Тошкент молия институти

Дарснинг қисқача тафсилоти. 
1. Ташкилий қисм 
Талабалар билан саломалик қилинади. Ўқитувчи аудиторияда зарур жиҳозлар 
борйўқлигини кўздан кечириб чиқади. Давомат текширилади. Сўнгра ўтган семинар 
дарсида ўтилган мавзуини қисқача такрорлаб, янги мавзуни бошлайди. Дарснинг қисқача 
мақсади баён қилинади: 
Ўтган семинар дарсида биз иқтисодиёт назарияси фанининг предмети ва услуби 
мавзусини якунладик. Шу мавзуда биз иқтисодий ғояларнинг вужудга келиши, иктисодий 
назариянинг фан сифатида шаклланиш жараёни, асосий иқтисодий мактабларни кўриб 
ўтдик. Иқтисодиёт назарияси фанининг предмети, иқтисодий қонунлар, категориялар, 
ҳодисалар ва уларни ўрганишнинг услубларини биргалашиб муҳокама қилдик. 
Иқтисодиёт назарияси барча иқтисодий фанларнинг пойдевори эканлиги, 
давлатнинг иқтисодий сиёсатининг илмий асосларини ишлаб чиқишдаги тутган ўрни, 
норматив ва позитив иктисодий назариянинг фарқини ўргандик. Ижтимоий – иқтисодий 
ривожланиш ва унинг муаммоларини аниқлашда иқтисодиёт назарияси фанининг 
аҳамиятини билиб олдик. 
Бугун биз янги мавзу: «Иқтисодий ресурслар ва жамият эҳтиёжлари» мавзусини 
муҳокама қиламиз. 
«Иқтисодиёт назарияси» фанини ўрганишни айнан мана шу мавзудан бошлашимиз 
бежиз эмас, чунки инсоннинг бутун ҳаёти турлитуман эҳтиёжларини қондиришга 
қаратилгандир.
Бугунги мавзуда биз ана шу эҳтиёжларнинг таркиби, уларнинг чексизлиги, 
эҳтиёжларни қондириш учун зарур неъматларни ишлаб чиқариш учун ресурсларни 
чекланганлиги, бундан келиб чиқадиган иқтисодиётнинг бош муаммоси, танлов ва қарор 
қабул қилишни зарурати ва бошқа масалаларни ўрганамиз.
Дарсга семинар машғулоти режаси бўйича тайёрланиб келиш керак эди. Дарсга 
ҳамма тайёрми? дея сўраб, тайёрланмай келганларни сабабини аниқлайди. Бугунги мавзу 
муҳокамасини бошлаймиз деб, ўқитувчи кириш сўзини тугатади. 
2. Саволлар муҳокамаси 

---

105
Бугунги мавзу муҳокамасини «Эҳтиёжларнинг мазмуни. Эҳтиёжларнинг таркиби. 
Индивидуал, гуруҳий ва умумжамият эҳтиёжлари» узвий саволини муҳокама қилишдан 
бошлаймиз, дея ўқитувчи нималарга алоҳида аҳамият бериш кераклигини тушунтиради.
Бу саволни анъанавий услуб суҳбат ва саволжавоб билан муҳокама қилиш мумкин. 
Бунда, аввало, эҳтиёжлар деганда нимани тушунамиз? деган савол қўямиз. 
Ҳаёт кечириш учун объектив заруриятнинг барчаси эҳтиёж тарзида намоён бўлади. 
Инсонларнинг эҳтиёжи, уларни қондириш иқтисодий фаолият орқали амалга 
оширилишини кўрсатилади. 
Эҳтиёжларнинг шаклланишида ахборотнинг ролига, алоҳида эътибор бериш, 
талабалар томонидан ҳаётий мисоллар келтирилишига диққат қилиш керак. 
Эҳтиёжларнинг ниҳоятда турлитуманлиги, унга ҳар жиҳатдан ёндашиб гуруҳларга 
бўлишни қуйидаги схема орқали кўрсатиш мумкин.