Toshkent «Adolat» 2018 davlat va huquq nazariyasi

12
Odilqoriyev X.T. 
Davlat va huquq nazariyasi
ning boshqa xususiyatlari qatorida bunyodkorlik jihatlariga ham alohida e’tibor 
qaratilmoqda. 
To‘qqizinchidan, huquqiy tafakkurda davlat va huquq borasidagi 
azaliy, an’anaviy qadriyatlarni, nazariy konstruksiyalarni zamonaviy huquqiy 
qadriyatlar va yangi konseptual xulosalar bilan uyg‘unlashtirish, qiyosiy tahlil 
etish vazifasi kun tartibiga chiqdi. Va nihoyat, 
o‘ninchidan, «O‘zbekiston 
Respublikasini yanada rivojlantirish bo‘yicha Harakatlar strategiyasi» qabul 
qilinishi bilan o‘zbek davlatchiligi taraqqiyotida yangi bosqich boshlandi. Dav-
lat qurilishida va jamiyatni boshqarishda yangi yo‘nalishlar belgilandi. Sud 
tizimi tubdan isloh etilib, yangi mazmundagi sud tuzilmalari (iqtisodiy va 
ma’muriy sudlar) joriy etildi.
Yuqorida sanab o‘tilgan masalalar davlat va huquq nazariyasining tahlil 
mavzusini jiddiy tarzda kengaytiradi, uning o‘rganish doirasiga ko‘plab yangi 
ilmiy kategoriyalar kiritilishini taqozo qiladi. Masalan, sotsial davlat, huquqiy 
makon, huquqiy siyosat, huquqiy tafakkur, yuridik jarayon, huquqiy prezump-
siyalar, huquqiy nigilizm, ijobiy-huquqiy sanksiya, yuridik mas’uliyat, huquqiy 
rag‘bat va boshqalar.
Darslikda mavzular fan bo‘yicha tasdiqlangan o‘quv dasturi asosida, man-
tiqiy ketma-ketlikda joylashtirilgan bo‘lib, unda o‘rganiladigan masalalar ixti-
soslikni hisobga olgan holda yoritilgan. Bu talabalar davlat va huquq nazariyasi 
fani bo‘yicha bayon etiladigan zarur bilimlarni o‘zlashtirishini osonlashtiradi. 
Darslikdan barcha yuridik yo‘nalishdagi oliy o‘quv muassasalarida tahsil 
oluvchilar foydalanishlari mumkin.

---

13
I bob.
 Davlat va huquq 
nazariyasining prеdmеti va mеtodi
Dunyo jadal rivojlanayotgan, global-
lashuv jarayonlari mamlakatlar hayotini to-
bora qamrab olayotgan bugungi sharoitda 
insonlarda barcha ijtimoiy voqelik va hodisa-
larga qiziqish ortmoqda. Bu, o‘z navbatida, 
mazkur voqeliklarni o‘rganishni, chuqur tadqiq etishni taqozo etadi. Insonlarni 
qiziqtirib kelayotgan shunday muhim ijtimoiy masalalar qatorida davlat va 
huquq alohida o‘rinni egallaydi.
Jamiyatning har bir komil a’zosi o‘zi tug‘ilgan zaminning, o‘z mamlaka-
tining xususiyatlarini, dunyo davlatlari o‘rtasidagi mavqeyini anglashga hara-
kat qiladi. Binobarin, davlat va huquq masalasi doimo ijtimoiy ongning diqqat 
markazida turadi va har qanday ijtimoiy hodisani tadqiq etish ma’lum ilmiy 
yo‘nalish, biron-bir fan tomonidan amalga oshiriladi. Davlat va huquq hodisalari