Sh o sr a n o r m a t o V a j a h o n a d a b iy o t I

birdaniga uni sevishini anglab yetadi. Oneginning qalbi tubida cho‘kib 
yotgan asl insoniy hissiyotlar uyg'onadi, muhabbat ham alamli, ham 
shirin tuyg'ularini qo‘zg‘aydi. Tatyana tabiatiga sodiq qoladi, Oneginni 
hali ham sevadi, biroq u birovlarning iztirobi evaziga muhabbatga 
erishish adolatdan emas deb biladi, eriga sodiq qolishga qaror qiladi.
Yozuvchi Oneginni sevgi, hijron iztiroblari bilan to'lgan holda 
qoldirib, romanini yakunlaydi.
«Yevgeniy Onegin» she’riy romani Pushkin ijodidagi realizm tomon 
tashlangan yangi qadam bo‘ldi, unda voqelik, xarakterlaming realistik 
tasviri, ayni paytda zamonasining muhim ijtimoiy-axloqiy muammolari 
aks ettirilganligini kuzatish mumkin. Shu tariqa Pushkin keyinchalik 
rus adabiyotida Gogol, Tolstoy, Dostoyevskiy, Chexov kabi yozuvchilar 
tomonidan yuksak ch o‘qqiga ko'tarilgan realistik yo'nalishlarga asos 
soldi.
1830- 
yilning kuzini Pushkin Boldinoda o'tkazadi. Bu yerda u 
«Kolomnodagi kulba» dostonini yozib tugatadi. Bu asarning sujeti 
atayin soddalashtirilgan, shoir go‘yoki yozuvchidan nasihatgo'ylik, 
o ‘gitbozlikni kutuvchi tanqidchi bilan bahs-munozaraga kirishadi.
P u sh kinning 
«Belkin qissalari» asari ham Boldinoda yaratilgan. 
Unda yozuvchi har biri mustaqil bo'lgan hikoyalarni bir nom ostida 
birlashtiradi. Bu hikoyalarda realizmga moyillik sezilsa-da, romantizm 
elementlari hali kuchli. Pushkin qissa deb atagan bu hikoyalar sujeti 
asosidagi voqealar aksar holda favqulodda, kitobxonni qiziqtiruvchi, 
sarguzashtga moyil, bir oz g‘ayritabiiy xarakterda. Yuqorida eslatib 
o ‘tilgan «Bron» hikoyasida kuyovning almashib qolishi, «Qishloqi 
oyimqiz» da aslzoda qizning badavlat takabbur yigit muhabbatini