Texnologiyasi

Og‘izga ovqat olish. Hayvon aw al ovqatni к о 'rib hidlaydi, kerak- 
siz ozuqani chiqarib yuboradi. Otlar, qo'ylar, echkilar donli yem lar- 
ni lablari bilan qabul qiladi, xashakli ozuqalam i kurak tishlari bilan
200

---

kesib qirqadi va tili bilan og‘ziga oladi. Q oram ollar ko‘proq tili bilan 
ozuqani burab, o ‘rab olib, ustki jag‘ milkiga bosadi va og‘izga yo'naltiradi. 
D ag‘al ozuqalarni qabul qilishda tiliga kurak tishlari yordam qiladi. 
C h o ‘chqalar kurak tishlari va tili yordami bilan ozuqa qabul qiladi. 
Hayvonlar yum shoq ozuqa va tuzni tillari bilan yalab qabul qiladi. 
Yosh hayvonlar onasini emib oziqlanadi. Bunda pastki jag‘ pastga 
tushib, tish orqaga tortiladi. Jag' va tilning ana shunday harakati bilan 
sut og‘izga so‘riladi va emiladi.
Chaynash. O ziq o g 'izd a q ay ta-q ay ta chaynalib, so ‘lak bilan 
aralashtiriladi. Bunda jag'lar, tish va milklar harakat qiladi. Kavsh 
qaytaruvchi hayvonlar ozuqani yuzaki, ot va ch o ‘chqalar yaxshilab 
chaynab, maydalab yutadi.
S o ‘lakni asosan, uch ju ft bez-quloq oldi, til osti va jag ' osti 
so‘lak bezlari ishlab chiqaradi. So‘lak rangsiz, sliilimshiqli va yopishqoq 
suyuqlikdir. S o'lak bezlari hujayralardan iborat b o ‘ladi va 99,0 - 
99,4 % suv va 0,6 - 1 % atrofida a ’zoik va an a’zoik m oddalardan 
tashkil topadi. S o‘lakda m ineral m oddalardan xloridlar, sulfatlar, 
karbonatlar, kalsiy va kaliylar bor. Shuningdek, turli ferm entlar, 
yopishqoq m odda, m ochevina, am m iak, karbonat angidrid kabi 
a ’zoik m oddalar ham bo'ladi.
Yutish. Chaynalib, so'laklar aralashtirilgan ozuqa luqm a holida til va 
lunjning harakati bilan til ildiziga qarab suriladi, halqumga o'tadi. 
Halqum muskullarining qisqarishi natijasida ozuqa qizilo'ngachga o'tadi. 
Q izilo'ngach devorlarining qisqarishi natijasida ozuqa m e’daga qarab 
suriladi. Suyuq oziqalar tezroq va q attiq ozuqalar esa, sekinroq 
harakatlanib, bo'linib-bo'linib o'tadi.