Türkmen d I l I n I ň DÜŞÜndirişLI
ŞIRELEME [şi:releme], iş ady. Şirelemek ýagdaýy. ŞIRELEMEK
Download 12.69 Mb. Pdf ko'rish
|
Türkmen diliniň düşündirişli sözlügi II (K-Z)-2016`Ylym
- Bu sahifa navigatsiya:
- ŞIRELI
- ŞIRE-ŞEPIR
- ŞIRLEMEKLIK
- ŞIRPILDEME
- ŞIRPILDEÝIŞ
- ŞIRRILDEMEK [şirrillemek], işl., ser. Şirlemek
- ŞIRRILDEMEKLIK
- ŞIRRILDEÝIŞ
- ŞITIL
- ŞITILHANA
- ŞITIRDETMEK
ŞIRELEME [şi:releme], iş ady. Şirelemek
ýagdaýy. ŞIRELEMEK [şi:relemek], işl. Ekine, miweli agaçlara şire düşmek, şire degmek. Hyýarymyz şireläpdir. ŞIRELEMEKLIK [şi:relemeklik], iş ady. Şirelemek ýagdaýy. ŞIRELEMEZLIK [şi:relemezlik], iş ady. Şire degmezlik. ŞIRELEÝIŞ [şi:releýiş], iş ady. Şirelemek ýagdaýy. ŞIRELI [şi:reli], 1. Şire ýelmeşen, şire ýokan, şire degen. Oglum, şireli eliň bilen hiç zat elleme. 2. Tagamly, lezzetli, süýji. Mähnet gazandaky palawy aşpez, kepgir bilen agdardy, olardan göterilýän şireli bug atbaşçylaryň burnuna urdy (B. Kerbabaýew). 3. Üýtgeşik täsirli, täsin. Ýazyjy şireli sözleri ulanmagy başarýar. ŞIRELILIK [şi:relilik], at. Şireli bolmaklyk. ŞIREM [şi:rem], at. 1. Iki deräniň arasyndaky ýer. 2. Dagyň ýüzündäki dikligine çykylýan pyýada ýol. ŞIRE-ŞEPBIK [şi:re-şepbik], at. Ýelmeşýän şire, şepbik ýaly zatlar. Ir-iýmiş ýygnamak bilen elleri şire-şepbik bolup duran adamlar degişýärdiler we gülüşýärdiler (A. Gowşudow). ŞIRE-ŞEPIR [şi:re-şepir], at, gepl.d. Her hili miweler, gawun-garpyz. Heniz şire-şepirem çykyp baranok. ŞIRGUÝRUK [şi:rğuýruk], at. Köpýyllyk, otjumak ýabany ot. ŞIRIN, syp. 1. Süýji, tagamly, lezzetli. Şirin şerbet. Şirin çakyr. 2. göç.m. Ýakymly, mylaýym, jana ýaramly, labyzly. Şirim söz. Şirin mukam. Şirin saz. 3. Gyza dakylýan at. ŞIRINLIK, at. 1. Süýji tagamlylyk, lezzetlilik. 2. göç.m. Ýakymlylyk, mylaýymlyk, jana ýaramlylyk, labyzlylyk. ŞIRIN-ŞEKER, syp. Süýji tagamly, lezzetli, örän süýji. Tylla reňkli gülabymyz, şirin-şeker tagamy agzyňdan gitmeýän ter waharmanymyz barada gürrüň berdim ( Edebiýat we sungat ). ŞIRIN-ŞERBET [şirin-şervet], syp., ser. Şirin- şeker. ŞIRLEME, iş ady. Şirlemek ýagdaýy. ŞIRLEMEK, işl. Şirrildili ses etmek, şirrildili seslenmek, şirrildemek, şildiremek (akýan suw we ş.m. hakynda). Çeşmeler şirläp täsin ses edýär. ŞIRLEMEKLIK, iş ady. Şirlemek ýagdaýy. ŞIRLEMEZLIK, iş ady. Akýan wagty şirrildäp seslenmezlik. ŞIRLEŞMEK, işl. Şirrildili ses edişmek. ŞIRLETMEK, işl. Şirlär ýaly edip akdyrmak. ŞIRLEÝIŞ, iş ady. Şirlemek ýagdaýy. ŞIRMAÝY [şirma:ýy], syp. Pil süňkünden ýasalan önüm (başdarak, pyçagyň sapy we ş.m.). Şirmaýydan ýasalgan darakyňa muştagam, Ertir- agşam sypasam, zülpüň uzar, Aýperi (Mätäji). 331 Dutaryň şirmaýy bar perdesinden, Watan sözi mähir bilen ýaňlanýar (A. Kowusow). ŞIRPILDEME [şirpilleme], iş ady. Şirpildemek ýagdaýy. ŞIRPILDEMEK [şirpillemek], işl. Suw ýa-da suwuk zatlar azajykdan içilende şirpildili ses çykmak. ŞIRPILDEMEKLIK [şirpillemeklik], iş ady. Şirpildemek ýagdaýy. ŞIRPILDEMEZLIK [şirpillemezlik], iş ady. Şirp-şirp etmezlik, şirpildili seslenmezlik. ŞIRPILDETMEK [şirpilletmek], işl. Suw ýa-da suwuk zatlar azajykdan içilende şirpildili ses çykarmak, şirp-şirp etmek, şirpildili seslendirmek. Muhat aga käsesindäki çaýyndan şirpildedip owurtlady (N. Pomma). ŞIRPILDEÝIŞ [şirpilleýiş], iş ady. Şirpildemek ýagdaýy. ŞIRPILDI [şirpilli], at. Suw ýa-da suwuk zatlar azajykdan sesli içilende çykýan sesiň ady. ŞIRP-ŞIRP, s.