Tormozlarning umumiy tuzilishi

Elektropnevmatnk tormoz – bu tormozlar o`zaro almashinuvchi sxemalar bilan bajariladi. Ularning eng keng tarqalgani ikkita:
a) to`g’ri ta’sir qiluvchi – unda TS dagi bosim elektr impulslar bilan harakatlanuvchi maxsus rele orqali boshqariladi.
b) avtomatik – bunda elektromagnit ventillar bosim bilan tormoz magistralining butun uzunligi bo`yicha birdaniga uni to`xtatishda atmosfera bilan aloqalaydi va qo`yib yuborishda siqilgan havo manbai bilan boshqaradi. TS ni havo bilan to`ldirish va havoni chiqarilishini HT bajaradi, chunki ular bosqichli qo`yib yuborishga ega.
Elektropnevmatik tormozda boshqaruv elektrik, siqilishi (pnevmo) esa siqilgan havo evaziga bajariladi.
Elektropnevmatik tormoz – boshqaruvni, birdaniga ishlab ketishni oshiradi, tormoz yo`li uzunligini qisqartiradi va bo`ylama dinamik kuchlarni kamaytiradi.
Quyidagi sxemada elektropnevmatik tormozning ko`rinishi berilgan:

1– mashinachi krani; 2 – g’amlala rezervuar; 3 – yakor; 4 – tormoz ventili g’altagi; 5 – perekrisha ventili; 6 – yakor; 7 – tormoz silindri; 8 – yoqib o`chirish klapani; 9 – havotaqsimlagich; 10 – tormoz magirstrali (TM)

a) Qo`yib yuborishda – ikkala ventilda tok yuk;

b) zaryadkada – ikkala ventilda tok yuq HT ishga tushadi;
v) tormozlashda – ( + + ) va EHT ishga tushadi;
g) perekrishada – (+ – ) EHT №305 – 000. Elektro havotaqsimlagichlar yo`lovchi poezdlariga va elektropoezdlarga o`rnatiladi.

Тормоз ричагли узатмаси

Тормозланиш жиҳозлари

Ҳаво қувури ва арматура

Тормозларни сиқилган ҳаво билан таъминлаш жиҳозлари

Тормозларни бошқариш жиҳозлари

2.1 - rasm. Harakatlanuvchi tarkib tormoz uskunalarining tasnifi

Tormozlarni siqilgan havo bilan ta’minlash jihozlariga quyidagilar oid hisoblanadi:

– kompressorlar;
– muhofazalash klapanlari;
– bosim rostlagichlari (regulyatorlari);
– moy ajratgichlar;
– boshrezervuarlar;
– havo sovutgichlar.
Tormozlarni boshqarish jihozlariga quyidagilar kiradi:
– mashinist kranlari;
– ko`makchi tormoz kranlari;
– tormozni blokirovkalash qurilmalari;
– juft tortuv kranlari;
– avtostop klapanlari;
– qo`yib yuborish signalizatorlari;
– tormoz magistrali holatini nazorat qilish datchiklari;
– manometrlar.
Tormozlashni amalga oshiradigan jihozlar guruhiga quyidagilar kiradi:
– havotaqsimlagichlar;
– avtorejimlar;
– zaxira rezervuarlar;
– tormoz silindrlari.
Havo o`tkazish quvurlari va armaturaga quyidagilar kiradi:
– magistral quvurlari;
– kranlar;
– ulash engcha(rukav)lari;
– moyvanamlik ajratgichlari;
– filtrlar va chang tutgichlar.