T. C. MİMar sinan güzel sanatlar üNİversitesi sosyal biLİmler enstiTÜSÜ tarih anabiLİm dali ortaçAĞ tariHİ programi
IV. 6. 3. Altın Orda ve Rus Hükümdarları Arasındaki Evlilikler
Download 3.07 Mb. Pdf ko'rish
|
- Bu sahifa navigatsiya:
- IV.6.4.1.b. Boris Godunov
- IV.6.4.2. Altın Orda Kökenli Rus Çariçeleri
- IV.6.4.2.a.Solomaniye Saburova (1490-1542)
- IV.6.4.2.b. Yelena Glinskaya (1508-1538)
- IV.6.4.2.c. İrina Godunova 1148 IV.6.4.2.d. Natalya Narışkina (1651-1694)
- IV.6.4.2.e. Marfa Apraksina (1664-1715)
- IV. 7. Rusların Tatar İsimlerini Benimsemeleri
|
IV. 6. 3. Altın Orda ve Rus Hükümdarları Arasındaki Evlilikler Altın Orda Devleti öncesinde de Ruslar Türk kavimleriyle yan yana yaşamış ve etkileşimde bulunmuşlardır. Hunlar, Avarlar, Bulgarlar, Savarlar, Hazarlar, Kıpçaklar ve diğer Türk boyları Ruslarla temas içindeydiler. Bu ilişkiler çerçevesinde Rus ve Türkler arasında üst düzeyde evlilikler de yapılmıştır. Nitekim Rus knezleri arasında Kıpçak hanının kızıyla ilk evlenen Rus knezi Yaroslav Mudrıy’nın oğlu I. Vsevolod (1030-1093) oldu. 1115
Yaroslav Mudrıy’nın torunu II. Svyatopolk İzyaslaviç (1050-1113) de Kıpçak Hanı Togor Han’ın kızıyla evlendi (1094). 1116
Bu iki knez de Büyük Kiyev Knezliği’nin başına geçmişlerdir.
1110 Bu aile, Semöney Bagişeviç Yauşev Mirza’nın soyundan gelmektedir. Semöney Mirza’ya Çar Mihail Fedoroviç tarafından 7 Haziran 1628 tarihinde knezlik unvanı verilmiştir. Bkz. S. V. Lyübimov, a.g.e., s. 59. 1111 Rus soylu knezleri arasında Tatar soyundan gelen iki ayrı Yengalıçev ailesi vardır. Bunlardan ilki, 28 Mart 1580 tarihinde Çar İvan Vasilyeviç’in kararnamesiyle knezlik unvanı verilen Yanglıç Bedışeviç’in soyundan gelmektedir. İkinci aile ise, İşmamet Yengalıçev Mirza’nın soyundan gelmektedir. Bu mirzaya Çar Mihail Fedoroviç’in 1621 tarihli kararnamesiyle knezlik unvanı verilmiştir. Bkz. S. V. Lyübimov, a.g.e., s. 54. 1112 Yenikey Tenişeviç Kuguşev’in soyundan gelen bu aileye 20 Mart 1551 tarihinde malikâne verilmişitir. Bkz. S. V. Lyübimov, a.g.e., s. 54-55. 1113
N. A. Baskakov, Russkiye Familiyi Tyurkskoğo Proishojdeniya adlı eserinde ünlü Rus tarihçi Karamzin’in soyadının Türkçe’deki “Kara Mirza”dan geldiğini yazmaktadır. Bkz. N. A. Baskakov, a.g.e., s. 178. 1114
M. D. Karateyev, Rusy i Tatarı. Arabeski İstoriyi, I, Russkiy Vzglyad, s. 29. 1115
Rıza Bariyev, Voljskiye Bulgarıİstoriya i Kulytura, Agat Yayınları, S. Petersburg 2005, s. 246. 1116
PSRL, II, Voskresenskaya Letopisy, s. 21. 265
Yine II. Vladimir Vsevolodoviç Monomah’ın (1053-1125) üçüncü eşi Kıpçak olduğu gibi iki oğlunu da Kıpçak hanlarının kızlarıyla evlendirmiştir. Yuriy Dolgorukiy, 1108’de Aep Han’ın kızı, 1117
Andrey Volınskiy de 1117’de Togor Han’ın torunuyla 1118 evlenmişlerdir. Yuriy Dolgorukiy’nin Kıpçak hanının kızıyla evliliğinden 11 çocuğu olmuştur ki, bunların arasında Vsevolod Bolyşoye Gnezdo isimli oğlu da vardı. 1119 Bu knezin torunları daha sonra Büyük Moskova knezi olmuş ve XVI. yüzyılın sonuna kadar hüküm sürmüşlerdir.
