Щзгармас ток машиналари


-расм. Мустақил қўзьатишли генераторнинг ташқи тавсифи


Download 4.44 Mb.
bet68/145
Sana30.10.2023
Hajmi4.44 Mb.
#1734260
1   ...   64   65   66   67   68   69   70   71   ...   145
Bog'liq
ЭЛЕКТР МАШИНАЛАР-1 кисм

48-расм. Мустақил қўзьатишли генераторнинг ташқи тавсифи


Одатда, генераторларнинг (пайвандлаш генераторларидан ташқари), қўзьатиш токи iқ=cоnst бўлганда, юкланиш токининг қиймати 0 дан рухсат этилган қийматгача ўзгарганда, генератор-
ларнинг чиқиш клеммаларидаги кучланиш номинал қийматидан мумкин қадар оз ўзгариши керак.
Ташқи характеристикани, одат-да, ахамиятга эга бўлган иккита хол учун қуришни тавсия этилади: 1) салт ишлаш холатида (Ia=0) якор чўлғамида хосил бўлган электр юритувчи кучнинг қиймати Ео=Uн га тўьри келган қўзьатиш токининг қиймати iқ=cоnst бўлганда юкланиш токини ошириб олиш
2) якорp чўлғамининг токи Ia=Iн ва кучланиши Ua=Uн бўлганда қўзьатиш токининг қийматини iқ=iқн=cоnst қилиб, юкланиш токини камайтириб олиш.
Ташқи тавсифни тажрибада юкланиш токини Ia=0 дан Ia=Iн гача ошириб олинганда, генераторнинг чиқиш клеммаларидаги кучланиши, якор реакциясининг магнитсизловчи таoсирининг ва якорp занжиридаги қаршиликлар билан кучланишнинг пасайиши туфайли бир оз камаяди. Ташқи тавсиф эгри чизиьининг шаклига, юкланиш токи таoсирида машинанинг магнит занжирини тўйиниш даражасини ўзгариши хам сабаб бўлади.
Кучланишнинг ошиши номинал кучланиш Uн га нисбатан фоиз (%) хисобида қуйидагича аниқланади:
(13-2)
Ташқи тавсифни тажрибада юкни ошириб олинганда кучланишнинг пасайиши қуйидагича аниқланади:
(13-3)
бунда Uн-якор токи Ia=Iн бўлганда генераторнинг чиқиш клеммаларидаги номинал кучланиш.
Компенсацияловчи чўлғами бўлмаган ўрта қувватли машиналарда кучланишнинг ошиши, одатда (510) фоизни ташкил қилади.


49-расм. Ўзгармас ток генераторининг ростлаш тавсифи


Ўзгармас ток генераторининг ростлаш характеристикаси якорнинг тезлиги n=cоnst бўлиб, якордаги юклама ўзгарганда генераторнинг кучланишини ўзгартирмасдан U= cоnst сақлаб қолиш учун қўзьатиш токини қандай ўзгартириш кераклигини характерлайди яoни: iқ = f(I), n=cоnst. Юклама токи I ортиши билан кучланишнинг актив пасайиши IаRа ни ортишини ва якор реакциясининг таoсирини компенсация қилиш учун қўзьатиш токи iқ ни орттириш керак. Салт ишлаш режимидан номинал юклама режимига ўтишда қўзьатиш токини 1525 фоизгача орттири-лади.
Бу тавсифни, юкланиш токини камайтириб олинган хол учун кўриб чиқамиз (49-расм).
Ўзгармас ток генератори-
нинг кучланиш формуласи (12-6) га асосан, агар қўзьатиш токи iқ нинг қиймати ўзгартирилмасдан қолдирилса, юкланиш токи Ia камайганда якор реакцияси кучсизланади ва якор занжири-
даги кучланишнинг пасайиши IaRa хам камаяди. Шунинг учун генераторнинг чиқиш клеммаларидаги кучланиш миқдори ортади. Лекин шартга кўра, Uа=Uн=cоnst бўлиши керак, шу мақсадда, ростлаш тавсифини тажрибада олинаётган пайтда қўзьатиш токи iқ ни камайтириш лозим бўлади.
Юкланиш токи орттирилганда якор занжиридаги кучланишнинг пасайиши ва якор реакциясининг таoсирида машинанинг магнит ўзагини магнитсизланиши хисобига генераторни чиқиш клеммаларидаги кучланишнинг камайишини бартараф этиш, яoни кучланишни Uа= Uн= cоnst холда сақлаш учун қўзьатиш токи iқ ни бир оз орттириш керак бўлади.





Download 4.44 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   64   65   66   67   68   69   70   71   ...   145




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling