Tilshunoslik

POZITSION 
OTTENKA. 
Fonemaning so‘z 
yoki 
bo‘g‘indagi pozitsiya talabiga moslashgan ko‘rinishi. 
POZITSION O‘ZGARISHLAR. Tovushlarning ma’lum 
holatda ro‘y beruvchi o‘zgarishlari. Reduksiya, proteza 
hodisalari pozitsion o‘zgarishlardir. 
POZITSION XUSUSIYATLAR. Nutq tovushlarining 
so‘z tarkibidagi o‘rni (unlining urg‘uli yoki urg‘usiz bo‘g‘inda, 
undosh tovushning kuchli yoki kuchsiz pozitsiyada bo‘lishi), 
shu omil ta’sirida yuz beradigan hodisalar. 
POLIGRAF. Shaklan ikki yoki undan ortiq harflar 
qo‘shilmasiga teng bo‘lgan analitik grafema. 
POLISEMANTIK. Ko‘p ma’noga ega bo‘lgan; ko‘p 
ma’noli.
POLISEMIYA. Ko‘p ma’nolilik hodisasi. 
PRAGMATIKA (Yun. pragma, pragmatos – ish, harakat). 
Semiotika va tilshunoslikning nutqda til belgilarining amal 
qilishini, ularning o‘zaro munosabatini o‘rganuvchi sohasi. 
PREDIKATIVLIK. 
Har 
qanday 
gapning 
zaruriy 
xususiyatlari sifatida u gap mazmunining borliqqa fikrning 
nisbatan 
tugallangan 
jarayoni 
sifatidagi 
munosabatini 
xarakterlaydi; predikativlik gapning ayrim biror bo‘lagi bilan 
bog‘langan bo‘lmaydi. 

---

237 
PREFIKS (lot. – praefixum < rgae – olddan, oldindan + 
fixus – biriktirilgan). So‘zning o‘zak oldidan qo‘yiladigan 
qismi, old qo‘shimcha (benuqson, noto‘g‘ri). 
PROKOPA. So‘z boshidagi tovushning tushib qolishi. 
PROTEZA. So‘z boshida tovush orttirilishi. 
PSIXOLINGVISTIKA. Tilshunoslikning odam nutqi 
faoliyatini ruhiy jihatdan o‘rganuvchi bo‘limi. 
REDUKSIYA. 
Urg‘usiz 
bo‘g‘indagi 
unlining 
kuchsizlanishi.