Rus knezleri arasında özellikle Çernigov knezleri daha çok Kıpçak kızlarıyla evlenmişlerdir. Yaroslav Mudrıy’nın torunu Oleg Çernigovskiy, Kıpçak kızıyla evlenmiştir. 1120 Onun oğlu Svyatoslav da Kıpçak Hanı Aep’in kızıyla evliydi. 1121 Bu
evlilikten ünlü İgor Destanı’nın kahramanı İgor doğmuştur. İgor, kendisi ise Yuriy Dolgorukiy’nin torunu ile evlenmiştir ki, onda da Kıpçak kanı akıyordu. 1122
ilişkisi ve siyasî nedenlerle açıklanmaktadır. Ancak, diğer Rus knezlerinin de Türk kızlarıyla evlendikleri bilinmektedir. Örneğin Andrey Bogolübskiy, İdil Bulgarlı bir kızla evlenmiştir. 1123
Aleksandr Nevskiy de dahil olmak üzere birçok Rus knezinin annelerinin Kıpçak güzelleri olduğu bilinmektedir. Aleksandr Nevskiy’nin babası II. Yaroslav’ın iki eşi vardı. Bunlardan ilki Kıpçak hanının kızı, ikincisi ise Knez Mstislav Udaloy’un kızı Rostislava idi. Aleksandr Nevskiy’nin annesinin II. Yaroslav’ın hangi eşi olduğu bilinmemektedir. Ancak Aleksandr’ın annesinin Kıpçak Hanı’nın kızı değil de Rostislava olduğunu varsayarsak dahi, anne tarafından Aleksandr Nevskiy Kıpçak Han’ın torunuydu. Zira, Aleksandr’ın anneannesi Kotyan Hanı’nın kızıydı. 1124
1117 PSRL, XII, Lavrentyevskaya Letopisy, s. 272. 1118 PSRL, II, Voskresenskaya Letopisy, s.42. 1119 M. D. Hmırov, Alfavitno-Spravoçnıy Pereçeny Gosudarey Russkih i Zameçatelyneyşih Osob İh Krovi, S. Petersburg 1993, s. 148. 1120
R. Bariyev, Voljskiye Bulgarıİstoriya i Kulytura, s. 247. 1121
PSRL, XII, Lavrentyevskaya Letopisy, s. 272. 1122
R. Bariyev, Voljskiye Bulgarı İstoriya i Kulytura, s. 247. 1123
R. Bariyev, Voljskiye Bulgarı İstoriya i Kulytura, s. 247. 1124
R. Bariyev, Voljskiye Bulgarıİstoriya i Kulytura, s. 248. 266
Kıpçak ve Bulgarlar, Altın Orda Devleti tarafından ele geçrildikten sonra, Rus knezleri evlilik yoluyla Altın Orda hanlarıyla da akrabalık bağlarını kurmuşlardır. Rostov Knezi Gleb Vasilyeviç 1257’de Sartak Han’ın kızıyla dönmüştür. 1125
Knez Fedor Rostislaviç Çerniy 1281-92 yılları arasında Orda’da yaşamış ve burada Han’ın kızıyla evlenmiştir. 1126 1302’de Rostov knezi Konstantin Borisoviç Orda’da bir Tatar kızıyla evlenmiştir. 1127
Moskova Knezi III. Yuriy Daniloviç (1281-1325) Özbek Han’ın kızkardeşi ile evliydi. 1128 Rus ve Tatar elit sınıfları arasında evlilikler hiç şüphesiz Altın Orda’nın yıkılışından sonra da devam etmiştir. Örneğin 1506’da Sultan Hudaykul, III. Vasiliy’in kızkardeşi Evdokiya ile, 1575’de de Sain-Bulat Han Rus ileri gelen devlet adamı I. F. Mstislavskiy’nin kızı Anastassiya ile evlenmişlerdir. 1129
