga ega. Odatda, siydik ishqoriy reaksiyaga ega bo'ladi va uncha yuqori bo'lmagan proteinuriya (oqsil izlari - 0,033) aniqlanadi. Ko'ruv maydonida 5-6 donadan l 00 va undan ortiq leykotsittar ba'zan gematuriya qayd etiladi. Siydikda eritrotsitlarning paydo bo'lishi buyrak so'rg'ichlari nekrozidan dalolat beradi. Nechiporenko sinamasida leykotsitlar eritrotsitlarga qaraganda me'yoridan ortiq aniqlanadi. Zimnitskiy sinamasida siydikning nisbiy zichligi pasaygan, nikturiya kuzatiladi.

Bakteriologik tekshirishda l ml siydikda mikroblar sonini 100 000 dan ko'p bo'lishi chin bakteriuriya deb ataladi va piyelonefrit belgilaridan biri hisoblanadi. Tekshirishga siydik aseptika qoidalariga amal qilingan holda o'rta portsiyasi olinishi kerak. Etiologik omilni aniqlash maqsadida siydik ekiladi va kasallikni chaqirgan bakteriyalami antibiotiklarga sezuvchanligi aniqlanadi. Siydikda leykotsituriya aniqlanib, ekmada mikroblar o'smasa, kasallikning sababi xlamidiyalar, uroplazma yoki sil tayoqchasi bo'lishi mumkin.

Piyelonefrit yashirin kechganda ayrim hollarda prednizolon sinamasi o'tkaziladi. Suning uchun 0,9 % - 10 ml fiziologik eritmada 30 mg prednizolon vena ichiga 5 daqiqa davomida yuboriladi va l, 2, 3 soat va l kun o'tgach siydik tekshiriladi. Agarda 1 soat davomida yig'ilgan siydikdagi mikroblar soni 400 000 tadan ko'p bo'lsa, sinama musbat hisoblanadi.

3. Balgam taxlili.
SamDTI, Davolash fakulteti

4- son  ichki kasalliklar kafedra yig'ilishida

"Tasdiqlangan"

Kafedra mudiri,

v/b Xoljigitova M.B.

« » 20 yil

Bayonnoma №

Bilet №6

1. 
   Jigar sirrozi klinik belgilari. (Jigarga bogliq, jigardan tashqari)
   

Aniqlash Jigar sirrozi surunkali avj olib boruvchi diffuz kasallik bo‘lib, gepatotsitlaming nekrozi, biriktiruvchi to‘qimaIaming o'sishi, oqibatda jigar normal arxitektonikasining buzilishi va regeneratsiya tugunlarining hosil bo'lishi hamda rivojlanib boruvchi fibroz bilan namoyon boladi. Uning oqibatida avj olib boruvchi surankali jigar yetishmovchiligi va portal gipertenziya belgilari yuzaga keladi Jigar sirrozi rivojlanishining sabablari orasida asosiy joy infektsiyalar, viruslarning surunkali ta'siri( gepatit b, C, D gepatit viruslari), uzoq muddatli spirtli ichimliklar suestimol qilish. Jigar sirrozi toksik moddalarga (xususan, xlorli erituvchilar, insektitsidlar), ayrim dori-darmonlarga (metotreksat va boshqalar) olib keladi.

Jigar sirrozida uchraydigan kaftlar eritemasi(jigar kaftlari)

 Teri ustida qon tomir yulduzlar.

 Bemorda ginekomastiya.

igar sirrozi bilan og'rigan bemorlarda astit.

 Portal gipertenziya 

2. Dermatomiozitlar etiologiyasi, patagenezi, klinikasi.

3. Rentgen interpritasiyasi
SamDTI, Davolash fakulteti

4- son  ichki kasalliklar kafedra yig'ilishida

"Tasdiqlangan"

Kafedra mudiri,

v/b Xoljigitova M.B.

« » 20 yil

Bayonnoma №

Bilet №7

1. 
   Dori allergiyasi etiologiyasi, klinikasi, davolash prinsiplari?
   

Dori allergiyasi (DА) – dori vositalari taʼsiriga ikkilamchi yuqori darajadagi spetsifik immun reaktsiya boʼlib, umumiy ѐki mahalliy klinik belgilar bilan kuzatiladi.

Nojoʼya dori reaktsiyasi oldindan aytib beriladigan va aytib berilmaydigan turlarga boʼlinadi. Birinchini zimmasiga 75 foizgacha nomaqbul taʼsirlar toʼgʼri keladi. Аytish mumkin boʼlmaydiganga oʼta sezuvchanlik (allergik) reaktsiyalar kiradi va xamma nojoʼya taʼsirlarning 7-10 foizini tashkil qiladi.