T. S. Malikov

N = X
0
 x U x K 
Bu 
yerda: 
N – tugallanmagan ishlab chiqarish bo‘yicha aylanma 
mablag‘larning normativi; 
X
0
– mahsulotni ishlab chiqarishga qilinadigan 
bir kunlik xarajatlar;
U – ishlab chiqarish siklining uzoqligi

---

100
(kunlarda); 
K – xarajatlarning o‘sib borish koeffitsiyenti. 
Mahsulotni 
ishlab 
chiqarishga 
qilinadigan bir kunlik xarajatlar cho-
rak davomida tannarx bo‘yicha ishlab chiqarilgan tovar mahsuloti qiyma-
tini tegishli chorakdagi 90 kunga bo‘lib topiladi. 
Ishlab chiqarish siklining davomiyligi quyidagilar bilan belgila-
nadi: 
• bevosita ishlov berish jarayoniga tegishli vaqt (texnologik zaxi-
ra); 
• ishlov beriluvchi buyumlarning ish joylarida joylashishi (trans-
port zaxirasi); 
• aylanma zaxirasi (ishlov berish operatsiyalari oralig‘idagi vaqt-
lar); 
• sug‘urta zaxirasi (uzilishlar sodir bo‘ladigan vaziyatlar uchun). 
Xarajatlarning o‘sib borish koeffitsiyenti tugallanmagan ishlab chi-
qarishdagi buyum o‘rtacha tannarxining ishlab chiqarish xarajatlarining 
umumiy summasiga nisbati bilan aniqlanadi. 
Albatta, zaxiralarni mohirona boshqarish menejment va XYuS ish-
lab chiqarish xodimlaridan inflatsiyani hisobga olishni, sifat va chiqa-
riladigan tovarning bozorda talabga ega ekanligi ustidan uzluksiz nazo-
rat olib borishni, bahosi va iste’mol xususiyatlariga ko‘ra XYuS tomoni-
dan chiqariladigan mahsulotlarning iste’molchilar talabiga qarab o‘zga-
rishini qondirishni talab qiladi. 
4.4. Bahs-munozara yoki nazorat uchun savollar 
 
4-bob. 
Asosiy va aylanma kapital doiraviy aylanishining 
moliyaviy aspektlari 
4.1. Asosiy kapital doiraviy aylanishining mohiyati,