Diğer taraftan halk kitleleri arasında da kaynaşmalar olmuştur. Rus tarihçisi Karateyev, farklı siyasî ve sosyal nedenlerden dolayı çok sayıda Altın Ordalı’nın Orda’dan kaçtıklarını ve başta Moskova olmak üzere Rus knezliklerine sığındıklarını yazmaktadır. Ortodoksluğu kabul eden Tatarlara toprak verilmiş, bunlar Rus kızlarıyla evlenmiştir. 1130
Böylece Rus ve Türk halkları arasında sadece üst sınıflarda değil, alt sınıflarda da da akrabalık bağları tesis edilmiştir. Hatta Rus mitropolitlerden biri, Rus kadın ve Rus kadın esirlerinin Tatarlarla birlikte yaşadıklarını, onlarla evlendiklerini ve Tatar dinîne geçtiklerini yazmıştır. 1131
1125
A. Halikov, Rus Tanınan 500 Bulgar-Tatar Türk Asıllı Sülale, s. 11. 1126
Kardeşinin ölümünden sonra Smolensk’e hâkim olmak için Orda’ya giden Knez Fedor Rostislavoviç, hanbike tarafından o kadar beğenilmiştir ki, hanbike onu kendi kızıyla evlendirmek istemiştir. Knez, evli olduğu için hanbikenin bu teklifini reddetmiştir. Ancak Yaroslavl’a dönen Knez Fedor, eşinin öldüğü haberini aldığı gibi, oğlu ile kayınvalidesi de kendisini şehre sokmazlar. Bunun üzerine Knez Fedor, Orda’ya dönüp, hanbikenin kızıyla evlendi. Han, Knez Fedor’a Bulgar şehri de dahil olmak üzere 15 şehir verdi ve daha sonra kendisini Yaroslavl’a gönderdi. Bkz. M. D. Poluboyarinova, Russkiye Lüdi v Zolotoy Orde, s. 12-13.
1127 PSRL, XII, Lavrentyevskaya Letopisy, s. 501. 1128
PSRL, IX, Tipografskaya Letopisy, s. 142-149; PSRL, VI, Tverskaya Letopisy, s. 412-414. 1129
G. Kennedy, “Fathers, Sons and Brothers: Ties of Metaphorical Kinship between the Muscovite Grand Princes and teh Tatar Elite”, Harvard Ukrainian Studies, Kameni Krajeugilini: Rhetoric of the Medieval Slavic World. Essays Presented to Edward L. Keenan by His Colleagues and Friends, S. 19, Cambridge-Massachusetts 1995, s. 293. 1130 M. D. Karateyev, Rusy i Tatarı, Arabeski İstoriyi, I, Russkiy Vzglyad, s. 28. 1131 R. Bariyev, Voljskiye Bulgarıİstoriya i Kulytura, s. 255. 267
IV.6.4. Türk Kökenli Asilzadelerin Rus Tarihindeki Rolleri IV.6.4.1. Altın Orda Kökenli Çarlar IV.6.4.1.a. Semön Bekbulatoviç ve IV. İvan
Türk kökenli aristokratlarının Rus tarihinde oynadıkları rol büyüktür. Türk soyluları Rusya’da gerek nominal, gerek ise gerçek hükümdarlığa kadar yükselmişlerdir. Nitekim, 1574 yılında IV. İvan, Kasım Hanı Semön Bekbulatoviç adına tahttan feragat etmiştir. IV. İvan’ın tahtını Semön Bekbulatoviç’e bıraktığı meselesini İngiliz seyyahları Daniel Silvester ile Daniel Printz da doğrulamaktadırlar. 1132
Yine İvan’ın Semön’a gönderdiği mektupta da ona “efendim ve Bütün Rusya Büyük Çarı” şeklinde hitap ettiği bilinmeketdir. 1133
