Tebranma jarayonlar to’g’risida tushuncha, erkin va majburiy tebranishlar

Garmonik tebranishlarning differensial tenglamasi


s tebranuvchi kattalikdan vaqt bo’yicha olingan birinchi (tezlik) va ikkinchi (tezlanish) hosilalar ham o’sha siklik chastota bilan garmonik tebranidilar:



Теnglama yechimi
Mexanik garmonik tebranishlar, tebranayotgan jismga ta’sir etayotgan kuch
. Mexanik garmonik tebranishlar..
Ko’chish ..
Тezlik: ..
Теzlanish: ..
Tezlik va tezlanishlarning amplitudalari quyidagichadir …
Tezlik fazasi ko’chish fazasidan  /2 ga farq qiladi, Теzlanish fazasi ko’chish fazasidan  ga farq qiladi.
m massali tebranayotgan moddiy nuqtaga ta’sir etuvchi kuch.
Bundan

Moddiy nuqtaga ta’sir etuvchi kuch moddiy nuqta ko’chishiga proporsional va ko’chishga teskari tomonga (muvozanat nuqtasiga) yo’nalgandir …
Garmonik tebranayotgan moddiy nuqtaning energiyasi

Kinetik energiya

Potensial energiya

To’la energiya o’zgarmasdan qoladi, vaqt o’tishi bilan faqat kinetik energiya, potensial energiyaga o’tadi va teskarisi sodir bo’ladi.

Garmonik assilyatorlar, prujinali va matematik mayatnik

Garmonik osstillyatorlar: 1] Prujinali mayatnik 2] Matematik mayatnik 3] Fizik mayatnik 4] Elektr tebranish konturi . Tebranishi quyidagi differensial tenglama bilan ifodalanadigan tizimlar garmonik osstillyatorlar deb ataladi. . Prujinali mayatnik . Prujinali mayatnik – yuqori tarafi qo’zg’almas etib qotirilgan spirally prujinaning pastiga ilingan m – massali yukchadan iboratdir, u elastic kuch ta’sirida garmonik tebranma harakat qiladi. F=-kx . Mayantikning harakat tenglamasi .. Tebranish chastotasi va davri ..