Тақризчилар: доцентлар Н

1. 
Миқдор ўзгаришидан сифат ўзгаришига ўтиш. Бу 
алоҳида омиллар, далиллардан умумий хулосалар чиқаришга 
қараб бориш, энг муҳимларини нозарурларидан ажратиб олишда, 
энг муҳимини иккинчи даражали нарсалардан ажратиб олишда 
кўринади. 
1. 
 
Инкорни-инкор. Янги инкор эски инкор (эски ғоя) 
асосида анча такомиллашган, мукаммал кўринишда юзага 
келади. Бу ўринда эски инкор (эски ғоя) ривожланишга 
тўсқинлик қилаётган бўлса унинг ўрнига янги, муҳим, шу 
ҳолатга мос келадиган янги инкор (янги ғоя) майдонга келади 
ва у кейинги тараққиётга асос бўлиб хизмат қилади. Лекин бу 
ерда эски инкор (эски ғоя) бутунлай йўқотиб ташланмайди, 
ундаги 
илғор, 
яхши 
томонлар 
янги 
инкорда 
ривожлантирилади. 
2. 
 
Қарама-қаршиликлар бирлиги ва кураши. 
Ижтимоий-иқтисодий тараққиётнинг доимий ўсиши таъсирида 
(ўқитиш жараёнига) ортиб бораётган талаблар билан 
таълимдаги 
ҳозирги 
ҳолат 
ўртасидаги 
қарама-
қаршиликларни 
таҳлил 
этиш 
орқали 
ўқув-тарбия 
жараёнининг 
сифат 
ва 
самарадорлигини 
оширишга
қаратилган чора-тадбирлар белгиланади. Ўқитувчи 
таъсирида ўқувчида ортиб бораётган эҳтиёжлар билан
мавжуд, ҳозирги ҳолат ўртасидаги қарама-қаршиликларни 
таҳлил этиш орқали янги усул, шакл ва воситалар ёрдамида 
ўқувчиларнинг ўқув имкониятларини ҳисобга олиб, уларнинг 
ривожланиши таъминланади. 
III. Ўқитиш жараёнида таълимий, тарбиявий ва ривожланувчи 
вазифаларнинг бирлиги 
 
Ҳар томонлама баркамол авлод тарбияси таълим-тарбия ва 
ривожланишни ўзаро боғлиқ тарзда ўқитиш жараёнида амалга 
оширишни тақозо этади. 
Одатда, ўқитиш жараёни яхлит ҳолда, таълимий, тарбиявий 
ва ривожлантирувчи хусусиятларни комплекс тарзда ҳал этсада, 
буларни (таълимий, тарбиявий, ривожланиш) ўқитувчи фаолияти 
учун шартли равишда бўлиб кўрсатиш ва бу билан ўқув 
жараёнини ривожлантиришда ҳисобга олишни назарда тутади. 
Таълимий вазифа аввало ўқувчилар томонидан илмий 
билимлар эгалланишини, уларда махсус ва умумўқув кўникма ва 

---

66 
малакаларини шакллантиришни мақсад қилиб қўяди.