Rus Ortodoks Kilisesi’nin de onayını alan 1134 Semön 1574-76 yılları olmak üzere iki sene tahtta kalmış, daha sonra ise kendisine Tver’de toprak verilmiştir. Bu tarihlerde bütün emirler Semön’un adıyla çıkarılmıştır. 1135 IV. İvan’ın hâkimiyeti Semön’a devretmesi, ilk bakışta bir oyun gibi görülse de, dönemin şartlarına ve Rusya’daki gelişmelere bakıldığında, bu olayın arkasındaki gerçekler daha iyi anlaşılmaktadır. IV. İvan, bir taraftan ülke içerisinde reformlar gerçekleştirirken, diğer taraftan da İsveç ile yaptığı Livon savaşlarında (1558-1583) zor duruma düşmüştür. İV. İvan ülke içindeki boyar ve yerel knezlerin muhalefetini bastırmak ve merkezî yapıyı güçlendirmek için opriçnina politikasını 1136 (1565-1572) başlatmıştır.
1132
O. Pritsak, “Moscow, the Golden Horde, and the Kazan Khanate from a Polycultural POint of View”, Slavic Revıew, vol. XXVI, No. 4, Cambridge-Massachusetts 1967, s. 577. 1133 Poslaniya İvana Groznogo, ed. D. S. Lihaçev-S. Lur’e, Moskova-Leningrad 1951, s. 195. 1134 O. Pritsak, “Moscow, the Golden Horde, and the Kazan Khanate from a Polycultural Point of View”, s. 577. 1135
V. O. Klüçevskiy, O Russkoy İstoriyi, Sbornik, Moskova 1993, s. 183. 1136
Opriçnina politikası, boyar ve hizmetli knezlerin Çar’a karşı olan muhalefetlerini bastırmak amacıyla uygulan devlet terörüdür. 1558 yılında IV. İvan, Batlık kıyılarını ele geçirmek ve böylece Batı Avrupa ülkeleriyle özellikle ticarî ilişkilerini geliştirmek amacıyla Litvanya, İsveç ve Lehlere karşı savaş başlatmıştır. Savaşın uzaması, Kırım Hanlığı’nın Rus topraklarına saldırmaya başlaması, Rus topraklarında açlık vakalarının başlaması, IV. İvan’ı zor duruma sokmuştur. Bu gelişmeler karşısında boyarlar savaşın sona erdirilmesini talep etmeye ve Çar’ın emirlerine uymamaya 268
Her ne kadar korku ve baskıya dayalı bu politika ile IV. İvan, büyük oranda amacına ulaşsa ve muhalefeti bastırıp iktidarını güçlendirse de, bütün bunların yeterli olmadığı ve bir hükümdarın iktidarının aynen Çengiz Han İmparatorluğunda olduğu kadar güçlü olmalı kararına varmış olmalı ki, Rus tahtında da gerçek bir Çengizoğlununun oturması gerektiği kanısına varmıştır. Aslında IV. İvan’ın kendi kanında da Türk-Moğol kanı akıyordu. IV. İvan’ın annesi, Yelena Glinskaya, Altın Orda emiri Mamay’ın oğlu Mansur Kıyat’ın torunuydu. 1137
Ancak, Mamay Mirza, kendisi de Çengiz soyundan gelmiyor ve bundan dolayı Altın Orda’da hâkimiyeti elinde tutmasına rağmen, gerçek han olamıyordu. Dolayısıyla Rusya’yı Altın Orda’nın varisi olarak gören ve Çengiz’in imparatorluğu ile Altın Orda’daki gibi güçlü bir iktidar isteyen IV. İvan, bu amacına ulaşmak ve Rusya’da da “güçlü iktidar” uygulamasını başlatmak için, Semön Bekbulatoviç’i Rus tahtına çıkarmıştır.
