T. C. Erciyes üNİversitesi sosyal b

ESERLERİ:
Topaloğlu, Maturîdî’nin eserlerini a- Kelam ve Mezhepler Tarihi, b- Usûl-i 
Fıkıh, c- Tefsir ve Kur’ân İlimleri, d- Maturîdî’ye Nispet Edilen eserler şeklinde 
tasnif etmektedir.
48
Diğerleri henüz günümüze ulaşamamış olduğu için tezimizde 
yer verdiğimiz Tevilâtu’l-Kur’ân ve Kitabü’t-Tevhîd adlı eserlerini (bu sınıflamayı 
baz alarak) tanıtıp diğerlerini sadece isim olarak zikretmeyi uygun gördük.
 
 
45
Yeprem, İrade Hürriyeti ve İmam Maturîdî, s. 255. Topaloğlu, Kitabü’t-Tevhîd Terc., s. XX. 
46
Topaloğlu, Kitabü’t-Tevhîd Terc., s. XXIV 
47
Kutlu, İmam Maturîdî ve Maturîdîlik,  s. 20 
48
Topaloğlu, İmam Maturîdî ve Maturîdîlik, s. XXV-XXXIV 

---

13 
A-) KELAM VE MEZHEPLER TARİHİ:
 
Kitabü’t-Tevhîd: Maturîdî’nin kelam görüşlerini sistemli olarak ihtiva eden 
bu eseri onun en önemli eseri olmakla birlikte, Maturîdiyye akaidinin de temel 
kaynak eseri kabul edilmektedir. Eserin bilinen tek nüshasına (Cambridge 
Üniversitesi Kütüphanesi, nr. Add, 3651) dayanarak Fethullah Huleyf tarafından 
neşri yapılmış, İstanbul (1979), Beyrut (1982) ve İskenderiye’de tekrar baskıları 
yapılmıştır.
49
Son olarak Bekir Topaloğlu tarafından tercüme edilen eser, 2005 
yılında günümüz Türkçesine kazandırılmıştır. İlahiyat, Nübüvvet, Kaza ve Kader 
Konuları, Büyük Günahlar, İman ve İslam konularını işleyen eserde Maturîdî 
yalnızca kendi fikirlerini beyan etmekle kalmamış, aynı zamanda Mutezile’nin 
fikirlerine de reddiyeler yazmıştır. Bu eser, akla ve serbest düşünceye verdiği 
önemle de felsefî bir ekol niteliğindedir.
50
Kelam ve mezhepler tarihiyle ilgili diğer eserleri şunlardır: Kitabu’l-
Makâlat, Kitabü’l-Usûl, er-Red ala Karamita, Reddü’l-Usûli’l-Hamse li-Ebî 
Muhammed el Bahilî, Reddü Evâ’ili’l-edille li’l-Kâ’bî, Reddü tezhibi’l-cedel li’l-
Kâ’bî, Reddü Kitabü’l-İmâme li-ba zır-revâfiz,Beyânü vehmi’l-Mu’tezile.