Toshkent davlat yuridik universiteti

6. Omonat saqlovchining olgan majburiyatini yuk topshiruvchining 
roziligisiz faqat o’zi bajarishi to’g’risidagi majburiyat. Umumiy qoidaga ko’ra 
omonat saqlovchi ashyoni saqlash bo’yicha o’zining vazifalarini shaxsan bajaradi 
va ashyoni o’zgaga saqlash uchun topshirishga haqli emas. Biroq yuk 
topshiruvchidan rozilik olishning imkoni bo’lmagan hollarda vaziyatdan kelib 
chiqqan holda omonat saqlovchi ashyoni boshqa shaxsga saqlashga topshirishga 
majbur bo’lishi mumkin. Masalan, omonat saqlovchi o’zining to’satdan betob 
bo’lishi yoki boshqa sabab tufayli majburiyatini bajara olmagan hollarida ashyoni 
boshqa shaxsga saqlash uchun topshirishi mumkin. Bunday hollarda ham omonat 
saqlovchi yuk topshiruvchining manfaatlari yo’lida harakat qilishi va o’zining 
vazifalari boshqaga o’tkazilganligi to’g’risida tezda xabardor qilishi, omonat 
saqlash shartnomasining shartlari o’z kuchini saqlab qoladi va dastlabki omonat 
saqlovchi uchinchi shaxsning harakatlari bo’yicha javobgar bo’ladi, yuk 
topshiruvchidan qabul qilib olingan ashyoni o’zining mulki sifatida omonat 
saqlovchiga topshiradi. 
Misol tariqasida quyidagi holatni keltiramiz. Do’kon ma’muriyati oziq-ovqat 
bazasi bilan sotish uchun olingan oziq-ovqatni saqlash to’g’risida shartnoma tuzdi. 
Yer osti sizot suvlarining ko’tarilishi natijasida ushbu oziq-ovqatlar saqlanayotgan 
inshootning suv bilan to’lish xavfi tug’ildi. Shuning uchun oziq-ovqat 
mahsulotlarini saqlash maqsadida omonat saqlovchi uni uchinchi shaxsga berdi va 
bu haqda do’konni xabardor qildi. O’zR FKning 884-moddasiga asosan baza 
to’g’ri harakat qilib, yuz bergan holatdan chiqish va do’kon manfaatida omonat 
saqlash shartnomasi shartlarini bajarish maqsadida oziq-ovqat mahsulotlarini 
uchinchi shaxsga saqlash uchun topshirdi. Agar uchinchi shaxs omonat saqlash 
shartlarini buzsa, do’kon va o’zi o’rtasidagi omonat saqlash shartnomasi shartlari 
65
Ўзбекистон Республикасининг Фуқаролик кодексига шарҳ: Илмий шарҳлар. Т 3. // Ўзбекистон 
Республикаси Адлия вазирлиги. - Тошкент: Baktria press, 2013. – Б 46. 

---

357 
o’zining dastlabki holatini saqlab qolganligi uchun dastlabki omonat saqlovchi 
(oziq-ovqat bazasi) o’zining mulki sifatida ashyoni saqlash uchun topshirgan 
uchinchi shaxsning xatti-harakatlari uchun javob beradi .