IV.
İvan, bu amacına ulaşmak için Semön Bekbulatoviç’den daha uygun aday bulamazdı. Zira Semön, gerçek bir Çengizoğlu idi. O, Çengiz Han’ın en büyük oğlu Cuci’nin en büyük oğlu Orda’nın soyundan geliyordu. Semön, aynı zamanda Altın Orda’nın son hanı Ahmet’in en büyük torunuydu. Semön’un konumu da IV. İvan’ın “planı”nı hayata geçirmek için son derece uygundu. Semön, Kasım Hanlığı’nın hanıydı. Böylece, IV. İvan hem Çengiz soyundan gelen hem de aynı zamanda han olan Semön’u Rus tahtına çıkartarak, Rusya’nın merkezileştirmesini ve çarın otoritesini artırmaya yönelik politikasını temellendirmeye çalışmıştır. IV.6.4.1.b. Boris Godunov Ordalı Çet-Mirza soyundan geldiği iddia edilen Boris Godunov Rus hükümdarları arasında yer almaktadır. Çet Mirza, 1330 yılında İvan Kalita’nın hizmetine girmiş ve vaftiz olarak Zahar adını almıştır. Çet Mirza’nın, Rusya tarihinde önemli rol oynayan Saburov, Velyaminov ve Godunov sülalelerinin
başlamışlardır. Çar’ın Batı birliklerinin komutanı olan Knez Kurbskiy, düşman safına geçince Çar, zaten her geçen gün yetkisiz hale getirilen boyar ve hizmetli knezleri daha fazla bastırmaya karar vermiştir. Bu politika çerçevesinde Çar’a muhalif olan yaklaşık 4.5 bin kişinin öldürüldüğü ve birçok boyarın topraklarının ellerinden alındığı bilinmektedir. Bkz. D. Svak, Moskoviya. Oçerki İstoriyi Moskovskoğo Gosudarstva Vtoroy Polovinı XV-Kontsa XVII Veka, s. 48-55. 1137
R. Bariyev, Voljskiye Bulgarıİstoriya i Kulytura, s. 258-259; A. H. Halikov, a.g.e., s. 48-49. 269
atalarından olduğu düşünülmektedir. 1138
Kızkardeşi İrina ile küçük yaşta yetim kalan Boris Godunov, Çar IV. İvan’ın yanında bulunan amcaları Dmitriy Godunov’un yanında büyüdü. Dmitriy’in konumu hiç şüphesiz yeğenlerini de etkiledi. Çar’ın sağ kolu olan Malüta Skuratov, kızını Boris ile evlendirirken, Boris’in kızkardeşi İrina, IV. İvan öldükten sonra tahta çıkan Fedor ile evlendi. Boris Godunov çok hırslı biriydi ve Romanov soyundan gelmemesine rağmen, tahta çıkmaya niyetliydi. Nitekim, 1598 yılında Çar Fedor ölünce, Rus tahtı boş kaldı ve Zemskiy Sobor, Boris Godunov’u “çar” ilan etti. 1139 Böylece Tatar kökenli biri daha Çarlık Rusya’da iktidarın zirvesine çıkmayı başardı. Ayrıca Godunov, seçimle çar tahtına oturan ilk kişi oldu. Boris Godunov’un oğlu Fedor Borisoviç Godunov da babasının ölümünden sonra (1605) tahta çıksa da iktidarda ancak iki ay kalabildi, çünkü komploya kurban gitti.
