Ш. А. Абдуллаева

Синфдан ва мактабдан ташқари тарбиявий ишлар
Консепциясини мазмуни ва моҳияти  
1993 йили Халқ таълими вазирлиги томонидан “Синфдан ва мактабдан 
ташқари тарбиявий ишлар” консепцияси тасдиқланган эди. 1997 йили 
“Таълим тўғрисида”ги қонун ва “Кадрлар тайёрлаш миллий дастури”нинг 
қилниши, Республикамизда маънавиятга алоҳида эътибор муносабати ва 
таълим соҳасини тубдан ислоҳ қилиш мазкур консепция қайта ишлаб 
чиқилди ва Халқ таълими вазирлагининг 1999 йил 30 июл 8/5-сонли ҳайъат 
қарори билан тасдиқланди.
Консепция уч бўлимдан иборат бшлиб, унинг биринчи боби синфдан 
ва мактабдан ташқари тарбиявий ишлар консепциясининг деб номланади. 
Бунда консепцияни ишлаб чиқишнинг кўрсатилади. Мамлакатимиз 
мустақилигидан сўнг турли соҳаларда, жумладан халқ таълими тизимида ҳам 
ўсиб келаётган янги авлод таълим-тарбияси билан боғлиқ жараённи қайта 
кўриб бошланганлиги фан ва маданиятнинг сўнги нуқталари ёш авлодни 
ҳаётга тайёрлашнинг самарали шакл ва ишлаш зарурияти пайдо бўлганги 
баён этилади. Синфдан ва мактабдан ташқари ишларнинг самарадорлини 
ошириш комил инсонни шакллантиришнинг энг замонавий ва қулай топиб 
жорий этишга боғлиқ. Тарбиявий ишларни давр талабига жавоб берадиган 
ҳолга кетириш учун тарбиянинг асоси барча ғояларни кўриб чиқиш, асосий 
1
Щасанбоева О. Тарбиявий ишларни ташкил =илиш методикаси. Т., 1996 йил, 41-б. 

---

80 
эътибор болаларга қаратилиши, ижобий тажрибалардан унумли фойдаланиш 
келтириб чиқилади.
 
Консепциянинг иккинчи бўлими “Тарбиявий ” ишларнинг асосий 
мақсад ва вазифалари деб номланади, унда тадбирнинг бош мақсади – ёш 
авлодни маънавий ахлоқий тарбиялашда бой миллий, маънавий – тарихий 
анъаналарга, урф-одатлари умумбашарий қадириятларга асосланган самарали 
ташкилий, шакл ва воситаларни ишлаб чиқиб амалга жорий этишдир, 
кўрсатилади.
Тарбиянинг асосий вазифаси – шахснинг ақлий, ахлоқий, эркин 
фикрловчи ва жисмоний ривожланиши, унинг қобилиятларини хар 
томонлама очиш учун имкониятлар яратишдан иборатлиги такитланади. 
Белгиланган мақсадларга эришиш ва вазифаларни амалга ошириш учун 
юриқлар берилади. Шу билан бирга тарбиянинг асосий тизими кўрсатилади.