ş.aňl.söz. Suw ýa-da suwuk zatlar azajykdan sesli içilende çykýan sesler. ŞIRRILDEME [şirrilleme], iş ady. Şirrildemek ýagdaýy. ŞIRRILDEMEK [şirrillemek], işl., ser. Şirlemek. Şonuň emedekläp barýan ýerinde semawaryň jüründiginden dökülýän ýaly, ujypsyzja suwjagaz hem şirrildeýärdi (B. Kerbabaýew). ŞIRRILDEMEKLIK [şirrillemeklik], iş ady. Şirrildemek ýagdaýy. ŞIRRILDEMEZLIK [şirrillemezlik], iş ady. Şirrildili seslenip akmazlyk. ŞIRRILDEŞMEK [şirrilleşmek], işl. Köp ýerden şirrildili ses çykaryp akmak. ŞIRRILDETMEK [şirrilletmek], işl. Şirrildili ses döretmek. ŞIRRILDEÝIŞ [şirrilleýiş], iş ady. Şirrildemek ýagdaýy. ŞIRRILDI [şirrilli], at. Beýikden pese, ýokardan aşak çalaja akýan suwuň sesiniň ady. ŞITDE, at, k.d. Bezelen guşak. Meni şitde kimin ora, Biliňe gurban bolaýyn ( Nejep oglan ). ŞITDET, at, k.d. Güýç, zarba, kynçylyk, agyr, howp. Neýleý şitdetinden gahba pelegiň, Bu gün meni söwer ýardan aýyrdy ( Şasenem – Garyp ). ŞITIL, at. Oturdyp ekmek üçin ýörite ösdürilip ýetişdirilýän ýaş nahal. Ogulaý goparan şitillerini endigan goýuşdyrdy (R. Gelenow). ŞITILEMEK, işl., gepl.d. 1. Bir ýeri uçmak, çalarak döwülmek, çat açmak, moý açmak (çäýnek- käse ýaly döwlegen zatlar hakynda). Käsäniň sitilän ýeri ýok. 2. Heläk bolmak, ölmek. ŞITILEMEZLIK, iş ady. Zaýa bolmazlyk ; döwülmezlik. Aňzakda basyrylyp goýlan pomidorlaryň şitiläni ýok. ŞITILHANA [şitilha:na], at. Şitil ösdürilip ýetişdirilýän ýörite gurlan desga, jaý. ŞITIRDEME, iş ady. Şitirdemek ýagdaýy. ŞITIRDEMEK, işl. Şitirdili ses çykmak, şitirdili seslenmek (ýagyş we ş.m. hakynda). Ýagyş çala şitirdese, goýy damjalar irigöz elekden geçen bugdaý ýaly ýagýardy (B. Kerbabaýew). Şol wagt ýagyş şitirdemäge başlan ekeni ( Myraly ). ŞITIRDEMEKLIK, iş ady. Şitirdemek ýagdaýy. ŞITIRDEMEZLIK, iş ady. Şitirdäp ýagmazlyk. ŞITIRDEŞMEK, işl. Şitir-şitir seslenişmek (köp sanly ýagyş damjasy hakda). Şitirdeşip ýagýan ýagşyň sesi eşidilýärdi. ŞITIRDETMEK, işl. Şitir-şitir etdirmek. ŞITIRDEÝIŞ, iş ady. Şitirdemek ýagdaýy. ŞITIRDI, at. Çala ýagyş ýaganda, guran ýaprak we ş. m. zatlar çala gorjalananda çykýan sesiň ady. ŞITIR-PITIR, at. Ýagşyň az wagtlap damjalap ýagmasy, şytyr-pytyr. Şitir-pitiriň soňy çabga ýazdy. ŞIWE [şi:wö] I, at, dil b. Umumy milli diliň bir sebitde, etrapda ýaşaýan ilat üçin häsiýetli gepleýiş aýratynlyklary; ýerli gepleşik. Ol özüniň asly gepleýän şiwesini üýtgetjek bolup şunça jan etdi welin, ol oňa peýda bermedi (A. Gowşudow). ŞIWE [şi:wö] II, at, k.d. Näz-kereşme, näzirgeme; owadanlyk, gözellik. Çyn aşyk men, namysym ýok, zarym bar, şu gün saňa şiwe bilen näzim bar ( Görogly ). Huplaryň şiwesi gara göz bolar (Kemine). ŞKAF [yşǧa:p], at. Içine zat salyp saklamak üçin niýetlenen gapyly mebel. Kitap şkafy. Şkafyň agzy açyk galypdyr. Skafyň gapysyny gulplamak. Şkafyň içini zatdan doldurmak. ŞOGAP [şoğa:p], at. Derýa akymynyň bölünmegi bilen suwuň ortasynda galan zolak gury ýer. Derýanyň ozalrak taşlap giden şogaplary gür jeňňellik bolupdyr (M. Hydyrow). Download 12.69 Mb. Do'stlaringiz bilan baham: |
Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling
ma'muriyatiga murojaat qiling