1140
Boris Godunov, Rusya’ya büyük hizmetlerde bulunmuştur. Uzun süre hüküm sürmemesine rağmen, gerek iç politikada gerekse de dış politikada büyük başarılara imza atmıştır. Godunov döneminde Astrahan’da dönemin en iyi taş kalesi inşa edilmiş, İsveç ile barış anlaşması imzalanmış, Sibirya toprakları Rusya’ya katılmıştır. 1141
Şehirleşmeye de önem veren Godunov, yabancı ustaların Rus topraklarına rahatça gelerek hizmet etmelerini sağlamıştır. Yine boyar çocuklarının eğitim amacaıyla yurt dışına gönderilmeleri de ilk kez Godunov döneminde gerçekleşmiştir. 1142
IV.6.4.2. Altın Orda Kökenli Rus Çariçeleri Çarlık Rusyası’nda tahta çıkan Tatar kökenli çarların yanı sıra, birçok çariçenin kökeni de Altın Orda’ya dayanmaktaydı. Solomaniye Saburova (III. Vasiliy’in birinci eşi), Yelena Glinskaya (III. Vasiliy’in ikinci eşi), İrina Godunova (Fedor İvanoviç’in eşi), Natalya Narışkina (Aleksey Mihayloviç’in ikinci eşi ve
1138 A. H. Halikov, a.g.e., s. 49, 86, 102. 1139 G. Vernadskiy, Russkaya İstoriya, s. 118. 1140 N. M. Karamzin, İstoriya Gosudarstva Rossiyskoğo, XI, s. 578-586. 1141 N. M. Karamzin, İstoriya Gosudarstva Rossiyskoğo, XI, s. 513-539. 1142 N. M. Karamzin, İstoriya Gosudarstva Rossiyskoğo, XI, s. 540-545. 270
Büyük Petro’nun annesi) ve Marfa Apraksina (Fedor Aleksandroviç’in eşi) olmak üzere beş Rus çariçesi de Altın Orda kökenliydi.
III. Vasiliy’in birinci eşi olan Solomaniye Saburova’nın sülalesinin, 1330 yılında Ordu’dan Büyük Knez İvan Daniloviç’in yanına gelen Çeta Mirza’dan gediği ileri sürülmektedir. 1143 III. Vasiliy, Solomaniye Saburskaya ile evlenmiş, ancak çocukları olmadığı için Solomaniye’yi Suzdaly’daki Rojestvenskiy Manastırına göndermiştir. 1144 Daha sonra ise yine Altın Orda kökenli olduğu ileri sürülen Yelena Glinskaya ile evlenmiştir.
IV.6.4.2.b. Yelena Glinskaya (1508-1538)
III. Vasiliy’in ikinci eşi Yelena Glinskaya’nın sülalesinin, 1380 yılında Kulikovskaya Muharebesi’nde Dmitriy Donskoy’un mağlup ettiği Mamay Mirza’ya kadar dayandığı ileri sürülmektedir. Yelena Glinskaya’nın, Mamay Mirza’nın oğlu Mansur Kıyat’ın torunu olduğu sanılmaktadır. 1145
Kroniklerde vaftiz edilmeden önceki hayatı ile ilgili bilgiler olmadığından dolayı, vaftiz öncesi ismi de bilinmemektedir. III. Vasiliy öldüğünde oğlu IV. İvan küçük yaşta olduğundan, ülke idaresini Yelena Glinskaya üstlenmiştir. 1146 Yelena Glinskaya’nın Tatar kökenli olmasıyla ilgili görüş gerçekse, tarihe Korkunç İvan olarak adını yazdıran IV. İvan da anne tarafından Tatar kökenlidir. Bununla birlikte, Yelena Glinskaya iktidarı ele geçirince, boyarlar bir kadının hâkimiyetini kabullenememiş ve Glinskaya’yı zehirlemişlerdir. 1147
1143
A. H. Halikov, a.g.e., s. 86. 1144
N. M. Karamzin, İstoriya Gosudarstva Rossiyskoğo, VII, s. 56-57. 1145
