Shavkat Sharipov, Odil Qo‘ysinov, Qumrinisa Abdullayeva

Parmalash stanogi bilan yog‘ochga ishlov berish 
Xomaki mahsulotni parmalab teshish, uzunchoq teshiklar va chuqur-
chalar ochish uchun parmalar, uchli frezalar hamda zenkerlardan 
foydalaniladi (11, 12-rasmlar). Parmalarning o‘lchami teshiklarning 
diametrlariga mos kelishi lozim, parmalarning tipi parmalash sharoiti, 
teshik tubining shakli va chuqurligiga qarab tanlanadi. 
10-rasm.
Parmalash stanogi: 
1 – plita; 2 – kolonka; 3 – konsol; 
4 – elektr dvigatel; 5 – shpindel; 
6 – shpindelni suruvchi dasta; 
7 – boshqarish qutisi; 8 – patron; 
9 – himoya to‘sqichi.

---

32
Yog‘och tolalarining yo‘nalishiga 
per 
pendikular joylashgan patron te-
shiklar hamda bir tomoni berk bo‘lgan, 
nisbatan sayoz teshiklar keskichli par-
malar bilan (11-rasm, a, b, d) hosil 
qilinadi. Yog‘och qirindilaridan iborat 
zago tovkalarni parmalash uchun qattiq 
qotishma plastinkali kesish asboblaridan 
foydalaniladi.
O‘qi yog‘och tolalari yo‘nalishida 
joylashgan teshiklar qoshiqsimon par-
ma bilan parmalanadi (12-rasm, e). 
Zagotovkani yog‘och tolalariga ko‘nda-
12-rasm. 
Parmalar, uchli freza va zenkerlar:
a
– markaziy teshiklar ochadigan parma, 
b – qopqoqli parma, d – markaziy teshiklar 
ochadigan parma, e – qoshiqsimon parma, 
f – spiral parma, g 
– markazli va kertkichli 
spiral parma, h, i – vintsimon parma, 
j – shtoporsimon parma, e
– uchli freza.
11-rasm. 
Parmalash (a, b, d), parmalash-paz olish (e) va parmalash o‘tkazish (f) 
stanoklarda o‘yilgan teshiklar
a)
b)
d)
e)
f)
i)
g)
h)
j)
k)
l)
a)
b)
d)
e)
f)

---

33
lang yo‘nalishda parmalash uchun tig‘li parmalar ishlatiladi (12-rasm, f). 
Chuqur teshiklar ochishda spiral parma (12-rasm, g), vintsimon parma 
(12-rasm, h, i) va shtopor parma (12-rasm, j) lardan foydalaniladi, bu 
parmalar bilan yog‘och tolalari yo‘nalishida ham, tolalarni ko‘ndalang 
yo‘nalishda ham parmalash mumkin. Spiral parmalar chidamli bo‘ladi.