Тақризчилар: доцентлар Н

V. Машқ 
 
Ўргатиш асосида болалар томонидан амалий ҳаракатларнинг 
бажарилиши ётади. Унга одатлантириш ҳаракатнинг қандай 

---

145 
бажарилишини амалда кўрсатиш билан характерланади, шундан 
сўнг эса уни мустаҳкамлаш керак бўлади. Бунинг учун ҳаракатни 
кўп марталаб системали қайтариш, машқ қилиб бориш лозим. 
Шартларнинг доимийлиги, аниқлиги, изчиллиги ва амалий 
ҳаракатларни аста-секин мураккаблаштира бориш охир-оқибат 
ўқувчиларда 
мукаммал 
кўринишдаги 
зарурий 
хулқий 
кўринишлардан одатларнинг шаклланишига олиб келади. Одатий 
фаолият ўзининг тезлиги, аниқлиги, енгил бажарилиши билан 
ажралиб туради, кўп куч ва вақт талаб этмайди. 
Бундай 
зарурий 
хулқий 
кўринишлар 
тажрибада 
мустаҳкамланган бўлиб, машқ таъсири остида юзага келади ва 
булар тарбия методлари тизимига киради. 
Машқнинг аҳамияти ижтимоий хулқнинг барқарор асоси 
сифатида 
ҳаракатларнинг 
қимматли 
усулларини 
такомиллаштиришдан иборат. Унинг кўриниши ушбу усул ва 
ҳаракатларни кўп марталаб такрорлашдан иборат. Илғор 
тажрибаларни 
умумлаштиришдан 
келиб 
чиқиб, 
машқ 
методига қўйиладиган услубий талаблар қуйидагилардан 
иборат: 
1. Машқ методидан бажарилаётган ҳаракатлар, одатлар 
зарурлиги ва фойдалилигини англаб етгачгина фойдаланиш 
зарур. 
2. Бажарилаётган ҳаракатларни олдин аниқ такрорлашни 
ўрганиб, ундан сўнг тез бажаришга ўтиш керак. 
3. Фойдали усулни эгаллаш ҳаракатни такрорлаш сонига, 
тарбияланувчининг тажрибасига бевосита боғлиқ. 
4. 
Машқ 
 
натижасининг