A. H. Halikov, a.g.e., s. 48-49. 1146
N. M. Karamzin, İstoriya Gosudarstva Rossiyskoğo, VIII, s. 97-98. 1147
N. M. Karamzin, İstoriya Gosudarstva Rossiyskoğo, VIII, s. 112-113. 271
IV.6.4.2.c. İrina Godunova 1148 IV.6.4.2.d. Natalya Narışkina (1651-1694)
Aleksey Mihayloviç (1629-1676)’in ikinci eşi ve Büyük Petro’nun annesi olan Natalya Narışkina’nın soyunun 1463 yılında Büyük Knez Vasiliy Vasilyeviç’in yanına sığınan Narışkin ailesine dayandığı ileri sürülmektedir. 1149 Narışkinler, XV. yüzyılda Hristiyanlığı kabul etmiş, ancak soyadlarını muhafaza etmişlerdir. Natalya Narışkina, 1671’de Çar Aleksey ile evlenmiş ve üç çocuğu olmuştur. Aleksey Mihayloviç’in ölümünden sonra saraydan uzaklaşmak zorunda kalsa da, Petro’nun tahta çıkmasıyla terkrar saraya dönmüş ve birçok konuda oğlunu etkilemiştir. 1150
IV.6.4.2.e. Marfa Apraksina (1664-1715)
Fedor Alekseyeviç’in eşi olan Marfa Apraksina’nın soyu, 1371 yılında Altın Orda’dan Oleg Ryazanskiy’nin hizmetine geçen Solık Emir’in torunu Andrey İvanoviç Apraks’dan gelmektedir. XV-XVI. yüzyıllarda Apraksinlere Ryazan civarında toprak verilmiştir. 1151
Fedor Alekseyeviç, Marfa Apraksina ile ölümünden birkaç ay önce evlenmiştir. Marfa Apraksina, Fedor Alekseyeviç’in ölümünden sonra da çariçe unvanını kullanmış ve Büyük Petro’nun da izniyle ölümüne kadar sarayda yaşamıştır.
Türk-Tatar kökenli Rus ailelerinin yanı sıra, Tatar isimlerini benimseyen ve taşıyan Rus nüfusunun mevcudiyeti de dikkat çekicidir. Rusların Tatar isimlerini
1148 İrina Godunova için bkz. IV.6.4.1.b. 1149 A. H. Halikov, a.g.e., s. 78. 1150 N. İ. Pavlenko, Petr I i Yego Vremya, İzdatelystvo Prosveşeniye Yayınları, Moskova 1989, s. 124. 1151 A. H. Halikov, a.g.e., s. 26. 272
benimsemeleri ise Çengiz Han’ın soyuna mensubiyetin önemli rol oynamaya devam etmesi ile izah edilebilmektedir. Yine ailelerinde Tatarlarla evliliklerinden dolayı, Tatar kökenlilerin olduğu ailelerde söz konusu Tatarlar bazen Rus kökenli “akrabalarına” Tatarca takma isim vermişlerdir. Bu isimler zamanla o kişinin çocukları tarafından soyad olarak alınmıştır. Nitekim Bulat, Murat, Ahmet ismini taşıyan Rusların olduğu bilinmektedir. 1152
Konuyla ilgili kaynaklarda fazla bilgi olmamakla birlikte Ermolinskaya Kroniği’nde ilginç bir örnek mevcuttur. Suzdaly Knezi İvan Daniloviç, kronikte Novgorod Knezliği’nin “Devlet”i olarak adlandırılmıştır. Bu knez aynen babası gibi, Altın Orda hanları ile çok sıkı ilişkiler içerisindeydi ki, neticede kendisine Rus değil, Tatar lakabı (Devlet) verilmiştir. 1153 Özellikle Altın Ordalıların Rus topraklarına göçü ile birlikte Ruslarla Ordalılar arasında ilişkiler artmıştır. Dolayısıyla halk arasında bu tür etkileşimlerin daha fazla olduğunu tahmin etmek mümkündür.
Download 3.07 Mb. Do'stlaringiz bilan baham: 
|